Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0cY11NwyRythRvKKjN6LamRxkSDhAaHW1cKWL8bk43HGKXJacgJPMbjVZS8XqPehxl

Άνοιξε τις πόρτες του 15 Νοεμβρίου 1929

Εδώ φαίνεται καθαρά η αρχική του ονομασία. Εφημερίδα ΦΩΣ 13 Αυγούστου 1932. Στο ισόγειό του λειτουργούσε το ομώνυμο καφενείο.

Αρχές 1930 μισοφαίνεται η ονομασία δεξιά.

Επί 4ης Αυγούστου μετονομάστηκε σε Ελληνικόν. Το όνομα αυτό το κράτησε μέχρι τέλους. Από το βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου Old Thessaloniki Efstathios Aslanidis: Στον τηλεφωνικό κατάλογο του 1946 αναγράφεται ως «Μεγ. Ρωσσία» και φαίνεται να μετονομάστηκε αργότερα σε «Ελληνικόν»

Σε αεροφωτογραφία πριν το 1958 που το Καραβάν Σεράι λειτούργησε ως Δημαρχιακό Μέγαρο.

Διαφημιστικό του ξενοδοχείου το 1957. Από το βιβλίο του Βασ. Κολώνα (2015). Τα ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης (1914-2014)-Εκατό χρόνια φιλοξενίας.

Λειτουργούσε ακόμη την δεκαετία του 1960

Σήμερα

Efstathios Aslanidis: Από την αποδελτίωση της εφημερίδας “Μακεδονία” προκύπτει ότι υπήρχε ισόγειο κατάστημα πώλησης κρασιών το 1930. Το 1932, το ξενοδοχείο βρισκόταν στον αριθμό 32 της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου με ιδιοκτήτη τον Μπουζώτα. Σε τηλεφωνικό κατάλογο από ανάρτηση του Γιώργου Μπασαγιάννη στην ομάδα Π.Φ.Θ. φερόμενοι ιδιοκτήτες, οι Πολυτίδης και Τσαλουχίδης.

Vangelis Kavalas: Η πλατεια Ιασωνίδη οπως διαμορφώθηκε το 1970 περιπου μπροστά από το ξενοδοχείο. Φαίνεται και η πινακίδα του “8” στο ισογειο του τότε Δημαρχείου.

Ένα περίπτερο σχεδόν 100 χρόνων στη Λεωφόρο Νίκης 39. Το παρακολουθούμε στις 2 θέσεις του, με τις διαφορετικές μορφές του, με ήλιο, χιόνια και βροχή και μισοκρυμμένο πια κάτω από το σκοτάδι του στέγαστρου.

Μάρα Νικοπούλου

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02KazwHWhrJ3upYcqHVRcWct6RFSPCpFRdW9yZfr1pj6oiDtJN6S8bf87eb3jhEsxzl

Εδώ το βλέπουμε στα 1952, σε φωτογραφία του Christopher Railey – μια από τις πιο λαμπερές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης, κατά τη γνώμη μου.

Και πάμε στην ίσως πρώτη εμφάνισή του: το 1930 σε βίντεο του Fred von Bohlen. Πολύ πιο κοντά στην Βογατσικού. Η δυτική γωνία (Λ.Νίκης 37) ολοκληρώνεται . Το «Μανδαλίδειο» (Λ. Νίκης 39) δεν έχει υψωθεί ακόμα.

Μετά το 1935, ολοφάνερα στα όρια της οικοδομικής γραμμής της Βογατσικού, σε ζουμ φωτογραφίας από το αρχείο του Ε.Λ.Ι.Α

1941 έγραφε στην ανάρτησή του Elias Anastasiadis

Κατοχική, από τη συλλογή του Βύρωνα Μήτου.

Μεσοπολεμική ή μεταπολεμική; Σίγουρα πριν το 1952, καθώς, όπως είδαμε στην πρώτη φωτογραφία, τότε πια είχε αλλάξει μορφή.

Σε φωτό από επίσκεψη αμερικανικού αεροπλανοφόρου (USS Randolph 20/2-24/02/1954 και ανάρτηση Γ. Σιδηρόπουλου στις ΠΦΘ, το περίπτερο με την νέα του μορφή. Στον 4ο όροφο του Μανδαλίδειου διακρίνεται μια σκούρα (μαύρη; ) σημαία.

Λίγο θαμπό αυτό το ζουμ φωτογραφίας του 1966, δείχνει όμως το νέο περίπτερο και την κολώνα που έχει πια αντικατασταθεί. [πάλι από το άλμπουμ με τα αναμνηστικά των αμερικανικών αεροπανοφόρων που αναρτήθηκε από τον Γ. Σιδηρόπουλο στις ΠΦΘ]

Στη δεκαετία του ’60, με χιόνια, από τον φακό του Σ. Ιορδανίδη [Ψηφιακό αρχείο ΜΦΘ] Δεν φαίνεται πολύ καθαρά, αλλά μάλλον το περίπτερο βρίσκεται ακόμα στην πρώτη θέση του.

Δέκα χρόνια μετά, το πρώτο κοντινό πλάνο του, σε φωτογραφία του 1976 [ανάρτηση Στέργιου Τσιούμα, ΑΘ

Tον χιονισμένο Δεκέμβρη του 1988, το περίπτερο έμεινε σίγουρα μια μέρα κλειστό. Στη νέα θέση του πια, έχοντας απομακρυνθεί από την γωνία Βογατσικού μερικά μέτρα πιο ανατολικά, προς τα όρια του Λ. Νίκης 39 με το 41.

Μια βροχερή μέρα τον Ιανουάριο του 1991. Το περίπτερο του Χουρμούζη (άγνωστο αν ήταν το μικρό ή το επώνυμό του) με τον ίδιο να σκύβει για να μπει φορώντας το κλασικό μπερεδάκι του. Εκείνη την εποχή, η δουλειά του περιπτέρου είχε πέσει κατακόρυφα, καθώς η Κατάληψη της Λ. Νίκης 39 είχε τελειώσει στις 30 Νοεμβρίου 1990.

Η τωρινή του κατάσταση, κάτω απ’ το μισοχαλασμένο «προστατευτικό», σε τίποτα δεν θυμίζει την αρχική φωτογραφία

Η φωτογραφία περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου «Old Thessaloniki» με τίτλο, «a collision in Plato Street (1962). Ευτυχώς, από τη σύγκρουση προκλήθηκαν μόνο υλικές ζημιές χωρίς να υπάρξουν τραυματισμοί. Το γεγονός καταγράφηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 6 Μαρτίου του 1962.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02fqZ7MCsxusKe94rzHgKGT7gFSw5kc2eEB9L78LaQdB7r2Dj6ckeXhzfZGYXnzFcRl

Διασταύρωση Πλάτωνος με Φιλίππου το 1962.

Η δημοσίευση της σύγκρουσης των οχημάτων στην εφημερίδα «Μακεδονία».

Σχέδιο του τμήματος στην περιοχή της Θεσσαλονίκης της σιδηροδρομικής γραμμής προς Αλεξανδρούπολη και Κωνσταντινούπολη. Το σχέδιο αρχίζει από τον Σταθμό Salonique-ville στο αριστερό άκρο και περιλαμβάνει όλες τις εγκαταστάσεις του κεντρικού σταθμού της Ενωτικής γραμμής Θεσσαλονίκη-Κωνσταντινούπολη (γνωστής με τα αρχικά JSC). Το σχέδιο δίνει την δυνατότητα να ταυτοποιηθούν τα κτίρια της γνωστής φωτογραφίας του σταθμού αυτού στην 2η εικόνα.

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0uEhErcUNcyVBxsbAwH6NzgZotz4rc89QwPBWpZ6nFH6QPxawa8kGugNpnQPZCGAEl

Το σχέδιο προέρχεται από την ιστοσελίδα του ιστορικού αρχείου του ΟΣΕ https://ose.gr/πολιτισμός/ιστορικό-αρχείο – η οποία αυτήν την στιγμή είναι μπλοκαρισμένη.

To κτίριο που αναφέρεται ως Cantine στον χάρτη δεν είναι σαφές τι χρήση είχε, αν δηλαδή ήταν εστιατόριο ή “κελάρι” με απροσδιόριστη χρήση. Από την έκδοση Souvenir de Salonique του Γαλλικού Ινστιτούτου, η φωτογραφία από την συλλογή Μέγα. Την έχουμε αναρτήσει στο https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0zhf18LFJ5MAanMtUkc1qFi1F2DPzJKR79B4WDUnFizhF1moxzHCBW1q4k5sWb8Dal

Η “Μέριμνα Παιδιού” ιδρύθηκε το 1921 με σκοπό την προστασία του παιδιού στην υγεία και στην παιδεία. Με την έλευση χιλιάδων προσφύγων το 1922, το έργο που κλήθηκε να επιτελέσει η Μέριμνα ήταν δυσανάλογο με τις δυνάμεις της, ανταπεξήλθε στο βαθμό που μπορούσε. Οι πρώτες δραστηριότητες αφορούν σε κατασκηνώσεις, στο βουνό και στην παραλία. Το 1931 μπαίνει ως στόχος να ιδρυθεί μαθητική πολυκλινική και αναζητείται το κατάλληλο οικόπεδο. Αυτό βρέθηκε στην οδό Φιλικής Εταιρείας και τα επίσημα εγκαίνια γίνονται το 1938. Το 1978 το παλιό κτίριο με τους σεισμούς κρίνεται κατεδαφιστέο και το 1980 θεμελιώνεται το νέο τριώροφο κτίριο. Το 1985 ανοίγει ο πρώτος νηπιακός σταθμός, προστίθενται δύο ακόμη όροφοι. Σήμερα λειτουργεί ως βρεφονηπιακός σταθμός-νηπιαγωγείο για παιδάκια ηλικίας 1 ½ έως 5 ½ ετών.

Πληροφορίες από την ιστοσελίδα της Μέριμνας: https://merimna-paidiou.gr/poioi-eimaste/istoria/ σε συνδυασμό με άρθρα της εφημερίδας ΦΩΣ

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0337xSdCHg7Y9KSKarP2Coxia8K31NE9ZLLR8TJYPe5dFzZSgJx4kVoeRZQpSy3KQRl

Αριστερά, στον Χορτιάτη και στο Μπαχτσέ Τσιφλίκι, τον Ιούλιο του 1934 Την ίδια εποχή έχει ήδη αρχίσει να κτίζεται η πολυκλινική στην Φιλικής Εταιρείας.

Το 1937 είναι έτοιμη. Όψεις από την Φιλικής Εταιρείας και από την πλευρά της οδού Ουρανία Μπουζιάνη (το όνομα της πρώτης προέδου της Μέριμνας), πίσω από το ναό Αγ. Κων/νου και Ελένης.

Εγκαινιάζεται 28/3/1938, ενώ τον Φεβρουάριο του 1939 ιδρύεται με Βασιλικό Διάταγμα μονοτάξιο δημοτικό σχολείο.

Η Μέριμνα σήμερα.

Φωτογραφία που μας ταξιδεύει πίσω στον χρόνο και μας μεταφέρει στην ιστορική πλατεία Εμπορίου της Θεσσαλονίκης, κοντά στον ναό του Αγίου Μηνά. Ο φωτογράφος, από το κέντρο της πλατείας, αποθανατίζει τον πρωταγωνιστή, ένα γαϊδουράκι φορτωμένο με εμπορεύματα, σκηνή που μαρτυρά την καθημερινή ζωή της εποχής και την αγάπη των Γάλλων στρατιωτών για τα πολύπαθα και συμπαθητικά τετράποδα.

Η αγορά ζωντανή, με μικροπωλητές, καταστήματα και πελάτες, δημιουργεί ένα πολύβουο σκηνικό. Στο φόντο, η ταμπέλα “Κιμπάρ Αλή, Κατάστημα Σιδηρικών” αποτελεί το στοιχείο που προϊδεάζει και οδηγεί στον εντοπισμό του ομώνυμου χανιού. Σύμφωνα με διαφημίσεις και δημοσιεύματα εφημερίδων, το χάνι βρισκόταν στην αρχή της παλαιάς οδού Κατούνη, επιβεβαιώνοντας τη θέση που απεικονίζεται στη φωτογραφία.

Η φωτογραφία προέρχεται από δημοπρασία, “ebay”.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid033UhuvU3kfMwaUXcVTyVT3SJEuKFXboP9LXB7UrFnBUEgysitfZJfCJzX1pFypCY8l

Πλατεία Εμπορίου στη Θεσσαλονίκη.

Απόσπασμα αεροφωτογραφίας από το βιβλίο της Αλέκας Καραδήμου Γερόλυμπου «Το χρονικό της Μεγάλης Πυρκαγιάς». Επισημαίνεται η θέση του χανιού Κιμπάρ Αλή στο παλαιό οικοδομικό τετράγωνο 388.

Από το 1889, οι αδελφοί Αλή δραστηριοποιούνταν στον τομέα των σιδηρικών, όπως μαρτυρούν επιχειρηματικοί οδηγοί της εποχής. Η επωνυμία “Κιμπάρ Αλή” εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1909, στην ίδια κατηγορία.

Παρόλο που ο κτηματογραφικός πίνακας του οικοδομικού τετραγώνου 388 δεν περιλαμβάνει σχεδιάγραμμα, η θέση του χανιού Κιμπάρ Αλή μπορεί να προσδιοριστεί με ασφάλεια στο οικόπεδο 388/9. Αυτό προκύπτει από το εμβαδόν του οικοπέδου και τον χώρο που καταλαμβάνει όπως διαγράφεται από την οπτική αναγνώριση στην αεροφωτογραφία, όπως επίσης, από την ταυτοποίηση των ιδιοκτητών των γειτονικών οικοπέδων, οι οποίοι ήταν γνωστοί.

Στην αρχή της οδού Κατούνη, ο Βασίλης Δημητριάδης αναφέρει την ύπαρξη ενός μαυσωλείου με την ονομασία Meydan Baba (παλιά ονομασία της οδού Meydan Baba Turbesi). Αυτό, πιθανόν αντιστοιχεί στο γκρεμισμένο τμήμα που βλέπουμε στα αριστερά, δίπλα στο Κιμπάρ Αλή χάνι. Υπογραμμίζουμε ότι για την περαιτέρω έρευνα και τεκμηρίωση επιβάλλεται η παρουσίαση νέων στοιχείων.

Δεν είναι σαφές αν βλέπουμε το πίσω μέρος της φωτογραφίας ή τον φάκελο.

Πλατεία Εμπορίου. Από την ίδια θέση η λήψη, το 2011.

82 χρόνια από τότε που άρχισαν να βάζουν στα τρένα για να σταλούν στους τόπους εξόντωσης 50.000 συμπολίτες μας, αφού πρώτα τους ταπείνωσαν και τους λήστεψαν

Facebook: https://www.facebook.com/photo/?fbid=1049348927239745&set=a.465862328921744

Η κόκκινη βούλα δείχνει το σπίτι και στην αεροφωτογραφία του 1959 από το αρχείο του Βαγγέλη Καβάλα.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02scZ7QgzUw5Ywu86QGTsbaDWCCNtzUT9kVxnFB2imDevAuPxiS2M77N3FFCXo6tBXl

Δεν γνωρίζαμε αυτήν την φωτογραφια του Λευκού Πύργου με το περιτείχισμά του. Την βρήκαμε στο X (παλιό twitter) σε ανάρτηση κάποιου με το όνομα χρήστη selanikli (σαλονικιός). Τούρκος προφανώς. Σε κάθε περίπτωση είναι αξιόλογη, πριν φυσικά το 1911 με αφορμή ίσως κάποια επέτειο (την επανάσταση των Νεότουρκων;) ή την επίσκεψη κάποιου Oθωμανού επισήμου (μια άμαξα συνοδεύεται από στρατιωτικούς).

πηγή: https://x.com/selaniklisinan/status/1897671859132354704/photo/1

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0nzf6CiDBAFsfp541Cp1EFPXaVm37JBbMQ6fJFPLbws7qDZohyaVBEfcVzbCymdfal

Το ξενοδοχείο Μινέρβα, στη γωνία Εγνατίας 44 και Συγγρού 12 σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Γεώργιο Καμπανέλλο το 1929 και λειτουργεί ακόμη ως ξενοδοχείο με την ονομασία Minerva Premier.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid08mh7GZ6FFvZCdyhYZ2REZCvX62Qe5LPok55cwiL7qNKukKbBecGqc2wgBpXhe57nl

Λήψη του 1991.

Διαφημιστική κάρτα όταν κτίστηκε. Ιδιοκτησία Κωνστ. Χ'εμμανουηλίδη, με κεντρική θέρμανση, ζεστό και κρύο νερό σ'όλα τα δωμάτια, μπάνια και στους 3 ορόφους και με τιμές συγκαταβατικές.

Στην διπλωματική εργασία της Αθαν. Τσιτλακίδου για τα ξενοδοχεία του μεσοπολέμου, περιέχονται ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον φέροντα οργανισμό του κτιρίου και τις λύσεις που δόθηκαν για την στατικότητά του (σ.77-80).

Μεσοπολεμική με τον ιδιοκτήτη ευανάγνωστο κάτω από την ονομασία του ξενοδοχείου.

Από το βιβλίο του Βασ. Κολώνα 'Εκατο Χρονια Φιλοξενιας: Τα Ξενοδοχεια Της Θεσσαλονικης (1914-2014)''.

Στην διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, και με τους βομβαρδισμούς να απειλούν την πόλη, το ξενοδοχείο προσφέρει καταφύγιο. Φως 2/2/1941

Δύο κατοχικές φωτογραφίες από τα μπαλκόνια του.

Τρεις χρωματικές εκδοχές της κάθετης πινακίδας, στη μέση η πιο σύγχρονη.

Όψεις του εσωτερικού που διατηρούν στοιχεία του παρελθόντος στο Minerva Premier από την ιστοσελίδα του.

Η φωτισμένη εμφάνιση του Minerva Premier σήμερα.