1970 στην Νικολάου Γερμανού
1970 στην Νικολάου Γερμανού. Σκαλωσιές στην ΧΑΝΘ, το γηπεδάκι του μπάσκετ λίγο πιο πέρα.
Μετά το ρήγμα της Σητείας, στο ύψος που η Ψαρών συναντά τα τείχη
Τα παλιά χρόνια τα κάστρα όριζαν την πόλη. Το μέσα και το έξω. Μετά το ρήγμα της Σητείας, στο ύψος που η Ψαρών συναντά τα τείχη. Στην σκιά τους άνθρωποι ξαποσταίνουν.
Στην “Τοπογραφία” του Ν.Γ.Πεντζίκη ένα τοπόσημο αγάπης
Στο περιοδικό “Διαγώνιος” του Ντίνου Χριστιανόπουλου, στο 2ο τεύχος του έτους 1961, στις σελίδες 100-101, δημοσιεύτηκε το ποίημα του Ν.Γ.Πεντζίκη “Τοπογραφία”:
ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ
Ψηλότερα απ’ τα σπίτια που κρύβ’ η ομίχλη, στα άνω της πλατείας με τους πολλούς ναούς, (που σώζονται περίβλεπτοι ή κάηκαν, και περισώθηκαν μόνο ως ονόματα)
στα μισά σχεδόν του λόφου όπ’ ανεβαίν’ η πόλη, περίπου εις το ύψος του Κέντρου των Εργατών, σιμά εις τον μέγα του Πολιούχου Ναό, αγνάντια στις κούνιες όπου διασκεδάζουν τα παιδιά,
στη θέση του παλαιού αθλητικού σταδίου, (όπου την ισχύ του μονάρχη, που θαρρούσε ως άπαντο τον υλικό πλούτο και έκτιζε ανάκτορα, αντιμετώπισε ο Μάρτυς εγκαρδιωμένος,
απ’ τ’ άκουσμα διαμέσου των κιγκλίδων της φυλακής, της φωνής του διδασκάλου του εν Χριστώ)
όπου πιθανόν ο Ναός και ο Τάφος του Νέστορος, πάνω στο κυλισμένο μάρμαρο, η αγάπη μου κάθεται.
Το τεύχος της Διαγωνίου αναρτημένο εδώ: https://www.greek-language.gr/per.../viewer/diagonios/1961/2
Δεν γνωρίζουμε σε ποιο μάρμαρο καθόταν η αγαπημένη του ποιητή. Γνωρίζουμε όμως ότι μετά την διαμόρφωσή του πολλές αγάπες κάθονταν σ' αυτά εδώ τα παγκάκια. στο μικρό παρκάκι του Αγίου Δημητρίου. Όταν μάλιστα ψήλωσαν τα δέντρα πύκνωσαν και τα ζευγάρια.
Γιώργος Μπασαγιάννης: Στο τεύχος του περιοδικού “Σας παρουσιάζουμε τη Θεσσαλονίκη” του 1974 είχε ένα κείμενο η Αλεξάνδρα Παραφεντίδου στο οποίο έγραφε πως στον χώρο που σήμερα είναι το πάρκο απέναντι από τον Άγιο Δημήτριο, στα χρόνια πριν την Μεγάλη Πυρκαγιά, υπήρχε ο τάφος του Αγίου Νέστορα, τον οποίον μπορούσαν να επισκέπτονται οι Χριστιανοί για προσκύνημα. Ο τάφος αυτός ήταν σε έναν τεκέ που υπήρχε απέναντι από τον ναό, τον “Φετχιέ Τεκέ” (σύμφωνα με την Παραφεντίδου).
Το εξώφυλλο του τεύχους.
Από το μπαλκόνι του Μεντιτερανέ δύο κατοχικές φωτογραφιές
Από το μπαλκόνι του Μεντιτερανέ δύο κατοχικές φωτογραφιές, για να πιάσει ο φωτογράφος την προβολή της πόλης ανατολικά αλλά και τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του εμβληματικού ξενοδοχείου.
Στην διασταύρωση Σβώλου με Ιπποδρομίου, κατοχή
Κατοχική φωτογραφία στην διασταύρωση Αλ. Σβώλου (παλιότερα Κισσάβου, Πολωνίας, Πρίγκηπος Νικολάου) με πλ. Ιπποδρομίου. Η πολυκατοικία δεξιά κτίστηκε με οικοδομική άδεια του 1935 και υπάρχει σήμερα. Η απέναντι παράγκα αντικαταστάθηκε από πολυκατοικία το 1962. Ασφαλτοστρωμένη τότε η Σβώλου, σε αντίθεση με το λιθόστρωτο της Ιπποδρομίου.
Στην παλαιά Παλαιών Πατρών Γερμανού, λίγο πιο πάνω από την παλαιά Τσιμισκή
Μια αχρονολόγητη φωτογραφία από δρόμο της πόλης, πιθανότατα τραβηγμένη την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αποτυπώνει μια σκηνή με κατεύθυνση προς τα βορειοανατολικά. Σε πρώτο πλάνο, δεσπόζουν τα αξιαγάπητα γαϊδουράκια, φορτωμένα με εμπορεύματα, καθ' οδόν προς τον τελικό τους προορισμό.
Το σημείο λήψης της φωτογραφίας παρέμενε άγνωστο. Ωστόσο, μια αεροφωτογραφία έδωσε τη λύση, τοποθετώντας τη σκηνή στην παλαιά οδό Παλαιών Πατρών Γερμανού, λίγο πιο πάνω από τη συμβολή της με την παλαιά οδό Τσιμισκή.
Η φωτογραφία αναρτήθηκε τον Μάρτιο του 2023 στις Π.Φ.Θ από τον Γιάννη Σιδηρόπουλο με το ερώτημα της τοποθέτησης στον χάρτη της πόλης.
Στάθης Ασλανίδης
Το απόσπασμα της αεροφωτογραφίας προβάλλει τις οικίες της αρχικής και επιβεβαιώνει πέραν πάσης αμφιβολίας την ακριβή τοποθεσία. Πηγή: University of Cambridge, Fairbank Papers.
Στη σύγχρονη ρυμοτομία ο φωτογράφος θα βρισκόταν στη σημερινή οδό Μητροπόλεως στον αριθμό 113 κατά προσέγγιση. Η θέση του φωτογράφου στον κίτρινο κύκλο, με κατεύθυνση το βέλος.
Φορτοεκφορτώσεις στην Ολυμπίου Διαμαντή
Φωτογραφία από τα γαλλικά αρχεία που τραβήχτηκε από τον R. Darrieux, έναν στρατιωτικό φωτογράφο της Γαλλικής Στρατιάς της Ανατολής κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η φωτογραφία δείχνει φορτοεκφορτώσεις εκείνης της εποχής. Στο βάθος διακρίνεται η αποθήκη σάπωνος του Ι. Βουδαλίκα, στην οδό Ολυμπίου Διαμαντή 52 (με την τότε αρίθμηση). Η αποθήκη, που αναφέρεται σε εμπορικό κατάλογο της πόλης του 1925, βοήθησε στον εντοπισμό της τοποθεσίας.
Η συγκεκριμένη λήψη συνδέεται με μια άλλη, γνωστή φωτογραφία του ίδιου φωτογράφου, που μπορείτε να δείτε στο https://archive.saloni.ca/1856, στη γωνία των οδών Βίκτωρος Ουγκώ και Ολυμπίου Διαμαντή. Αυτή η φωτογραφία είναι σημαντική γιατί αποκαλύπτει ένα τμήμα από το βόρειο μέρος του παλαιού οικοδομικού τετραγώνου 410 και καταγράφει για πρώτη φορά την πίσω πλευρά του τζαμιού Lonca.
Στάθης Ασλανίδης
Από τη γωνία Ολυμπίου Διαμαντή με Βίκτωρος Ουγκώ με τον φακό στραμμένο στο νότο.
Πηγή: https://imagesdefense.gouv.fr/ Φωτογράφος: R. Darrieux Κωδικός τεκμηρίου: SPA 36 KD 1553
Η σύγκριση των δύο φωτογραφιών αποκαλύπτει κοινά σημεία, επιβεβαιώνοντας ότι τραβήχτηκαν με μικρή χρονική διαφορά από τον R. Darrieux. Η εμφάνιση του πίσω μέρους του τζαμιού Lonca προσθέτει ένα σημαντικό στοιχείο στην ως τώρα άγνωστη τοπογραφία της πόλης.
Από το ίδιο σημείο στη σημερινή ρυμοτομία. Ο φωτογράφος στον κίτρινο κύκλο με κατεύθυνση το βέλος.
Από την οροφή του μεγάρου Stein στην πλατεία Ελευθερίας πανοραμική μετά την πυρκαγιά
Από την οροφή του μεγάρου Stein στην πλατεία Ελευθερίας μια πανοραμική λήψη της πόλης μετά την πυρκαγιά του 1917. Ο φακός στραμμένος βορειοδυτικά αποκαλύπτει το μέγεθος της καταστροφής. Τα επόμενα χρόνια που ακολούθησαν, το κέντρο της πόλης θα άλλαζε ριζικά μορφή.
Στάθης Ασλανίδης
Πανοραμική λήψη από το μέγαρο Stein στη σημερινή γωνία των οδών Ελευθερίου Βενιζέλου και Καλαποθάκη.
Ο φωτογράφος με το βλέμμα στραμμένο βορειοδυτικά από την ταράτσα του μεγάρου Stein, ΒΑ της πλατείας Ελευθερίας στη συμβολή της με την τότε οδό Βασιλείου Βουλγαροκτόνου αποτυπώνει μεγάλο τμήμα της πόλης που χάθηκε.
Δεξιά και χαμηλά βλέπουμε τα ερείπια από το γνωστό πολυκατάστημα Tiring στην οδό Φιλικής Εταιρείας στη διασταύρωση της με την οδό Ελευθερίου Βενιζέλου στον αριθμό 5. Την άνοδο της Βενιζέλου δεν την πιάνει ο φακός. Παράλληλες της πλατείας Ελευθερίας προς τα δυτικά οι καταργημένες οδοί Μαξ Χάρδεν και Μαξ Νορδάου. Βορειότερα ξεχωρίζουν κτίρια της οδού Μωϋσέως με την εμβληματική συναγωγή Σεσίλια. Βλέπουμε το Κιμπάρ Αλή χαν στην πλατεία Εμπορίου, στην αρχή της τότε οδού Κατούνη, το ανατολικό τμήμα του κτιρίου Αλλατίνη χαν στην οδό Φράγκων, το ιστορικό Εμνιέτ χαν, γνωστό ως μέγαρο Νάτσινα στην οδό Εδέσσης και το νότιο τμήμα του κτιρίου Τουρπάλη Χαν στην Ολυμπίου Διαμαντή με Βίκτωρος Ουγκώ. Τέλος, είναι εμφανείς οι μιναρέδες από τα τζαμιά Lonca στην οδό Ζαφειράκη και Burmali στην αρχή της Εγνατίας ενώ στο βάθος διακρίνεται ο περιώνυμος βυζαντινός ναός των Αγίων Αποστόλων.
Η βίλα Μεχμέτ Καπαντζή κατά την κατοχή
Από την βίλα Μεχμέτ Καπαντζή στην Βασ. Όλγας δεν είχαμε λήψη κατοχική, μέχρι σήμερα. Επιτάχθηκε από τους Γερμανούς, ενώ λίγο πριν είχε χρησιμοποιηθεί ως στρατιωτικό αρτοποιείο. (https://www.miet.gr/parartima-thessaloniki/thessaloniki/the-building/)
Στην φωτογραφία, τραβηγμένη από την μεριά της παραλιακής λεωφόρου, βλέπουμε την βίλα ανοιχτή, με κόσμο στις σκάλες και την είσοδο, στρατιωτικούς και πολίτες, καθώς και μικρά παιδιά.
Άλλες φωτογραφίες από διαφορετικές περιόδους και ένα μικρό ιστορικό εδώ; https://archive.saloni.ca/1540 https://archive.saloni.ca/1541
Στη σημερινή Πλατεία Αριστοτέλους, ακριβώς νότια της οδού Μητροπόλεως, πριν την πυρκαγιά
Το μυστήριο πίσω από μια φωτογραφία που εμφανίστηκε σε διαδικτυακή δημοπρασία λύθηκε χάρη σε μια παλιά, γνωστή αεροφωτογραφία. Αυτή η αεροφωτογραφία, που εκδόθηκε ως καρτ-ποστάλ κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποκαλύπτει την τοποθεσία του φωτογράφου. Βρισκόταν στο παλαιό οικοδομικό τετράγωνο 71, στην καρδιά της πόλης, στη σημερινή Πλατεία Αριστοτέλους, ακριβώς νότια της οδού Μητροπόλεως.
Στάθης Ασλανίδης
Η φωτογραφία αντλήθηκε από τον διαδικτυακό ιστότοπο Delcampe, Item n°2349318948.
Μια παλιά καρτ-ποστάλ από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμεύει ως φωτογραφία σύγκρισης, αποκαλύπτοντας την τοποθεσία του φωτογράφου. Λόγω της χαμηλής ανάλυσης, εντοπίζονται μόνο κάποια από τα κοινά στοιχεία μεταξύ των δύο φωτογραφιών.
Η θέση του φωτογράφου στη σύγχρονη ρυμοτομία. Στον κίτρινο κύκλο προσδιορίζεται η λήψη κατά προσέγγιση, με κατεύθυνση το βέλος. Το παλαιό οικοδομικό τετράγωνο 71 έχει πλήρως ρυμοτομηθεί μετά την εφαρμογή του νέου πολεοδομικού σχεδίου της πόλης.