Saloni.ca Archive

Στις φτωχογειτονιές της Ακρόπολης.

Φωτογραφία του Gilles Ehrmann από το μακρινό 1962. Ο Γάλλος φωτογράφος φαίνεται να επισκέφθηκε την Ακρόπολη και γοητευμένος από το θέαμα απαθανάτισε τη σκηνή της μπουγάδας καταμεσής της οδού Κυθήρων. Η λήψη τοποθετείται στο ύψος της οδού Καραβαγγέλη με κατεύθυνση το νότο. Στην αριστερή πλευρά του πλάνου βλέπουμε το βόρειο τμήμα του Πύργου Λαπαρδά. Ακριβώς πίσω από τον Πύργο και παράλληλα με τα τείχη βρίσκονται η οδός Επταπυργίου και η Μονή Βλατάδων. Σπάνια μαρτυρία μιας χαρακτηριστικής στιγμής από την καθημερινότητα εκείνης της εποχής.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0ByG2gMXVaqcgTXrJs7D81RMEnPQwnGda1Q1BhQ9Q5dhNjvrB3u8zoRad9UXby2Kol?_rdc=1&_rdr#

Στην οδό Κυθήρων στο ύψος της Καραβαγγέλη. Πηγή: https://pop.culture.gouv.fr/

Σημερινή λήψη. Η ατμόσφαιρα ίδια, αναλλοίωτη. Η μπουγάδα αντιστέκεται πεισματικά στον χρόνο εξακολουθώντας να γεμίζει με χρώματα τον δρόμο.

Ο προσφυγικός οικισμός της Αγ. Φωτεινής συνθλίβεται ανάμεσα στην επέκταση της ΔΕΘ και αυτήν της Πανεπιστημιούπολης. 1960.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid035eK3WwpRQ1uetuWBh1wDqLNRk24a9T2PzCSG4yuudTu6N7RcyvF8VFrhpPUPqHJsl

Μια φωτογραφία από το κέντρο της αγοράς αμέσως μετά την καταστροφική πυρκαγιά που έπληξε την πόλη τον Αύγουστο του 1917.

Η λήψη τοποθετείται στην οδό Βενιζέλου με το βλέμμα στραμμένο ανατολικά στην καταργημένη παλαιά οδό Τσιμισκή.

Η φωτογραφία προέρχεται από το φωτογραφικό άλμπουμ ενός άγνωστου Βρετανού στρατιώτη, πιθανώς με το όνομα «Τεντ», που υπηρετούσε στην 346η Μηχανοκίνητη Μονάδα του Στρατιωτικού Σώματος.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid07h2Q8TNfZYzGrSUxxLvyf8JhNJvkNju48dxvFFxm8rE176PPJ8Gh1kftQR6KPXYGl

Στην παλαιά οδό Ιωάννου Τσιμισκή στο ύψος της Βενιζέλου. Πηγή: https://collections.theworldwar.org/

Η φωτογραφία συσχετίζεται με ένα απόσπασμα αεροφωτογραφίας που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Αλέκας Γερόλυμπου, “Χρονικό της Μεγάλης Πυρκαγιάς”.

Η λήψη στον κίτρινο κύκλο με κατεύθυνση το βέλος.

Στις 19 Μαϊου 1888 προσφέρθηκε με ατομικές προσκλήσεις, ένα εντυπωσιακό μενού με την ευκαιρία των εγκαινίων της σιδηροδρομικής γραμμής Σκοπίων-Βράνιε (σήμερα στην Σερβία νότια κοντά στο Κοσυφοπέδιο), στο πολυτελές ξενοδοχείο Κολόμπο, πίσω από την Οθωμανική Τράπεζα.

Το μενού ήταν ένα εξαιρετικό δείγμα γαλλικής γαστρονομικής επιρροής με στοιχεία οθωμανικής και βαλκανικής κουζίνας.

ΟΡΕΚΤΙΚΑ — ΣΟΥΠΑ Ζουλιέν (Julienne – λεπτοκομμένα λαχανικά σε ζωμό).

ΨΑΡΙ Λαβράκι αλά Προβηγκάλ (με ντομάτα, σκόρδο, μυρωδικά).

ΠΡΩΤΟ ΠΙΑΤΟ (ΖΕΣΤΑ ΟΡΕΚΤΙΚΑ) Μπουρέκια τουρκικά. Χοιρινές μπριζόλες αλά Μπορντό με γαρνιτούρα. Μοσχαρίσιο φιλέτο “κηπουρού” (με λαχανικά εποχής).

ΠΟΝΤΣ (Punch – παγωμένο ποτό ενδιάμεσα στα πιάτα) Γρανίτα à la Romaine (παγωμένο punch με ρούμι, συχνά σερβιριζόταν ανάμεσα στα πιάτα για να “καθαρίσει” ο ουρανίσκος).

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Σπαράγγια αλά Φλωρεντίν (με σάλτσα μπεσαμέλ ή σπανάκι). Αρακάς αλά φινάνσιερ (με σάλτσα βουτύρου και λαχανικά). Κολοκύθια αλά Βενετσιάνα.

ΚΥΡΙΩΣ ΠΙΑΤΟ (ΨΗΤΑ) Αρνί αλά Αλβανικά. Κοτόπουλο εκτροφής.

ΣΑΛΑΤΑ Πράσινη σαλάτα αλά Ιταλικά.

ΓΛΥΚΑ (ΕΝΤΡΕΜΕ / ΕΠΙΔΟΡΠΙΟ) Pouding de Cabinet (παραδοσιακό γλυκό τύπου πουτίγκας). Μπακλαβάς τουρκικός. Τάρτα από μαρέγκα.

ΕΠΙΔΟΡΠΙΟ Φρούτα — Τυριά.

ΠΑΓΩΤΑ Schiumoni αλά Ναπολιτάνα (ιταλικό παγωτό, πιθανώς τύπου “σουφλέ” ή παρφέ με αφράτη υφή).

ΚΡΑΣΙΑ Σέρι Σωτέρν (γλυκό λευκό κρασί από Μπορντό) Eckerlier (ίσως λάθος ορθογραφία ή ξεχασμένο όνομα παραγωγού) Σαιν Ζυλιέν (St. Julien – ερυθρός οίνος Μπορντό) Σατό Μαργκό (Château Margaux – εμβληματικό Μπορντό) Πον Κανέ (Pont-Canet – ερυθρός οίνος Μπορντό) Carte Blanche (αφρώδες ή σαμπάνια τύπου λευκού) Extra Dry (ξηρή σαμπάνια ή αφρώδης οίνος)

ΛΙΚΕΡ Σαρτρέζ (Chartreuse – μοναστηριακό λικέρ από βότανα) Κονιάκ Ανιζέτ (Anisette – γλυκό λικέρ γλυκάνισου)

Για την εξειδικευμένη γαστρονομική ορολογία δανειστήκαμε τις «γνώσεις» του Chatgpt και βυθιστήκαμε νοερά σ' αυτές.

Χατζοπούλου Βασιλική: Με βάση το Le Guide Culinaire του Εσκοφιέ (1903): -Αλά φινανσιέρ σημαίνει με σάλτσα κρασιού Μαδέρα και τρούφας -Αλά φλωρεντίν σημαίνει με σπανάκι και βούτυρο -Sauce Venitienne είναι μια σάλτσα απο ξύδι εστραγκόν, λευκό κρασί, βούτυρο και μυρωδικά -Punch a la Romaine είναι μια γρανίτα από σαμπάνια, σιρόπι ζάχαρης και χυμό εσπεριδοειδών η οποία έχει αναμειχθεί με μαρέγκα και σερβίρεται με ρούμι -Poudding de Cabinet είναι ένα φορμαρισμένο γλυκό που θυμίζει trifle ή charlotte, με στρώσεις σαβαγιάρ εμποτισμένα σε λικέρ, μαρμελάδας, φρούτων, σταφίδων και κρέμας κάσταρντ

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02aCvMKCeoRkrVa9uPkkgRjmDuUABXZ9v3N3HVhNhLSHfoq9bTpSvdRCpLGfSC8ffQl

Η πρόσκληση και το μενού φυσικά στα γαλλικά

Το ξενοδοχείο Κολόμπο, πίσω από την ανατιναγμένη Οθωμανική Τράπεζα, λαβωμένο από την επίθεση των βούλγαρων “βαρκάρηδων” τον Απρίλιο του 1903. Από την ανάρτηση για την “εκρηκτική” κυριολεκτικά οδό Λέοντος Σοφού https://archive.saloni.ca/2175

Ένα στρατιωτικό άγημα παρελαύνει κατά μήκος της παραλιακής λεωφόρου Ναυάρχου Κουντουριώτου στο ύψος της Παγγαίου. Στο πλάνο ακολουθεί η καταργημένη οδός Ροδόπης παράλληλη της Σαλαμίνος.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0374DgcwsPg7jHagJSsDNLQNX8PPWF9x991BNJET9VUGzmthkLSJJiywW1TRdA4gqTl

Πηγή: Delcampe, Item n°2349318948

Λεωφόρος Ναυάρχου Κουντουριώτου στο ύψος της Παγγαίου.

Η λήψη στον κίτρινο κύκλο με κατεύθυνση το βέλος.

1970 στην Νικολάου Γερμανού. Σκαλωσιές στην ΧΑΝΘ, το γηπεδάκι του μπάσκετ λίγο πιο πέρα.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid026KQibVGoM1emGfJCXNgRoFK4mfAmPNrd3gemDBnGinLgSnjLo13hTocSGV1PUbBbl

Τα παλιά χρόνια τα κάστρα όριζαν την πόλη. Το μέσα και το έξω. Μετά το ρήγμα της Σητείας, στο ύψος που η Ψαρών συναντά τα τείχη. Στην σκιά τους άνθρωποι ξαποσταίνουν.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0GTWPuK4RtcQbn3jXZkhzoY25meebyeQu5rAJ2DqhqtYCss52GYLNMrC6Jr5KuUBKl

Στο περιοδικό “Διαγώνιος” του Ντίνου Χριστιανόπουλου, στο 2ο τεύχος του έτους 1961, στις σελίδες 100-101, δημοσιεύτηκε το ποίημα του Ν.Γ.Πεντζίκη “Τοπογραφία”:

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ

Ψηλότερα απ’ τα σπίτια που κρύβ’ η ομίχλη, στα άνω της πλατείας με τους πολλούς ναούς, (που σώζονται περίβλεπτοι ή κάηκαν, και περισώθηκαν μόνο ως ονόματα)

στα μισά σχεδόν του λόφου όπ’ ανεβαίν’ η πόλη, περίπου εις το ύψος του Κέντρου των Εργατών, σιμά εις τον μέγα του Πολιούχου Ναό, αγνάντια στις κούνιες όπου διασκεδάζουν τα παιδιά,

στη θέση του παλαιού αθλητικού σταδίου, (όπου την ισχύ του μονάρχη, που θαρρούσε ως άπαντο τον υλικό πλούτο και έκτιζε ανάκτορα, αντιμετώπισε ο Μάρτυς εγκαρδιωμένος,

απ’ τ’ άκουσμα διαμέσου των κιγκλίδων της φυλακής, της φωνής του διδασκάλου του εν Χριστώ)

όπου πιθανόν ο Ναός και ο Τάφος του Νέστορος, πάνω στο κυλισμένο μάρμαρο, η αγάπη μου κάθεται.

Το τεύχος της Διαγωνίου αναρτημένο εδώ: https://www.greek-language.gr/per.../viewer/diagonios/1961/2

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid025jLTAFo7hGZapH1ZrtEBjChYgY6AerzJY71SQCsoa9poHPZocdDC8MVwMa3AZMLtl?_rdc=1&_rdr#

Δεν γνωρίζουμε σε ποιο μάρμαρο καθόταν η αγαπημένη του ποιητή. Γνωρίζουμε όμως ότι μετά την διαμόρφωσή του πολλές αγάπες κάθονταν σ' αυτά εδώ τα παγκάκια. στο μικρό παρκάκι του Αγίου Δημητρίου. Όταν μάλιστα ψήλωσαν τα δέντρα πύκνωσαν και τα ζευγάρια.

Γιώργος Μπασαγιάννης: Στο τεύχος του περιοδικού “Σας παρουσιάζουμε τη Θεσσαλονίκη” του 1974 είχε ένα κείμενο η Αλεξάνδρα Παραφεντίδου στο οποίο έγραφε πως στον χώρο που σήμερα είναι το πάρκο απέναντι από τον Άγιο Δημήτριο, στα χρόνια πριν την Μεγάλη Πυρκαγιά, υπήρχε ο τάφος του Αγίου Νέστορα, τον οποίον μπορούσαν να επισκέπτονται οι Χριστιανοί για προσκύνημα. Ο τάφος αυτός ήταν σε έναν τεκέ που υπήρχε απέναντι από τον ναό, τον “Φετχιέ Τεκέ” (σύμφωνα με την Παραφεντίδου).

Το εξώφυλλο του τεύχους.

Από το μπαλκόνι του Μεντιτερανέ δύο κατοχικές φωτογραφιές, για να πιάσει ο φωτογράφος την προβολή της πόλης ανατολικά αλλά και τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του εμβληματικού ξενοδοχείου.

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02k8MBK4MK1YBNDBzeVna9czWTosLUo9T9rRbdr5A3Rc9NmUSBBpaPxqD8mGMXKfHql?_rdc=1&_rdr#

Κατοχική φωτογραφία στην διασταύρωση Αλ. Σβώλου (παλιότερα Κισσάβου, Πολωνίας, Πρίγκηπος Νικολάου) με πλ. Ιπποδρομίου. Η πολυκατοικία δεξιά κτίστηκε με οικοδομική άδεια του 1935 και υπάρχει σήμερα. Η απέναντι παράγκα αντικαταστάθηκε από πολυκατοικία το 1962. Ασφαλτοστρωμένη τότε η Σβώλου, σε αντίθεση με το λιθόστρωτο της Ιπποδρομίου.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0qCLsHrzmcJLB63b8iwvKvK5Cu9fivbwurg4w9bqAzJjseTfPyUzdbs1hMh95Xdojl