Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη
Λήψεις με σπίτια οικογενειακά στις γειτονιές της πόλης είναι ευπρόσδεκτες και μάλιστα όταν πλουτίζουν τον χάρτη μας. Σήμερα το πατρικό σπίτι του Αθαν. Γουγούση στην Εφέσου 29 στην Καλαμαριά. Πραγματικά όμορφες φωτογραφίες από το οικογενειακό του αρχείο παρουσιάσαμε τις προηγούμενες μέρες.
Το οικόπεδο στο οποίο βρισκόταν το σπίτι, σύμφωνα με την κόρη του Αθ. Γουγούση
Μια φωτεινή φωτογραφία από την Άνω Πόλη, τραβηγμένη από την οδό Ηρακλείου με θέα προς τον Πύργο Τριγωνίου. Απέναντι, διακρίνεται μια παρέα που κάθεται στην οδό Δημοκρίτου και συγκεκριμένα μπροστά στον σημερινό αριθμό 10.
Η φωτογραφία προέρχεται από δημοπρασία και αναρτήθηκε αντεστραμμένη από τον πωλητή, Delcampe, Item n° #1777599130
Στάθης Ασλανίδης
Οδός Δημοκρίτου.
Η συσχέτιση με μία λήψη από την οδό Δημοκρίτου στο σημείο που κάθεται η παρέα, φωτογραφία από τα γαλλικά αρχεία, την οποία ανέσυρε η Μάρα Νικοπούλου (διαθέσιμη στο https://archive.saloni.ca/1866/), προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα. Η παράθεση των δύο αυτών φωτογραφικών τεκμηρίων είναι καθοριστική για την κατανόηση της τοπογραφίας αυτής της γοητευτικής γειτονιάς της Άνω Πόλης.
Στην πράξη τακτοποίησης 5870 από το αρχείο του Δήμου Θεσσαλονίκης επισημαίνεται στο κίτρινο πλαίσιο ο αδιέξοδος δρόμος που εξυπηρετεί τους παρόδιους ιδιοκτήτες. Τον διακρίνουμε στη φωτογραφία λίγο πιο ψηλά από το σημείο που κάθεται η παρέα. Στον κίτρινο κύκλο, η θέση του φωτογράφου και με το βέλος, η κατεύθυνση της λήψης.
Δορυφορική λήψη της γειτονιάς με επισήμανση της θέσης του φωτογράφου.
Ακόμα και σήμερα, η πορεία στην οδό Δημοκρίτου οδηγεί τον επισκέπτη στην ίδια πέτρινη περίφραξη και το αδιέξοδο δρομάκι, συνδέοντας το παρόν με την ιστορία της γειτονιάς, συμπληρώνοντας ένα ακόμα μικρό κομμάτι στον χάρτη της πόλης. Η λήψη της φωτογραφίας, τον Μάρτιο του 2017.
Ο φωτογράφος Αθανάσιος Γουγούσης φωτογραφίζεται. Αλλά πού; Η κόρη του πιθανολόγησε την Αρετσού, αλλά γνώστες της περιοχής το αποκλείουν. Πιθανολογούμε ότι πρόκειται για την Περαία ή τον Μπαξέ.
Μετά το 1966 από το αυτοκίνητο, ένα VW 1600 Variant (παραγωγή από το 1966 και μετά) που εικονίζεται, σύμφωνα με τον Philipp Si Si
Θέα από το Παλιό Ταχυδρομείο
Καρτ-ποστάλ, τραβηγμένη κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, μας προσφέρει μια ματιά από το παλιό κεντρικό ταχυδρομείο της πόλης προς την αγορά, αναδεικνύοντας παράλληλα ένα τμήμα της Άνω Πόλης.
Η φωτογραφική λήψη μας ταξιδεύει στην παλιά ρυμοτομία, και συγκεκριμένα εστιάζει στις οδούς Φιλικής Εταιρείας, Χίου, Σμύρνης και, στο βάθος, στην οδό Μωϋσέως. Στην αριστερή πλευρά της εικόνας διακρίνεται η επωνυμία του γνωστού εμπόρου φαρμακευτικών προϊόντων, Μιχαήλ Α. Βαρέλλα.
Το ταχυδρομείο βρισκόταν στο σημείο όπου συναντώνται οι οδοί Μεγάλου Αλεξάνδρου και Βασιλείου Βουλγαροκτόνου, και η θέση του ταυτίζεται σήμερα με το ξενοδοχείο “Bristol”.
Η φωτογραφία προέρχεται από δημοπρασία, Delcampe, Item n°666986047
Στάθης Ασλανίδης
Για το εντυπωσιακό κτίριο δεξιά: Ανήκει στο Ο.Τ. 179 της παλιάς ρυμοτομίας μεταξύ των οδών Μωϋσέως, Σμύρνης, Φιλικής Εταιρείας και Μαξ Νορδάου. Οι ιδιοκτήτες του Ο.Τ. είναι γνωστοί από το φύλλο της εφημερίδας “Μακεδονία, 6 Οκτωβρίου 1919, σελίδα 2”, οι εξής: Μουσών Μασλού, Μαζλιά Γιοσέφ Νισήμ, Αβράμ Πεσάχ Τορρές, Ι. Καράσο και Μ. Τιάνο. Η οδός Σμύρνης την περίοδο της τουρκοκρατίας ονομαζόταν Cenyo Havrasi. Προς το παρόν, η αποδελτίωση των εφημερίδων δεν μας έχει φιλοδωρήσει κάποιο στοιχείο για το συγκεκριμένο Ο.Τ. Ούτε μπορούμε να αντιστοιχίσουμε τους ιδιοκτήτες με τα οικόπεδα.
Κ.Ι.Θ. 9ος τόμος, Θεοδόσης Τσιρώνης
Δρόμος στην περιοχή της 25ης Μαρτίου, ίσως τμήμα της οδού Γραβιάς, το 1953. (Από την κινηματογραφική ταινία Ξυπόλητο Τάγμα)
Νίκανδρος Καστανίδης
Στην διασταύρωση Βενιζέλου με Εγνατία ακόμη μια φορά. Το 1949. Φωτογραφία από το οικογενειακό αρχείο του Αθαν. Γουγούση.
Η χρονολογία πρέπει να είναι Σεπτέμβριος 1958 , επ' ευκαιρία της 23ης ΔΕΘ που τα εγκαίνιά της έγιναν στις 6/9/1958
Από την προσωπική σελίδα του Αναστ. Πολάτογλου
Η φωτογραφία από το αρχείο του κ. Πολάτογλου.
Η Μ. Μελάγια σε ένα απόσπασμα από μια αντίστοιχη εμφάνιση στο έργο “Καπετάνιος για κλάματα” του 1961:
Ακόμη μία φωτογραφία εκείνης της ημέρας, πάντα από το αρχείο του κ. Πολάτογλου
Η διαφήμιση για την εμφάνιση της Μάγιας Μελάγια στο Λουξεμβούργο
Η θέση του κέντρου όταν ακόμη επιχωματώνονταν η περιοχή.
Από το παραθαλάσσιο Λουξεμβούργο βλέποντας προς την κλειστή αίθουσά του.
Την ίδια περίοδο στο Χαβάι οι αδελφές Καλουτά, η Ρένα Βλαχοπούλου, ο Τώνης Μαρούδας.
Φωτογραφία από το οικογενειακό αρχείο του Αθαν. Γουγούση.
Aris Bilalis: Δυο πλοία που δώθηκαν ως ιταλικές πολεμικές επανορθώσεις. Δεξιά το ΈΛΣΗ του Ι. Τόγια και αριστερά το ΚΑΝΑΡΗΣ της Θηραϊκής Ατμοπλοΐας
Το σπίτι στην Πιττακού 23Α που μπαίνει μέσα στον δρόμο. Ουσιαστικα έχει αυτοχαρακτηριστεί διατηρητέο.
Στην Πιττακού πριν 34 χρόνια, το καλντερίμι ακόμη ορατό. Το σπίτι πίσω από τα δέντρα.
Από το βιβλίο του Βασ. Κολώνα “Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών. Εικονογραφία της συνοικίας των Εξοχών”, σ. 328.
Δυστυχώς τον τελευταίο καιρό δεν φαίνεται να συντηρείται από τους ιδιοκτήτες του.
Από το ίδιο βιβλίο οι πληροφορίες: Το 1925 ανήκε στους Μεχμέτ Μουσταφά, Φατιμά, κόρη του Καρατζά Αμπατζή και σύζυγο του Μεχμέτ Μουράτ, Μεχμέτ αγά και Μεχμέτ Μαζή μπέη, υιούς Μουσταφά. Ανταλλάξιμη μουσουλμανική περιουσία. το 1961 στην σχετική πράξη τακτοποίησης ως ιδιοκτήτρια αναφέρεται η Νίνα Βούρκα.
Έχοντας υπερβεί τα 100 χρόνια ζωής ανιχνεύεται στις παλιές φωτογραφίες της περιοχής.
Εδώ σε λήψη Roger Viollet με το κόκκινο βέλος
Όπως και στις επόμενες φωτογραφίες του Joseph Pigassou
Η θέση του σπιτιού λίγο κάτω από την Βασ. Όλγας, κοντά στην θάλασσα τότε και πίσω από τα συμμαχικά νοσοκομεία που αναπτύχθηκαν κατά τον πόλεμο.
Νίκανδρος Καστανίδης
Σύμφωνα με την Τουρκική ιστοσελίδα
https://x.com/selaniklisinan/status/1463838726358982665?fbclid=IwY2xjawJmfN5leHRuA2FlbQIxMAABHrx9EDw6ykIhy8bHWLdr7gHcfzyd0wTtYmPgliA7Q1HM6isF1syZhABCmBtf_aem_cUFzeu5qe62U3RzBA8Pfzw
η περιοχή που εικονίζεται είναι η Γκάζι Χουσεΐν Μπέη κι ο δρόμος που φαίνεται είναι ο Καλά-ι Μπάλα (δηλ. η Ακροπόλεως)
Με κόκκινο αστεράκι σημειώνεται η πιθανή θέση των παιδιών της φωτογραφίας.