Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Φωτογραφία στρατιωτικών και προσωπικού μπροστά στην είσοδο της Οικίας Αχμέτ Καπαντζή στην Βασιλίσσης Όλγας 105. Η αναμνηστική φωτογραφία τραβήχτηκε στις 4 Απρίλιου του 1956, εφτά χρόνια μετά την ίδρυση του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με οπίσθια σημείωση επί της φωτογραφίας, η οποία είναι γραμμένη στα τούρκικα. Μια από τις χρήσεις του κτηρίου αφορούσε την στέγαση υπηρεσιών του ΝΑΤΟ, από το 1954 έως το 1973, εξ ου και η γνωστή του ονομασία στους παλαιότερους Θεσσαλονικείς ως «κτήριο του ΝΑΤΟ» (βλ. περισσότερα στο https://archive.saloni.ca/1479). Η Ελλάδα μαζί με την Τουρκία εισήλθαν ως μέλη στο ΝΑΤΟ στις 18 Φεβρουαρίου 1952. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1952 ιδρύθηκε μια νέα χερσαία διοίκηση για το σύνολο των ανατολικών περιοχών της συμμαχίας, οι Συμμαχικές Χερσαίες Δυνάμεις Νοτιοανατολικής Ευρώπης (LANDSOUTHEAST), με το αρχηγείο της να τοποθετείται στην Σμύρνη. Αντίστοιχα δημιουργήθηκε υπαρχηγείο διοίκησης και στην Θεσσαλονίκη με τον τίτλο LANDSOUTHEAST Advanced Command Post (ACP). Φαίνεται πάντως ότι κάποια στιγμή υπήρξε η διάθεση εξεύρεσης νέου κτηρίου για την στέγαση του υπαρχηγείου, όπως προκύπτει από σχετική διοικητική αλληλογραφία τον Απρίλιο του 1969.

Η φωτογραφία προσφέρεται σε διαδικτυακή δημοπρασία.

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02bZsk8fRNsLmuAqxZfq6eHm4v79jyJjWFKjUJnbfNKHDT9w2xPhF171TLALbExxeTl

Έγγραφο του Απρίλιου 1969, με το οποίο γνωστοποιείται η πρόθεση μεταφοράς της υποδιοίκησης σε νέο κτήριο.

Το όμορφο σπίτι στην γωνία Νίκης 75 με Χειμάρας τότε, Δημ. Γούναρη σήμερα, το είχαμε δει σε αρκετές φωτογραφίες εδώ: https://archive.saloni.ca/1022 Κάποιες απ' αυτές και κατά την περίοδο της Κατοχής. Σήμερα μια ακόμη κατοχική λήψη με την προνομιακή θέα από το ύψος του μεσαίου μπαλκονιού στον τελευταίο όροφο.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02v7bUkwZTJq5Tk9HXc5WJm3G6MhB6wCRB7FHqC66bL7hUb5jBMHNvon5kwJcU2nGfl

Στην δεύτερη φωτογραφία από την συλλογή Μήτου κάποιοι από τους τότε ενοίκους.

Το σπίτι στο ν. 75 κατά τον μεσοπόλεμο. Η Δημ Γούναρη δεν είχε διανοιγεί ακόμη.

Κάποια στιγμή πριν το 1920 αρχίζει η περίοδος του φούρνου Μπογδάνου, Εγνατίας 357, στην Καμάρα

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02m7Ti8kXrwHSKeUvfiEjxmTwT3aMT8to6xm1G1soQPQVKBzyttDuW1mziibRzEJiKl

Μια αναφορά στην διεύθυνση του αρτοποιείου για τα δελτία σίτισης των προσφύγων του 1922

Ενεργός στο σωματείο αρτοποιών

Μια πρώτη αναφορά της λειτουργίας του ιατρείου Δ. Τώνη πάνω από τον φούρνο. Γυναικολόγος, με ιδιαίτερο ιατρείο για τα αφροδίσια. Μάρτιος του 1925

Η κλινική γίνεται πολυκλινική με χειρουργεία και με περίθαλψη ασθενών Ιούνιος του 1925

Οι φωτογραφίες με την ταμπέλα του γυναικολόγου αφθονούν κατά τον μεσοπόλεμο

Μια αναφορά για ένα ατύχημα στην κλινική τον Σεπτέμβριο του 1931. Η ταμπέλα με το όνομα του γιατρού απουσιάζει την περίοδο της Κατοχής.

Το 1932 αναφέρεται λειτουργία αρτοποιείου με το όνομα του Μπογδάνου στην 25ης Μαρτίου. Ποιος ξέρει αν ήταν της ίδιας ιδιοκτησίας. Το 387 στην Εγνατία μάλλον είναι τυπογραφικό λάθος. Μακεδονία 20-6-1932

Φωτογραφίες με τον φούρνο ανοιχτό κατά την περίοδο της Κατοχής

Σεπτέμβριος του 1955 από το αρχείο Βαγγ. Καβάλα. Ο φούρνος πρέπει να έχει σταματήσει την λειτουργία του.

Από ανάρτηση Βασ. Σεραφίδη στις ΠΦΘ, με ημερομηνία λήψης 27/8/1956. Η κατεδάφιση έχει αρχίσει.

Πάλι από το αρχείο Βαγγ. Καβάλα το τέλος. Στην θέση του ακριβώς δεν κτίστηκε τίποτα, για να αναδειχθεί καλύτερα το μνημείο της Καμάρας

Βρισκόμαστε στο νοτιοανατολικό μέρος του οικοπέδου του νοσοκομείου, με τον φακό να απεικονίζει νοσηλευτικό προσωπικό, τον ιατρό και μια ασθενή. Πίσω από τον πέτρινο περίβολο διερχόταν το κατηργημένο σήμερα μέρος της οδού Ύδρας και στα δεξιά διακρίνεται η γωνία του απέναντι κτηρίου.

Με την βοήθεια ενός τοπογραφικού αποσπάσματος μιας πράξης τακτοποίησης του 1931, γίνονται αντιληπτές οι θέσεις από το εξάγωνο κιόσκι, το μικρό κτήριο στα αριστερά εντός του οικοπέδου του νοσοκομείου καθώς και το απέναντι κτήριο (σχολείο).

Σύμφωνα με τον Ν. Κυριαζίδη στο έργο του «Η Θεσσαλονίκη από υγιεινής απόψεως», το διώροφο Ρωσικό νοσοκομείο, του οποίου η κατασκευή χρηματοδοτήθηκε από την Ρωσία, εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 1910 και περιλάμβανε 16 κλίνες μετά χειρουργείου, μικροβιολογικού εργαστηρίου και χημείου, θερμαινόμενο δια κεντρικής θερμάνσεως μετά θερμού ύδατος, απαστράπτον εκ καθαριότητας και εκπληρούν πάντας του όρους της υγιεινής. Σύμφωνα με τον Β. Κολώνα στο βιβλίο του «Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών» το νοσοκομείο εγκαταλείπεται μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, λειτουργεί υπό την αιγίδα του Ερυθρού Σταυρού, καταλαμβάνεται από έλληνες πρόσφυγες από τη Ρωσία, ενώ βρίσκεται να στεγάζει από το 1925 την δημόσια Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική, η οποία στη συνέχεια μετονομάζεται σε Δημόσιο Μαιευτήριο και λειτουργεί μέχρι το 1975. Σήμερα το κτήριο είναι διατηρητέο και στεγάζει το Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας. Η αναγραφή κάποιων λεπτομερειών στην οπίσθια πλευρά της φωτογραφίας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τον Απρίλη του 1924 το νοσοκομείο λειτουργούσε ως Κλινική, ενώ ανάμεσα στο φωτογραφηθέντες περιλαμβάνεται και ο εκ Βλάστης ιατρός Γεώργιος Βασδραβέλλης.

Ευχαριστώ τον Γ. Καναβούρα για την παραχώρηση της φωτογραφίας.

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0yhCoWCa5jNT3pc5ksTuc21CUuit6aXYE2iBqjzFc8CdqFtTDdgq3GmpnX7vb2Fy6l

Στο τοπογραφικό απόσπασμα μιας πράξης τακτοποίησης του 1931, παρατείθενται οι θέσεις από το εξάγωνο κιόσκι, το μικρό κτήριο εντός του οικοπέδου, το κατηργημένο σήμερα μέρος της οδού Ύδρας καθώς και το απέναντι κτήριο (σχολείο). Μπροστά από το οικόπεδο του Ρωσικού Νοσοκομείου διέρχεται η οδός Παπαναστασίου.

Το βιογραφικό του Γεώργιου Βασδραβέλλη καταγράφεται από τον Ιωάννη Βασδραβέλλη στον 12ο τόμο του περιοδικού «Μακεδονικά» το 1972, από όπου και η φωτογραφία του. Ο ιατρός Γεώργιος Ιωάννου Βασδραβέλλης καταγόταν από την Βλάστη της Δυτικής Μακεδονίας, Αποφοίτησε αριστούχος από το Γυμνάσιο Τσοτυλίου το έτος 1897-98, μετέβη στην συνεχεία στην Αθήνα και γράφτηκε στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου, από όπου αποφοίτησε ως αριστούχος. Μετεκπαιδεύθηκε αργότερα για μια διετία στο Πανεπιστήμιον της Βιέννης. Στην συνεχεία εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολή, όπου ενεπλάκη ενεργά σ’ όλα τα εθνικά ζητήματα. Διετέλεσε διευθυντής των Γαλλικών Νοσοκομείων Heremia Κωνσταντινουπόλεως και επί σειρά πολλών ετών γενικός γραμματέας και πρόεδρος της Μακεδονικής Φιλεκπαιδευτικής ’Αδελφότητος. Εκδιώχθηκε από τούς Τούρκους για την ανάμιξη του σε εθνικά θέματα, κατέφυγε στην Ελλάδα μετά την Μικρασιατική καταστροφή, όπου εξάσκησε την ιατρική, ανασύστησε μαζί με άλλους την Μακεδονική Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα, και μερίμνησε ιδιαιτέρως για το Γυμνάσιο και Οικοτροφείο του Τσοτυλίου. Απεβίωσε το έτος 1948 προσβληθείς από καρκίνο

Διαφήμιση της πολυκλινικής στο Ρωσικό νοσοκομείο

Μακεδονία 11/6/1924

Το Ρωσικό Νοσοκομείο στις αρχές του 20ου αιώνα από εδώ: https://ros-vos.net/history/kons/1/saloniki/

Να συμπληρώσουμε ότι ο θεμέλιος λίθος του νοσοκομείου τέθηκε στις 6/19 Δεκεμβρίου ημέρα της ονομαστικής εορτής του Τσάρου Νικολάου Β΄. Η εντυπωσιακή τελετή είχε εορταστικό χαρακτήρα στην οποία συμμετείχαν όλοι οι υψηλά ιστάμενοι της πολιτικής, στρατιωτικής και θρησκευτικής ηγεσίας. Οι μπάντες του ορφανοτροφείου και της πολυτεχνικής σχολής έδωσαν στην εκδήλωση έναν πανηγυρικό χαρακτήρα. Οι Ρώσοι μοναχοί που κατέφθασαν από το Άγιο Όρος έψαλαν τη θεία λειτουργία και τον εθνικό ύμνο της Ρωσίας. Το νέο νοσοκομείο θα κατασκευαστεί με δωρεές από τις ορθόδοξες μονές του Αγίου Όρους. Την μελέτη – επίβλεψη ανέλαβε ο αρχιτέκτονας μηχανικός κ. Serkissoff ο οποίος συνέταξε τα σχέδια του κτηρίου. Όλοι οι ασθενείς, χωρίς διάκριση εθνικότητας, θα γίνονται δεκτοί στο Ρωσικό Νοσοκομείο. [Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το φύλλο της εφημερίδας Journal de Salonique με συντάκτη τον Sam Levy που δημοσιεύτηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1907, σελίδα 3]

Από τον σταθμό, που πρωτολειτούργησε το 1896, το φωτογραφικό υλικό είναι ελάχιστο, κάποιο χρησιμοποιήθηκε εδώ: https://write.as/saloni-ca/737.

Υπάρχει όμως μια φωτογραφία του σταθμού και τα βαγόνια σε χρήση, αν διακρίνουμε καλά.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0sHnEaviaMCLfMr3KhXoRQ4pM6bJpMCuTYVVoLZNUWCvpSj8fPVjoQSP1hfrSbJWtl

Βαγόνι για τους επιβάτες της γραμμής Θεσσαλονίκη-Κωνσταντινούπολη

Το βαγόνι για τις αποσκευές τους, το “φουργκόνι”

Η φωτογραφία δείχνει το τρένο αυτό. Από το βιβλίο των E. Χεκίμογλου και Ντανατζίογλου “Η Θεσσαλονίκη πριν από 100 χρόνια “

Από πιο κοντά τα βαγόνια

Το τρένο αυτής της γραμμής βρίσκεται στο ύψος της βίλας Πετρίδη και οδεύει προς τον σταθμό λίγο παρακάτω.

Εγνατίας 357, το τοπόσημο “Φούρνος Μπογδάνου”, το πριν και το μετά. Στην γωνία Εγνατίας και Αγ. Γεωργίου ήταν και παλιότερα φούρνος. Όμως από την στιγμή που κτίζεται το υπερυψωμένο διώροφο κτίριο ο φούρνος αυτός αποκτάει και όνομα.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02WbT8iBXVCnQkRnJ8FitkxXXuZWNB9xH72tzJnpqSRy3h1zV2XeQCP4VL6xQNE7Hcl

Οι πρώτες φωτογραφίες του σημείου υποψιάζουν την χρήση, αλλά σ' αυτήν του 1904 του Albert Serstevens ο φούρνος φαίνεται καθαρά. Από το βιβίο “Σε Α' πρόσωπο” των Σερέφα-Γιακουμή

Στην θέση αυτού του κτιρίου, ανάμεσα 1907 με 1911 εμφανίζεται το υπερυψωμένο διώροφο που έμεινε γνωστό ως ο φούρνος του Μπογδάνου. Αλλά ο φούρνος είχε άλλον ιδιοκτήτη πρώτα που διακρίνεται: Αθαν. Κούσκουρας και (?). Αυτός ο Κούσκουρας ίσως έχει σχέση με τον εκδότη της “Νέας Αλήθειας” με καταγωγή το Βογατσικό.

Η εφημερίδα Αλήθεια αγοράστηκε και εκδόθηκε ως Νέα Αλήθεια στις 2/6/1909.

Καλοκαίρι του 1912 διαφήμιση του οδοντιατρείου Λιάμη πάνω από τον φούρνο Κούσκουρα.

Λήψη του 1912. Η ταμπέλα πάνω από το αρτοποιείο ίσως του οδοντιατρείου.

Χρονολογημένη λήψη του Frederick William Hasluck το 1914, από εδώ: https://archive.saloni.ca/2063

Ο Κούσκουρας διατέλεσε πρόεδρος της συντεχνίας των αρτοποιών Μακεδονία 30/12/1917

και ταμίας στον Σύνδεσμο Συντεχνιών και Σωματείων Θεσ/νίκης. Μακεδονία 16/6/1918

14/12/1918 εμφανίζεται ακόμη ως αρτοποιός

20/2/1920 εμφανίζεται ο Νικ. Μπογδάνος στο σωματείο των αρτοποιών. Λογικά η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας πρέπει να έγινε κάποια στιγμή μέσα στο 1919

Τρεις εικόνες από έκδοση για του σεφαρδίτες Εβραίους της Θεσσαλονίκης, από το 1905, του Pulido, Angel Españoles sin patria y la raza sefardi. Από το http://www.rachelnet.net/rachelnet/E/index.htm, The European Network of Judaica and Hebraica Libraries

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02kKbNnsBcrhNB721RYmUC4i1YofGSWSmPTPxdjPzxms69bxpRbJ53UNEm9Sum7d5Wl

Φωτοκάρτα που απεικονίζει νηοπομπή του οθωμανικού ναυτικού, ενώ αποπλέει από τον Θερμαϊκό κόλπο, με την σιλουέτα του Χορτιάτη ίσα να διακρίνεται στο βάθος. Ο πολυπληθής αριθμός πολεμικών πλοίων, ενδέχεται να σχετίζεται με την περιοδεία του Σουλτάνου Μεχμέτ Ρεσάτ Ε’ στην Θεσσαλονίκη, Σκόπια, Μοναστήρι και Πριστίνα τον Ιούνιο του 1911. Η σύνθεση των πλοίων του οθωμανικού ναυτικού, που αποτελούσαν την συνοδεία του Σουλτάνου στην περιοδεία, σύμφωνα με την εφημερίδα Εμπρός είχε ως ακολούθως: Προηγούταν το θωρηκτό καταδρομικό «Χαμηδιέ» (Hamidiye) ενώ ακολουθούσε το θωρηκτό «Χαϊρεντίν Βαρβαρόσα» (Barbaros Hayreddin) στο οποίο επέβαινε ο Σουλτάνος και μετά αυτών έρχονταν το θωρηκτό «Τουργούτ Ρεϊζ» (Turgut Reis) και κατόπιν τούτου το θωρηκτό καταδρομικό «Μετζιδιέ» (Mecidiye), ακολουθούμενο ενός τορπιλλοβόλου. Μετά από κάποια απόσταση ερχόνταν η θαλαμηγός «Ερτογρούλ» (Ertuğrul) όπου επέβαιναν οι επίσημοι, και κατόπιν τα οπλιταγωγά «Ρεσήτ πασάς» (Reşid Paşa) και «Γκιουλ Τζεμάλ» (Gülcemal) στα οποία επέβαιναν διάφοροι πολίτες από την Κωνσταντινούπολη. Η φωτοκάρτα προέρχεται από την συλλογή του κ. Ζαφέρ Σικ.

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0N9s34qwzknWv8F2cRefTLPK8ZZz9m1WaFjACAswDyY4RRri28N56uEsKSLFbzYvSl

Σχετικά με το συντριβάνι της Θεσσαλονίκης και το πότε αυτό αφαιρέθηκε, κάποια συμπληρωματικά στοιχεία:

Μια κατοχική φωτογραφία της πλατείας χωρίς το συντριβάνι, αλλά και ακόμη παλιότερα, αεροφωτογραφία του 1938, όπου επίσης απουσιάζει.

Αυτά ως συνέχεια μιας ανάρτησης πριν ένα χρόνο (https://archive.saloni.ca/1816).

Βαγγέλης Καβάλας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid035TPscjFSgcHiBCATxXCs3CJPrv4XrSXsNrfmGJYNVzzzTJ1js4jppVDYoXmXfUal

Το Σαββατοκύριακο, στο πλαίσιο του Open House, πολύς κόσμος επισκέφτηκε τον σταθμό Παπάφη και το αμαξοστάσιο του μετρό και το είδε, επιβιβάστηκε, το έπιασε (έβαλε το δάκτυλο στις τρύπες του καρφιού) και βεβαιώθηκε ότι υπάρχει. Με την ευκαιρία μερικές φωτογραφίες για να θυμηθούμε την αρχή, το 1987, όταν εμφανίστηκε η Ταμπέλα, στην οποία αφιερώνω την ανάρτηση ΜΕΤΡΟ – FM 100 H πρώτη φωτογραφία από την συλλογή μου, δεκαετία του 80. Οι δύο επόμενες από αναρτήσεις στη Φ/Β και στο ίντερνετ, η 4η είναι προσωπική μου από το 2013 και δείχνει την Ταμπέλα, η οποία βρισκόταν τοποθετημένη, (ίσως ακόμα να είναι εκεί) στο χώρο στάθμευσης μεταξύ του Πολυτεχνείου και του Παλέ, πακτωμένη στην άσφαλτο και βαμμένη σε σημείο που θέλει πολύ προσοχή για να εντοπίσει κανείς την λέξη ΜΕΤΡΟ κάτω από το OOPS. Δίπλα μια άλλη πινακίδα που ζητούσε την κατανόησή μας για την ταλαιπωρία .... Πού να ήξερε το μέγεθος της ταλαιπωρίας.

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0WASgxEEMt3vq34Gsr3nx91LZAUpk3BwKrXLXDwihpz4uMhFnRKGv7X8UPxzFaz5jl