Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Ο ΠΙΕΡ Η μπαζωμένη παραλία μπροστά στην Καστέλα μέχρι να σουλουπωθεί και να γίνει αυτό που έγινε σήμερα ήταν ένας άναρχος χώρος όπου ο καθένας πετούσε ότι του περίσσευε και τα φορτηγά των εργολάβων τα μπάζα που κατεδάφιζαν την παλιά μας γειτονιά. Στο πανέμορφο νεοκλασικό του καθηγητή Αλεξανδρίδη, δίπλα στην προτομή του δολοφονημένου Βασιλιά Γεωργίου εγκαταστάθηκε στον πρώτο όροφο ο Γάλλος πρόξενος. Το νεοκλασικό αυτό στην αρχή της οδού Αγίας Τριάδος ήταν παραθαλάσσιο πριν γίνει το μπάζωμα με την σκαλίτσα του και την βαρκούλα το αραγμένη δίπλα. Ο πρόξενος είχε ένα γιό συνομήλικό μας που για μέρες μας χάζευε από το παράθυρο που παίζαμε διάφορα παιχνίδια στο διπλανό παρκάκι και κάναμε του κόσμου τις σκανταλιές. Κάποια μέρα ξεθάρρεψε βγήκε έξω μας πλησίασε και άρχισε να παίζει μαζί μας. Η άγνοια της γλώσσας καθόλου δεν μας εμπόδισε να παίζουμε άνετα μαζί του τα πάντα. Ήταν πολύ χρήσιμος στην παρέα γιατί είχε παιχνίδια που εμείς δεν τα γνωρίζαμε καν ότι υπάρχουν κι όλο και κάποιο κουβαλούσε μαζί του που το παίζαμε όλοι. Καμιά φορά ξεχνούσε σκόπιμα νομίζω κανένα απ΄ αυτά και η παρέα απέκτησε τότε πολλά παιχνίδια made in France. Έφερνε κάτι καταπληκτικές δερμάτινες μπάλες ποδοσφαίρου που για μας ήταν άγνωστες, μέχρι τότε παίζαμε με ότι βρίσκαμε μπροστά μας αντί για μπάλα. Κάποια μέρα ‘ ξέχασε ‘ και μια τέτοια καταπληκτική ολοκαίνουρια δερμάτινη μπάλα κι η παρέα ξημεροβραδιαζόταν παίζοντας μ αυτήν, αγνοώντας τις φωνές των μανάδων μας που μας καλούσαν να πάμε στο σπίτι, νύχτωσε πιά. Χειμώνας στα μπαζωμένα κι η βροχή διαρκείας που είχε προηγηθεί σχημάτισε όπως το συνήθιζε μικρές και μεγάλες λιμνούλες που πάγωναν από την απότομη πτώση της θερμοκρασίας. Εμείς εκεί πανέτοιμοι αρχίσαμε να παίζουμε το παιχνίδι που ξέραμε από παλιά. Παίρναμε φόρα στο χώμα και πηδούσαμε με τα παπούτσια στην παγωμένη λιμνούλα και κάναμε μια τεράστια γλίστρα μέχρι να καταλήξουμε απέναντι στο τέλειωμά της σε κάποιο βουναλάκι με χώμα, που κατέληγε σε μια κατά κανόνα μεγαλοπρεπή κολοτούμπα. Η ακόμα πατώντας επάνω σε ότι βρίσκαμε σανίδα, λαμαρίνα, χαρτόκουτο που τα σπρώχναμε μέχρι το τέλος της. Κι εκεί που το παιχνίδι είχε ανάψει για τα καλά άνοιξε η μαύρη βαριά σιδερένια πόρτα στον ψηλό μαντρότοιχο του αρχοντικού Καθηγητού Αλεξανδρίδη και φάνηκε φάνηκε η λεπτή φιγούρα του Πιέρ. Κρατούσε στα χέρια του δυο περίεργα παπούτσια άγνωστα σε μας, με καλογυαλισμένες μεταλλικές λάμες από κάτω. Τι νάναι άραγε αυτά. Τον βλέπουμε μια και δυο να βγάζει τα κανονικά του παπούτσια και να φοράει αυτά με τις λάμες δένοντάς τα ψηλά σφιχτά με τα κορδόνια τους. Πλησιάζει στην παγωμένη λιμνούλα σχεδόν ακροβατώντας επάνω τους. Μπροστά μας εκτυλίχτηκε ένα πρωτόφαντο θέαμα. Ο Πιέρ με τα περίεργα αυτά παπούτσια γλίστρησε στην παγωμένη λιμνούλα κι έκανε μια εκπληκτική στροφή που μας άφησε με το στόμα ανοιχτό. Γλιστρούσε υπέροχα με κινήσεις που θύμιζαν χορεύτρια μπαλέτου κάνοντας απίθανα κόλπα και περιστροφές. Τρελαθήκαμε, τέτοιο θέαμα δεν είχαμε ξαναδεί. Ο καλόκαρδος Πιέρ έδωσε τα πατίνια σε όποιον τα ζητούσε. Τα πατίνια πέραν από πόδια σε πόδια σ όλη την παρέα που δοκίμασε τις ικανότητές της στο πατινάζ επί πάγου. Σπάσαμε πόδια χέρια πλάτες πέφτοντας άγαρμπα στον πάγο. Αλλά εκεί εμείς, φάγαμε όλη την μέρα μας κάνοντας πατινάζ επί πάγου για πρώτη φορά ίσως στην ιστορία της πόλης στην μπαζωμένη παραλία του Θερμαϊκού…

Γιώργος Κωτσίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0TJxiRr2UiU11UFSRH7fzKoYHhg58WJEFcPABd4tSDprY55YiY76jxqkAaQrUdnGkl Η παραλία με τα μπάζα.

Το παρκάκι δίπλα στου Αλεξανδρίδη. Σύμφωνα με επισήμανση του Ιορδάνη Βλαχόπουλου η φωτογραφία είναι τραβηγμένη το 1943 στην Καστέλα πίσω από το μνημείο του Γεωργίου Α΄. Στην φωτογραφία απεικονίζονται η μητέρα του με τον ίδιο ως παιδάκι. Δίπλα της η εξαδέλφη του Αύρα και ο θείος Σταύρος.

Η σημερινή εικόνα

Σπάνια απεικόνιση του εσωτερικού του, της πελατείας του, των λούστρων απέξω και της Λαϊκής αγοράς στα πέριξ.

Μπροστά μας η Αλ. Παπαδοπούλου (τότε Σούτσου). 1916. Γαλλικά αρχεία.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0LSTJ1YdxwA7VQo4hu6PVLoVhE92x3CfzEbDQaNdFq1S2J64ExTTn1p4HeCHzqx3Al

Από Αγίας Σοφίας προς τον πεζόδρομο της Πατριάρχου Διονυσίου.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02CcuMkeKmyuokT5s8n4JY9n1mk4Y4b24hYJQUCCvrPPmJoSNLU6Yits3inKsLd9Z9l

Χιονισμένη βαρυχειμωνιάτικη ημέρα του Νοεμβρίου 1915. Ο Έλληνας στρατιώτης με το κάρο του, μόλις έχει αφήσει πίσω του τον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης, βρισκόμενος πιθανώς σε κάποιο σημείο του αμαξιτού δρόμου προς Βέροια.

H φωτογραφία λήψη του γάλλου φωτογράφου Gaston Chérau με Κωδ. APOR024826, προέρχεται από τα γαλλικά αρχεία του Υπουργείου Πολιτισμού https://www.pop.culture.gouv.fr/

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0CfR72XakmXD7p97fMVj7GBqA4JvCyUVuW5tsZmMEf1ddq7FDV9imy2xj9zZw8ebgl

Η τότε αμαξιτή οδός προς Βέροια απεικονίζεται στον συνημμένο οθωμανικό χάρτη και ήταν η προέκταση της οδού Μοναστηρίου με την χάραξή της προς τα Διαβατά να την ακολουθεί και σήμερα (πιθανώς με μικρές διαφοροποιήσεις). Στο ύψος περίπου των σημερινών ΚΤΕΛ υπήρχε και Τούμπα

Οδός Δημητρίου Ιωαννίδη. Καταργημένη μικρή οδός μεταξύ Αγίας Σοφίας και Σωκράτους. Ξεκινούσε από Εγνατία στο σημερινό 77 της οδού και κατέληγε στην Αχειροποίητο τέμνοντας τον πεζόδρομο της Παν. Παπαγεωργίου.

Αριστερά βλέπουμε ταμπέλα της πλαϊνής εισόδου του ξενοδοχείου Ερμής https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02wrUQrDgBZahMYhSc3MUr2dwyTR8nwVThHZ32Rmjn4iWBEfUqPydbToU89wubDDZMl

Ο Δημήτριος Ιωαννίδης ο «Σιατιστεύς» ήταν μεγάλος ευεργέτης. Πέθανε στις 12 Οκτωβρίου του 1906 και θάφτηκε στην Ευαγγελίστρια, όπου ακόμη υπάρχει το μνήμα του. Στην διαθήκη του ορίζει ότι δίνει 1200 τουρκικές λίρες για να χτιστεί η «Ελληνική Αστική Σχολή Δ. Ιωαννίδου Σιατιστέως». Η Σχολή αυτή έγινε και υπάρχει ακόμη και σήμερα, είναι το 40ο Δημοτικό Σχολείο, το οποίο βρίσκεται στη γωνία Μανουσογιαννάκη και Φιλικής Εταιρείας , το «Ιωαννίδειο».

Από την περιουσία του Δημήτριου Ιωαννίδη, το κομμάτι που ήταν στη Σερβία και στη Βόρεια Μακεδονία χάθηκε εντελώς. Έμεινε μόνο η ακίνητη περιουσία στη Θεσσαλονίκη, που αποτελούνταν από μία μονώροφη οικία στη Δεσπερέ 23, μία ισόγεια κατοικία στη Διαλέττη 8, μία μονώροφη κατοικία στην Παπαγεωργίου 4, μία μονώροφη οικία στην Μύρωνος 15 ή Κάστορος 8 στην άνω πόλη και το μισό του οικοπέδου “Chateau mon bonheur” στη Βασιλίσσης Όλγας.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid031N3WSdynvDEUv4PTLSRgjQcXQKXPC34UckVpnUkfXUGMtMSvNXGBZjGnftjiVcfyl

βιογραφικό

Οι σημερινές αλλαγές στην περιοχή γύρω από το Πάρκο Μηνά Πατρίκιου είναι εκκωφαντικές. Προπολεμική αεροφωτογραφία.

Πάνω από την σημερινή Δελφών στην Μαρτίου ήταν ο Εβραϊκός Συνοικισμός 6. Η οδός Μαρασλή ξεκινούσε δίπλα από το Σχολείο του Νούκα (Μαράσλειο – σήμερα 19ο Γενικό Λύκειο) για να φτάσει έστω και στραβή στην Χαριλάου. Σήμερα αυτό το μέρος της οδού είναι η οδός Ζαχαρία Παπαντωνίου.

Η οδός Θερμοπυλών συνέχιζε μετά την Μαρτίου για να περάσει μπροστά από το τεράστιο κτήμα της Χανούμισσας και τον Α.Ο. Αστήρ. Το γήπεδο του Μεγαλέξανδρου ήταν προπολεμικά το σημαντικότερο γήπεδο της Ανατολικής Θεσσαλονίκης. Ομάδα με μεγάλη ιστορία υπάρχει σαν σωματείο από το 1917. Σήμερα η έδρα του είναι στην οδό Μαρίας Κάλλας.

Συμπλήρωμα στην ανάρτηση https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02t7ahAV8fyqaJnTUYsSSY3PnjjJnNs9pLWyNbasYVnFjHjQCXNsnn72FzpU8A4eYVl

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0wuE3ukFaUnJkKgi6DUPmbs5kbZXemJN3nMgJCcF5SJ8mTA19bYe8PFMrtV2H7SHl

Γιάννης Σαριδάκης “Πάνω από την σημερινή Δελφών στην Μαρτίου ήταν ο Εβραϊκός Συνοικισμός 6. ” ονομάστηκε 6 γιατί εκει βρισκόταν το Νοσοκομείο Νο 6 στον Α΄ ΠΠ, στις εγκαταστάσεις του Σημερινού Γαλαξία.Στην φωτό του 1916-17 το Νοσοκομείο Νο 6 και στο βάθος δεξια η Καμπτζήδα, σημερινή Πυλαία.

Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από την άκρη του χειμάρρου Κωνσταντινίδη. Η επιχωμάτωση της παραλίας από τον Λευκό Πύργο μέχρι την οδό Παρασκευοπούλου, με μέριμνα του Οθωμανικού Αυτοκρατορικού Ταμείου, έχει ολοκληρωθεί και νέες κατοικίες έχουν αναγερθεί στα δημιουργηθέντα οικόπεδα. Χαρακτηριστική είναι η νεοπροστεθείσα οικία Πιέρρο Αρριγκόνι στα δεξιά της φωτογραφίας, η οποία βρισκόταν στην γωνία των οδών Μπιζανίου και Εξοχών (σημ. Βασ. Γεωργίου) και είχε χτιστεί σύμφωνα με τον Βασ. Κολώνα το 1897 (βλ. ανάρτηση https://archive.saloni.ca/1359). Διακρίνονται επίσης δύο ξύλινα λουτρά που υπήρχαν στην θάλασα, που απεικονίζονται όπως και η οικία Π. Αρριγκόνι σε πολύφυλλο χάρτη του 1898. Η ευχετήρια κάρτα του εκδότη H. Seibt, προσφέρθηκε στο Delcampe.

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02ND7LwbYrLB28rtbzwpcBNxSDXG2mELZh7FH5NVxMa2qbcctBQGSng6x9FVrEJ5Vyl Απόσπασμα ενός εκ των φύλων του πολύφυλου χάρτη του 1898, με 1) το σημείο λήψης και τα σημεία ενδιαφέροντος 2) οικία Π. Αρριγκόνι και 3) το ξύλινο λουτρό μπροστά της.

Το σπίτι της χανούμισσας και ο αθλητικός όμιλος ΑΣΤΗΡ μέσα από ειδήσεις του 1936. Ο Αστέρας δεν είχε μόνη ενασχόληση το τένις. Με τμήματα βόλεϊ, ποδηλασίας αλλά και στίβου ήταν προπολεμικά ένα αξιόλογο σωματείο.

Για τους θρύλους και τις διαδόσεις για την χανούμισσα Νατζιέ Τεφήκ υπάρχει εδώ μια καλή τεκμηρίωση. Φιλοξενούσε τότε τον εγγονό του Abd al-Qadir εθνικού ήρωα της Αλγερίας για τους αγώνες του εναντίον της Γαλλικής αποικιοκρατίας.

H περιοχή από την 25η Μαρτίου μέχρι τον Άγιο Ελευθέριο για πολλά χρόνια ονομαζόταν συνοικία του Ντεπώ. Με 2 αθλητικούς συλλόγους δίπλα- δίπλα. Μέγας Αλέξανδρος – Καμινίκια και Αστήρ. Στην μέση το 3ο Δημοτικό. Διεύθυνση και του Αστέρα και της χανούμισσας καταγράφεται προπολεμικά η οδός Θερμοπυλών !

Ο Vasileios Chatzivasileiou ασχολήθηκε με την περιοχή όσο κανένας άλλος. Κάποιες φωτογραφίες είναι από συζητήσεις που άνοιξε ο ίδιος με θέμα το πάρκο Πατρίκιου. Για την περιοχή όπως ήταν κατοχικά εδώ https://archive.saloni.ca/170

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0pG8yypCr8J4fWE9DjSSUisPu5PFwTEBrrzMzznpxTphgqoRpSAjayAnNHkew7GqFl

Πάρκο Μηνά Πατρίκιου στην οδό Κρήτης. Το σπίτι της χανούμισσας με το χαρακτηριστικό δέντρο. Το 3ο Δημοτικό κάτω αριστερά.

1936. Για τους θρύλους και τις διαδόσεις για την χανούμισσα Νατζιέ Τεφήκ υπάρχει εδώ μια καλή τεκμηρίωση. Φιλοξενούσε τότε τον εγγονό του Abd al-Qadir εθνικού ήρωα της Αλγερίας για τους αγώνες του εναντίον της Γαλλικής αποικιοκρατίας.

Ντεπώ οδός Θερμοπυλών 17 κατά την περιγραφή.

Το σπίτι της χανούμισσας Νατζιέ Τεφήκ 1942. Από πίσω στην αυλή του ο αθλητικός όμιλος του Αστέρα. Δεξιά το γήπεδο του Μεγαλέξανδρου.

1936. Το σπίτι της χανούμισσας Νατζιέ Τεφήκ. Φιλοξενούσε τότε τον εγγονό του Abd al-Qadir εθνικού ήρωα της Αλγερίας.

Η αυλή της χανούμισσας, πάνω από το πάρκο Πατρίκιου.

Ο Αστέρας πάνω από το σπίτι της Νατζιέ Τεφήκ

από το Αρχείο του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας, έκδοση Μέγας Αλέξανδρος 1923 – 2007, Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης.

Ο Αστέρας πάνω από το σπίτι της Νατζιέ Τεφήκ. Κατά την εφημερίδα ανήκε στην ίδια και ο χώρος του Αστέρα.

1949. Φωτογραφία του Jean-Pierre Francois Saridaki. Κάτω από το τένις του Αστέρα η αυλή της χανούμισσας.

1959. Εγκαταστάσεις του Αστέρα. Πάνω από το πάρκο Πατρίκιου.

1936. Ο Αστέρας δεν είχε μόνη ενασχόληση το τένις. Με τμήματα βόλεϊ, ποδηλασίας αλλά και στίβου ήταν προπολεμικά ένα αξιόλογο σωματείο.

1936. Αστήρ. Η ομάδα βόλεϊ γυναικών είχε κατακτήσει τοπικά πρωταθλήματα. Η κα Καζαντζή είχε πανελλήνιο ρεκόρ στον ακοντισμό.

Η διεύθυνση που έδινε προπολεμικά ήταν Θερμοπυλών 91, !! στάση Μαρτίου.

Η αυλή του 3ου Δημοτικού.

1950. ΑΣΤΕΡΑΣ Ο όμιλος αντισφαίρισης στο Ντεπώ (πάρκο Μ. Πατρικίου)

1962. Γυμναστικές επιδείξεις του 3ου Δημοτικού στα Καμινίκια (γήπεδο Μέγας Αλέξανδρος).

H περιοχή από την 25η Μαρτίου μέχρι τον Άγιο Ελευθέριο για πολλά χρόνια ονομαζόταν συνοικία του Ντεπώ.

Πρόκειται για μια διαδήλωση-διαμαρτυρία του Συλλόγου Γονέων του Κολλεγίου Ανατόλια (δηλ. μέρος της ελίτ της Θεσσαλονίκης), με επικεφαλής τον τότε πρόεδρό του, Πέτρο Αποστολίδη. Ο λόγος της διαδήλωσης ήταν η εναντίωσή τους στην τότε προτεινόμενη νομοθεσία, που περιόριζε την ιδιωτική εκπαίδευση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σχετικό νομοσχέδιο αποσύρθηκε.

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid01Bff6iKd2kQBJthUVu6x3AsY9A4mDomThdeST3p1shvZt1dft1R4h7JRAYY9dD9Bl

Δύο ντοκουμέντα για τον Αλέξανδρο Σχινά, το δολοφόνο του βασιλιά Γεωργίου Α’, από τα αρχεία της ανάκρισής του (για το σημείο και το μνημείο της δολοφονίας βλ. αναρτήσεις https://archive.saloni.ca/434 και https://archive.saloni.ca/1448).

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02TNtVG3BPzAHCYW3tkRQXuGZFw7hbL1x5uw7PJZSF88t3fHC3V972awZLWCgegS8Al

Έγγραφο από την ανακριτική διαδικασία του Αλέξανδρου Σχινά (του δολοφώνου του Γεωργίου Α').

Από το Εγκληματολογικό Μουσείο του πανεπιστημίου της Αθήνας.

Φωτογραφία του Αλέξανδρου Σχινά (1870-1913).

Από το Εγκληματολογικό Μουσείο του πανεπιστημίου της Αθήνας.

Μια αναπαράσταση εποχής της δολοφονίας του Γεωργίου Α'.