Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Το είδαμε λίγο πιο μακριά από την Κασσάνδρου, ας το δούμε και από πιο κοντά. Μια από τις στρατιωτικές σχολές της Θεσσαλονίκης από τα οθωμανικά αρχεία της Κωνσταντινούπολης.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02C32o6zhC3How5RZfcvzLfsZQE8spBGPD6DC2uCv8QkNM4WcYdXwyY3nHXAg6vgMul

Από την Κασσάνδρου. Η παλιά Ευσταθίου φαίνεται να στρίβει αριστερά ακριβώς μετά το κτίριο.

Και από την μεριά που έβλεπε η κύρια όψη του προς την θάλασσα. Επάνω από την φωτογραφία ο τίτλος της Σχολής στα γαλλικά.

Περίοπτη φυσικά από τους μιναρέδες της πόλης. Εδώ από το Χαμζά. Ο μιναρές μπροστά του ανήκει στο Πισμανιγιέ.

Και από το Φετχιέ.

Με βέλος η Σχολή, στο τετράγωνο η θέση του τζαμιού Πισμανιγιέ.

Μετά την πυρκαγιά το κτίριο εξαφανίζεται, όπως και το τζαμί. Απομένει μόνον ο μιναρές από πίσω. Η λήψη από το Μουσταφά, ο δρόμος που πηγαίνει προς τα δεξιά η Ευσταθίου.

Είμαστε στην Κασσάνδρου, σχεδόν στη συμβολή με την σημερινή Μακεδονικής Αμύνης βλέποντας δυτικά.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02H7MQKx4iABJ6VtCprKYN7gzwGqTdqeKUFGMCZLC1Zt5xtLpwYkuHCV3DSU9ZFpKrl

Μαγαζάκια αριστερά επί της Κασσάνδρου πρίν από το μεγάλο κτίριο.

Το 1913. Το κτίριο έχει υποστεί τις συνέπειες της ελληνοβουλγαρικής σύρραξης τον Ιούνιο του 1913. Μέσα ήταν οχυρωμένοι Βούλγαροι στρατιώτες.

Με το χρώμα η σημερινή χάραξη. Το βέλος ακολουθεί την φορά της φωτογράφισης.

Απέναντι από το κτίριο της Πρόνοιας στην διασταύρωση των οδών Εθνικής Αντιστάσεως και Ικάρων, κάποιες μέρες μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας στις 24 Ιουλίου, όπως μαρτυρά η τσακισμένη πινακίδα γέφυρα με το σύνθημα “ΖΗΤΩ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ” στην τότε ανατολική είσοδο της πόλης. Το λεωφορείο φαίνεται να εκτελεί το δρομολόγιο Γ’ ΣΣ προς Σέδες. Η φωτογραφία προσφέρεται από γνωστό δημοπρατικό οίκο.

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0tGCQp1kVACu2ejohnUjpPv4d771EmDeFTGiqYhT9NQZ7kLg1TDA2pkmh7ZG3CoMyl

Σε πρώτο πλάνο η “κατεβασμένη” πινακίδα, ενώ στην άλλη πλευρά διακρίνεται το κτήριο της Πρόνοιας.

Η ευρύτερη περιοχή του Φοίνικα, περίπου στις αρχές της δεκαετίας 1970 καθώς και το σημείο λήψης της φωτογραφίας.

Κατοχική φωτογραφία της Εγνατίας στο ύψος της οδού Χαλκέων, λίγο μετά την είσοδο των Γερμανών. Σύμφωνα με την λεζάντα απεικονίζονται Αυστραλοί αιχμάλωτοι πολέμου, καθοδόν προς τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως στην Γερμανία. Ο φωτογράφος στεκόταν δίπλα από το περίπτερο που βρισκόταν στην γωνία των οδών Εγνατία και Χαλκέων και κοιτάζει απέναντι προς τα κτίρια μέχρι την πλατεία Αριστοτέλους. Η φωτογραφία προσφέρεται σε διαδικτυακή δημοπρασία.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid04UmjwgCg5yY8BfF6P4PxE7osfxykjqhqjRQ8xVJF1XbSzAnc7E1JxadmQzD4K6gil

Οι Αυστραλοί στρατιώτες, ως αιχμάλωτοι πολέμου, κατευθύνονται υπό την επιτήρηση Γερμανών προς τον Σιδηροδρομικό Σταθμό μέσω της Εγνατίας, για να σταλούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Γερμανία.

Τα κτίρια αυτά από το 70 μέχρι το 74 της Εγνατίας, και ανάμεσά τους την Μενεξέ, τα είχε φωτογραφίσει αρχές του 1960 ο Γεώργιος Παπαθεοδώρου.

Πανοραμική φωτογραφία της Πλατείας Αριστοτέλους με την Εγνατία σε πρώτο πλάνο. Στην δεξιά πλευρά διακρίνονται περί της οδού Μενεξέ, τα κτήρια της αρχικής φωτογραφίας.

Σε ακόμη μια κατοχική φωτογραφία το περίπτερο στην γωνία Εγνατίας και Χαλκέων είναι ανοιχτό με μισοκατεβασμένα τα στόρια

Ενώ εδώ κλειστό.

Στον σταθμό Salonique-ville ράγες για το τρένο και αλυσίδα διακοπής της κυκλοφορίας. Η γραμμή συνεχιζόταν μέχρι το λιμάνι. Οι αλυσίδες ίσως προφύλαγαν την απρόσκοπτη λειτουργία της 26ης Οκτωβρίου, (το γεφυράκι είναι της 26ης) – κάτι σαν τις σημερινές μπάρες στις ισόπεδες διασταυρώσεις των σιδηροδρομικών γραμμών (υπόθεση κάνω). Κατ' αναλογία και οι δύο άνθρωποι μάλλον είναι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι. Ο σταθμός ήταν της γραμμής Jonction και έχουν υπάρξει αναφορές ότι ήταν ο πρώτος σταθμός από το κέντρο προς τα δυτικά προάστια για ένα προαστιακό τρένο που λειτουργούσε για κάποια χρόνια αλλά και τρένων προς την Κωνσταντινούπολη.

Θόδωρος Νάτσινας, Σπύρος Αλευρόπουλος

Το σημείο το είχαμε ξαναδεί εδώ: https://archive.saloni.ca/737

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid031S4udKF17wUaGEZqHQBxpnRuuydPbHZt9mq8grPejVBgdVV42F5qAFZeCi35seVHl

Η βίλα Πετρίδη μόλις κρύβεται πίσω από το κτίσμα δεξιά.

Χάρτης που δείχνει την συνέχεια της γραμμής μέχρι το λιμάνι

Η φωτογραφία από την άλλη μεριά της 26ης Οκτωβρίου. Δεν φαίνεται αν υπήρχε αλυσίδα και από αυτήν την μεριά αλλά μοιάζει σαν να μην διακρίνονται οι γραμμές στον δρόμο. Αλλά στην λάσπη που κυριαρχεί ούτε οι γραμμές του τραμ διακρίνονται. Από τις φωτογραφίες του Nitzer http://patrick.nadia.pagesperso-orange.fr/Journalguerre_GastonNitzer.html?fbclid=IwAR1miQt6syv_9JZ-Soq13HAPuOMABOdoCDeDWWDwsaH14FUWfwWQBFL587w

Salonique Ville ως Κωνσταντινούπολη – αν καταλαβαίνω καλά, τέσσερις φορές την εβδομάδα.

Το κτίριο από το 2004 στεγάζει το Διοικητικό Εφετείο. Στην ιστορία της πόλης ταυτίστηκε με το ιδιωτικό γαλλόφωνο σχολείο «S. J. B.(Jean Baptiste) De La Salle» γνωστό και ως Δελασάλ, τους σκοπούς τους οποίους υπηρέτησε από τότε που κτίστηκε το 1926, στην θέση του παλιού αντίστοιχου σχολείου από τον Joseph Pleyber. Ως σχολείο λειτούργησε ως το 1968 ενώ ταυτόχρονα λειτουργούσε για κάποια χρόνια και η τεχνική Σχολή «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ». Από το 1986 έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02Ysssw6DSKoucWCohziAa65evCaxFiZnxXDYnabn1aQ5HR1hqc5UUKaZqPymyuH57l

Η πρώτη διαθέσιμη φωτογραφία του σχολείου.

Όπως και αυτή από το εσωτερικό του

Προσωπικό και μαθητές του σχολείου

Έπαινος στο σχολικό έτος 1937-38

Κατά την κατοχή, στρατοπέδευε ίλη ιππικού

Γερμανοί στρατιώτες και αξιωματικοί ποζάρουν

Δεκαετία του 60 Η σημερινή όψη από την wikipedia

Δέντρα, κήποι, πλούσια και πυκνή βλάστηση σε ένα ειδυλλιακό τοπίο, ενώ στο βάθος διακρίνεται το κτήριο του Γ’ Σώματος Στρατού. Λίγο πιο αριστερά του, σαν οπτασία προβάλει το Οθωμανικό τέμενος, ο σημερινός Ναΐσκος του Αγ. Κων/νου και Ελένης επί της Λεωφ. Στρατού. Και όμως σήμερα θα βρισκόμασταν λίγα μέτρα μακριά από την Εθνικής Αμύνης και τον Λευκό Πύργο, περίπου στον χώρο των γηπέδων της ΧΑΝΘ. Η φωτογραφία της κάρτας έχει τραβηχτεί πριν το 1917, ενώ στο κέντρο της διακρίνονται δύο μικρά κτήρια επί της τότε οδού Ν. Γερμανού, από όπου λίγο αργότερα θα περάσει η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Μίκρας. Η φωτοκάρτα προσφέρεται σε γνωστό δημοπρατικό οίκο

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02ntwtuxDY2x41AUQRrsDL8BhSNmcWDLGoKEZ6jLt9s14LSUYUXa3E6ias68EyfPFZl

Το κατά προσέγγιση σημείο λήψης της φωτογραφίας

Φωτογραφίες από την γυναικεία Μονή του Ελέους η οποία δεν είχε την καλή τύχη της Μονής Λαζαριστών. Διαβάζοντας το ιστορικό της Μονής από εδώ: https://www.monilazariston.gr/6845B6D7.el.aspx μάλλον πρέπει να πρόκειται για προγενέστερο κτίσμα της Μονής Λαζαριστών.

Σήμερα μόνον τα ερείπια σώζονται.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0ezNhzAz3F8LW7vewzfU1Rb4LzYYUEB9wv6eoiGFVig8ziBTbCCxfmNRXENqYa5n3l

Από την Μονή Λαζαριστών η Μονή των Αδελφών του Ελέους

Το θυρωρείο και η είσοδος της γυναικείας Μονής

Επάνω η σχέση της Μονής Λαζαριστών με το ερείπιο της Μονής του Ελέους πιο πίσω και δεξιά. Κάτω τα ερείπια από πιο κοντά.

Χτισμένη το 1886 από τους καθολικούς μοναχούς του τάγματος του Αγ. Βικεντίου, στην Θεσσαλονίκη ανέλαβαν κυρίως το έργο του προσηλυτισμού των βουλγαρόφωνων Σλάβων. Για τελευταία φορά λειτούργησε το 1913 με 32 Βούλγαρους και 10 καθολικούς από την Σύρο. Με το τέλος της σχολικής χρονιάς και την ελληνοβουλγαρική σύρραξη το σχολείο κλείνει οριστικά. Το 1916 μετατρέπεται σε νοσοκομείο του Γαλλικού στρατού. Έκτοτε στέγαζε πρόσφυγες ενώ μοναχοί συνέχιζαν την εκεί διαβίωσή τους. Στην κατοχή επιτάσσεται από τους Γερμανούς και στον εμφύλιο στέγαζε τα ΤΕΑ. Τα επόμενα χρόνια και μέχρι τον σεισμό του 1978 συνέχιζε να στεγάζει οικογένειες απόρων. Το 1983 κηρύσσεται διατηρητέο, αγοράζεται από το Ελληνικό Δημόσιο και χαρακτηρίζεται Πολιτιστικό Κέντρο της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Τα έργα τελειώνουν το 1997 και έκτοτε χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Από την ιστοσελίδα https://www.monilazariston.gr/6845B6D7.el.aspx

Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια από τον Αλ. Αθάνατο που είχε δουλέψει στην αποκατάσταση της Μονής:

”...μας επέβαλαν την αποκατάσταση η αποκατάσταση κάποιων καμινάδων στο δυώροφο κτίριο, την ανακατασκευή της εισόδου του περιβόλου μπροστά από αυτό με τα καμπύλα τμήματα των τοιχείων, την ανάδειξη της κατασκευής των τοξωτών οροφών στο τριώροφο κτίριο μέσα από επιδαπέδιες προθήκες και την αποξήλωση των επιχρισμάτων στο υπόγειο ώστε να φανεί η φέρουσα τοιχοποιία με τούβλα. Ειδικά για το τελευταίο, δεν ήθελα να ανοίξω νέα μέτωπα σε μεγάλες επιφάνειες, έτσι πρότεινα να κάνουμε εμφανείς τις τοιχοποιίες στο μικρό δωματιάκι του υπογείου κάτω ακριβώς από την είσοδο του μουσείου. Οταν αρχίσαμε την αφαίρεση των επιχρισμάτων, παρατήρησα πως κάτω από τα δικά μας επιχρίσματα υπήρχε ένα στρώμα καφέ χρώματος πάνω από τα τούβλα. Καθώς δεν ήθελα να καταστρέψω κάτι που δεν ήξερα την αξία του, φώναξα την εφορεία νεωτέρων μνημείων να το δει πριν προχωρήσουμε. Πράγματι, ήρθε η υπεύθυνη, και μόλις το είδε άρχισε όλο χαρά να αναφωνεί “ω, είναι υπέροχο! Να καθαρίσετε τα επιχρίσματα σε όλο το δωμάτιο με προσοχή, ώστε να φανεί όλη η επιφάνεια”. Τι είναι, ρώτησα και εγώ... “Υπολείμματα οργανικής ύλης, εδώ ήταν ο βόθρος παλιά”... Από ανάρτηση στις ΠΦΘ

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid07NJQboc43TxZpFipyzFjkonPi5jescAZxMLg8ofQ5QETgfzfrMMgtXiaHfCucaLsl

Η Μονή από την σημερινή Ακριτών στην Σταυρούπολη

Η παλιότερη απεικόνισή της σε γκραβούρα

Η λήψη πρέπει να είναι από την σημερινή λεωφόρο 28ης Οκτωβρίου

Η λήψη από την γυναικεία Μονή των αδελφών του Ελέους απέναντι από την Μονή Λαζαριστών

Λίγο πριν αρχίσουν οι εργασίες αποκατάστασης μετά τον σεισμό. Από την σημερινή Κολοκοτρώνη, απ όπου και η σημερινή είσοδος

Από τον ιστότοπο της Μονής Λαζαριστών.

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02TyH1nB1rqEEiRG8cfCYZvKqugHhzFBjn22u5LprR7WQtbg3K9hqZB3cFhd6qiFWal

Ήταν ένα από τα τελευταία διώροφα της Ανδρεοπούλου (στην Ανατολική Θεσσαλονίκη). Κτίστηκε μετά τον πόλεμο, πιθανότατα στα τέλη της δεκαετίας του 1940 ή τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Η φωτογραφία είναι του 2011.

Κατεδαφίστηκε το 2022 κι άρχισε η κατασκευή του τσιμεντένιου πολυώροφου όγκου. Η φωτογραφία είναι στις 4-10-2022

Η Ανδρεοπούλου σε σημερινό τοπογραφικό χάρτη της περιοχής της, στην Ανατολική Θεσσαλονίκη

Τοπογραφικό σχέδιο του 1939 της περιοχής γύρω από την Ανδρεοπούλου, όπου δεν υπάρχει κτίσμα στον Αρ. 23.

Αεροφωτογραφία του 1959 γύρω από την Ανδρεοπούλου, όπου φαίνεται το διώροφο στον Αρ. 23 και μοιάζει νεόκτιστο. [Η αεροφωτογραφία είναι από το αρχείο του κ. “Vangelis Kavalas”]