Η οδός Καβακίων, ένα υπέροχο σπίτι και τα προβλήματα του χάρτη
Αναφερόμενη άλλοτε ως ‘Καβάκια’ και άλλοτε ως ‘Καβακίων’, η τελευταία οδός πριν το ρέμα που μετά επιχωματώθηκε και έγινε η Πατριάρχου Κύριλλου, είχε στην νότια άκρη της ένα σπίτι εφάμιλλο με την περίφημη βίλα Πετρίδη. Μπροστά του βρισκόταν ένα από τα γεφυράκια που ένωναν την Αναγεννήσεως με την (Παλαιού) Σταθμού.
Μάρα Νικοπούλου
Στην κάρτα σημειώνεται ως «μια νέα γειτονιά στo προάστιο του Βαρδάρη», αλλά αυτό δεν πρέπει να μας μπερδέψει με τον Συνοικισμό Χιρς με τον οποίο συνόρευε χωρίς όμως να είναι μέρος του. Και τα δύο σπίτια της αρχής της, που εδώ τα βλέπουμε τραβηγμένα από απέναντι -την οδό Σταθμού-, επέζησαν για πολλές δεκαετίες, αλλά τελικά δεν γλίτωσαν..
Σε απόσπασμα της φωτό από την συλλογή Albarel που είδαμε τις προάλλες (https://archive.saloni.ca/2411), οι κάτοικοι του σπιτιού έχουν βγει να παρακολουθήσουν την πομπή. Χωρίς να είναι σίγουρο, μου φαίνεται ότι οι κυρίες στο υπέροχο στρογγυλό μπαλκονάκι είναι ντυμένες με την παραδοσιακή εβραϊκή φορεσιά.
Στην νότια και την ανατολική πλευρά (ίσως και στην δυτική, αλλά δεν φαίνεται καθαρά) υπήρχε ένα περίεργο διακοσμητικό που δεν θυμάμαι να έχουμε ξαναδεί αλλού. Αν ήταν μόνο ένα, θα υπέθετα ότι ήταν κάποιο παράξενο, περίτεχνο αλεξικέραυνο, αλλά δεν νομίζω να είναι αυτή η περίπτωση.
Δεκαετίες αργότερα, με εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης, και τα δυο γωνιακά σπίτια υπήρχαν ακόμα, όπως βλέπουμε σε φωτογραφία που ανέβασε ο Dimitris Aggidis στις ΠΦΘ. Το γεφυράκι υπήρχε επίσης.
Στην αεροφωτογραφία του 1944, όταν πια ο Συνοικισμός Χιρς έχει ισοπεδωθεί, σημειώνεται η Καβακίων, το αρχοντικό της γωνίας της και το κτίριο του ΟΣΕ που μεταφέρθηκε (το είδαμε τις προάλλες).
Και το αντίστοιχο απόσπασμα απ’ τον χάρτη του 1919 -με ένα βασικό πρόβλημα: η Καβακίων ‘δεν υπάρχει’, και στην θέση της σημειώνεται η οδός Φιντίου, ενώ ο δρόμος που ξέρουμε σήμερα ως Φιντίου (εδώ με μπλε) σημειώνεται ως Σειρήνων, το όνομα που είχε από την Μοναστηρίου καιπάνω. Ίσως πρόκειται για λάθος, δικαιολογημένο καθώς η επιτροπή που σχεδίασε την εικόνα της πόλης πριν τη φωτιά του 1917 είχε να φέρει εις πέρας ένα τιτάνιο έργο. Ίσως πάλι, το Καβάκια/Καβακίων επικράτησε αυτού που είχαν βάλει αρχικά και τους έκανε να μεταφέρουν τη Φιντίου λίγο πιο ανατολικά…. Όπως και να ‘χει, στους οδηγούς του Μεσοπολέμου, δίνονται λεπτομέρειες για την θέση των δρόμων και έτσι ξέρουμε ότι η τότε Καβακίων/Καβάκια αντιστοιχεί με την σημερινή.
Όπως και να ‘χει, στους οδηγούς του Μεσοπολέμου, δίνονται λεπτομέρειες για την θέση των δρόμων και έτσι ξέρουμε ότι η τότε Καβακίων/Καβάκια αντιστοιχεί με την σημερινή. Καλύτερο παράδειγμα, ο ‘Μέγας Οδηγός Θεσσαλονίκης και Περιχώρων’ του 1932 (από ανάρτηση του κ. Μπασαγιάννη), απ’ όπου αντιγράφουμε πώς προσδιορίζονται οι διάφορες κάθετοι στην Αναγεννήσεως, και οι δύο παράλληλοί της που εμφανίζονται στον προηγούμενο χάρτη.
Το λοξό κομμάτι που ξέρουμε τώρα ως Αναγεννήσεως, από την Δάμωνος ως την Γιαννιτσών, δεν σημειώνεται με όνομα στον παλιό χάρτη, ούτε ορίζεται με κάποιον τρόπο στους οδηγούς. Μένει να δούμε πότε ονομάστηκε έτσι.
Η Υφανέτ
Κατηφορίζοντας την προηγούμενη Κυριακή ημέρα εκλογών την Ομήρου , το βλέμμα μου έπεσε σ ένα πανύψηλο σοβαντισμένο μαντρότοιχο . Στη διασταύρωση με την Περδίκα , ο σοβάς μισοφαγωμένος από τα χρόνια αποκάλυπτε τα κόκκινα μασίφ τούβλα του που ήταν χτισμένος . Στην γωνία η παλιά διπλή σιδερένια πόρτα κι ανάμεσα από φυλλωσιές , συρματοπλέγματα , αφίσες και κακόγουστα γράφιτις , διάβασα ψηλά σε ημικύκλιο με μεταλλικά γράμματα την λέξη ΦΑΜΠΡΙΚΑ * ΥΦΑΝΕ , προφανώς έλειπε το Τ . Είδα το γνώριμο παλιό εγκαταλειμμένο για χρόνια εργοστάσιο υφαντουργίας την περίφημη ΥΦΑΝΕΤ , που κυριαρχούσε στην πόλη , όταν ακόμη υπήρχε βιομηχανία , που με τα χρόνια κόντευα να ξεχάσω . Θύμησες παιδικές ανακατεμένες με νοσταλγία με κυρίευσαν αμέσως . Πόσος κόσμος , άνδρες και γυναίκες για χρόνια δούλευαν εδώ μέσα . Όλη η γειτονιά κι όλη η Θεσσαλονίκη , είχε κάποιον δικό της , που πολλές φορές σε 3 βάρδιες έβγαζαν τα προς το ζειν εργαζόμενοι εκεί σκληρά . Οικογένειες στήθηκαν , παιδιά μεγάλωσαν , μορφώθηκαν , σ αυτό εδώ το εργοστάσιο . Η μοίρα σκληρή , αδυσώπητη κι η άθλια εξέλιξη των πραγμάτων στη χώρα μας , το έβγαλε εκτός .
Η μνήμη μου ακόμη πιο σκληρή συνδύασε αμέσως την ΥΦΑΝΕΤ με το περίφημο 2ο Αστυνομικό Τμήμα Θεσσαλονίκης και το Παράρτημα Εθνικής Ασφάλειας που στεγαζόταν εκεί δίπλα στην απέναντι γωνιά . ´Ενα όμορφο διώροφο με αυλή και κήπο , περιφραγμένο με σιδερένια κάγκελα , δεν προϊδέασε του τι υπήρχε εκεί μέσα . Περνούσαμε τρέμοντας από έξω ακόμη και παιδιά , ξέροντας τι σε περίμενε αν από κάποιο λόγο ακόμη και χαζό βρισκόσουν εκεί μέσα . Δεν θέλω να συνεχίσω γιατί θα αναγκαστώ να πω θλιβερά πράγματα κι ας πάνε στη λήθη καλύτερα όλα αυτά . Μεσημέριασε κι από το πολύ χάζι στην παλιά γειτονιά έχασα την ώρα μου κι έπρεπε να βιαστώ να πάω να ψηφίσω στο Γυμνάσιο στην Ομήρου 2-4 στο παλιό Ρωσικό Νοσοκομείο , κτίσμα των αρχών του 20ου αιώνα.
Εκεί είδα για πρώτη φορά το φως του ήλιου , την περίοδο που ήταν το Δημοτικό Μαιευτήριο της πόλης μας . Μπήκα στην αυλή από το πλάι και είδα το επιβλητικό κτίριο . Αριστερά και πίσω του την αίθουσα που γεννήθηκα, που το μικρό της παράθυρο έβλεπε από ψηλά πίσω , εκεί που σήμερα περνάει η κεντρικότερη λεωφόρος , της πόλης η Νέα Εγνατία . Τότε ήταν ακόμα μια αδιαμόρφωτη χωμάτινη αλάνα , από όπου ο πατέρας μου πατώντας σ ένα ξύλινο κασόνι , σήκωνε ψηλά ένα καλάθι με όλα τα καλούδια που μπορούσε να βρει την δύσκολη εκείνη εποχή . Τα έφερνε στην μεγάλη του αγάπη τη λεχώνα μητέρα μου , με όλα όσα χρειαζόταν αυτή και όλες οι άλλες γυναίκες της αίθουσας ακόμη και οι νοσοκόμες . Ο πατέρας μου γαλαντόμος όπως ήταν , δεν άφηνε κανένα χωρίς να ευχαριστήσει για την περιποίηση που πρόσφεραν στην μητέρα μου , που έφερε στον κόσμο τον διάδοχό του τον σκληρό εκείνο Ιούνιο , στην καρδιά της πιο απάνθρωπης κατοχής που γνώρισε η χώρα μας . Αντιπροσώπευα γι αυτόν ό,τι πιο ωραίο πιο αγνό είχε , την ελπίδα για το μέλλον.
Αμέσως όμως μετά η μοίρα χτύπησε ανελέητα το δίμετρο όμορφο παλληκάρι με τα γαλανά μάτια και την χρυσή καρδιά . Πήρε πρώτα μαζί της στα τέσσερά της την μικρή Ροδούλα του , από την συνηθισμένη αρρώστια που θέριζε τα μικρά παιδιά την αβιταμίνωση και τελειωτικά και τον ίδιο αμέσως μετά , πάνω στο άνθος της ηλικίας του …
Γιώργος Κωτσίδης
Το Θέατρο EDEN ή ΕΔΕΜ
Θέατρο EDEN ή ΕΔΕΜ. 1884-1917. Εγνατίας 59 το 1917. Πέρασε ιδιαίτερες μέρες δόξας. Θα το τοποθετούσαμε στην Αντιγονιδών στον όγκο που καλύπτει το Ξενοδοχείο Mandrino και το πεζοδρόμιο μπροστά του. Η είσοδος του “πατούσε” ελαφρά την σημερινή Εγνατία. Εγνατίας 29 & Αντιγονιδών 2 η σημερινή του διεύθυνση.
Μετά την σύνδεση του σιδηροδρόμου αρχικά με το Βελιγράδι (1879) και την Βιέννη (1888) το κύκλωμα παραστάσεων που περιόδευε Ευρώπη και Ανατολή έγινε προσβάσιμο. Οι θιασάρχες επιβιβάζουν τους ηθοποιούς στο τραίνο, φορτώνουν τα σκηνικά και σε λίγες ώρες φτάνουν στον προορισμό τους. Ποιοτικές μετακλήσεις από Γαλλία – Ιταλία – Γερμανία – Αυστροουγγαρία – Ισπανία – Ελλάδα που νωρίτερα είχαν απολαύσει Παριζιάνοι, Μιλανέζοι, Βιεννέζοι, κάνουν πλέον σταθερά την εμφάνιση τους στο EDEN, ένα κομψό θέατρο 1200 θέσεων, με αξιοπρεπείς εγκαταστάσεις.
Όπερα, θέατρο, οπερέτα, βωντεβίλλ, κομεντί φρανσέζ, συναυλίες κλασσικής, μίμοι και ακροβάτες, πυγμαχία, ελληνικό μελόδραμα, επιθεώρηση, τραγωδία, χοροί και κοινωνικές εκδηλώσεις. Συντονισμός παραστάσεων σε σχέση με τις πρεμιέρες τους στο εξωτερικό. . Λειτουργούσε όλα αυτά τα 33 χρόνια, με πλήρες πρόγραμμα όλη την χειμερινή περίοδο (τέλη Αυγούστου-Μάιο).
Ανταγωνισμό είχε αρχικά μόνο από το θέατρο Jupiter (1890), στην Λεωφόρο Νίκης. Πριν το 1890 στον χώρο του παραλιακού Jupiter υπήρχε το Γαλλικό Θέατρο το οποίο κάηκε στην τότε μεγάλη πυρκαγιά. Μετά το 1905 το Jupiter ονομαζόταν και Όμιλος Φιλομούσων. Αργότερα με ριζικές τροποποιήσεις μετατράπηκε στο Ωδείον-ODEON, μέχρι την πυρκαγιά του 1917.
Το EDEN λειτούργησε και σαν κινηματογράφος από το 1910. Με τον πλήρη εξηλεκτρισμό της επιχείρησης, απέκτησε και τα τότε τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα προβολής. Ο καλλιτεχνικός του διευθυντής Elie Noah φρόντιζε για την ποιότητα των θεατρικών και κινηματογραφικών παραστάσεων με πάθος, ευαισθησία, γνώση και τις σωστές διεθνείς διασυνδέσεις. Τα κινηματογραφικά έργα ήταν διαλεγμένα με αυστηρή επιμέλεια από τις σοβαρότερες τότε εταιρείες διανομής. Ένας αρτ κινηματογράφος της εποχής.
Αυτό ήταν το μοναδικό θέατρο στην Εγνατία μέχρι το κτίσιμο του ξενοδοχείου GRAND HOTEL (1900) που συμπεριλάμβανε θερινή αίθουσα θεάτρου. Στην θέση του “Αττικόν” -όπως λάθος αναφέρει ο Τομανάς- δεν υπήρχε πριν την πυρκαγιά κινηματοθέατρο. Νωρίτερα στην “περίκλειστο” πόλη λειτουργούσε το Ιταλικό Θέατρο με ελάχιστες παραστάσεις τον χρόνο. Ήταν ένα ερείπιο ήδη το 1877. Η τοποθεσία του κάτω από την Φράγκων στο ύψος της Οθωμανικής Τράπεζας (σήμερα Ωδείο), στην οδό Βεροίας.
Ο Γκαρμπολάς στις εφημερίδες του σπάνια δίνει πληροφορίες για ξένους θιάσους. Προωθεί τα εθνικιστικά του και έτσι χωράει μόνον το ελληνικό μελόδραμα. Αντίθετα η Journal de Salonique, του Σααδή Λεβή και του γιού του Σαμ, καταγράφει τα πολιτιστικά με λεπτομέρεια και με κριτική αποτίμηση. Οι αναφορές της Journal στο EDEN και τον Elie Noah είναι καθημερινές και συχνά διθυραμβικές. Ευμενή κριτική δίνει σε καλές παραστάσεις από όπου κι αν προέρχονται. Το Θέατρο Λ. Πύργου, ο διευθυντής του Ρώμπαπας, ο Όμιλος Φιλομούσων είναι η επόμενη γενιά θεάτρου που εξιτάρει την εφημερίδα.
Το κοινό στη Θεσσαλονίκη σύντομα απέκτησε κριτήριο και έγινε υποψιασμένο μουσικά και θεατρικά. Είχε άποψη για το ανέβασμα των παραστάσεων και έτρεφε μεγάλο σεβασμό σε συγγραφείς συνθέτες και ηθοποιούς. Έμαθε να περιφρονεί τις αρπαχτές και τα μπουλούκια. Ο κόσμος τραγουδά διάφορες άριες στην καθημερινότητά του. Ένα συνεχώς αυξανόμενο κοινό άρχισε να τραγουδάει στους δρόμους όπερα τα βράδια σαν ένα είδος ραδιόφωνου της εποχής.
Η επίδραση του EDEN ήταν τεράστια. Την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, οι αίθουσες παραστάσεων θα αυξηθούν κατακόρυφα. Οι περισσότερες θα δημιουργηθούν στην Νίκης και την Χαμιδιέ (Εθν. Αμύνης). Το θέατρο και ο πολυχώρος του κήπου του Λευκού Πύργου πλέον πρωταγωνιστούν. Ολύμπια, Σκέιτιγκ και Αλάμπρα – Παλλάς – Ωδείο – Πατέ ακολουθούν. Οι θαμώνες πολλαπλασιάστηκαν. Η Θεσσαλονίκη έγινε απαραίτητος σταθμός όλων των θιάσων που περιόδευαν, ένα θεατρικό-οπερετικό στέκι.
Η θέση του θεάτρου ήταν κεντραρισμένη σε ευθεία με την δεξιά πλευρά της Οθωμανικής Τράπεζας. Το κτήριο υπάρχει και σήμερα, φιλοξενεί το Ωδείο στην Φράγκων με Λ. Σοφού. Αυτό κάνει τον ακριβή εντοπισμό εύκολη υπόθεση. Στο τέλος σημειώνω σε παλιά και νέα αεροφωτογραφια που ακριβώς θα το βλέπαμε σήμερα. Εγνατίας 29 & Αντιγονιδών 2.
Δαυίδ Μπράβος
Θέατρο EDEN ή ΕΔΕΜ. 1884-1917. Εγνατίας 59 το 1917.
Θέατρο EDEN ή ΕΔΕΜ. 1884-1917. Εγνατίας 59 το 1917. Μετά την πυρκαγιά.
Από το ξενοδοχείο EGYPT σημειωμένος ο όγκος του EDEN.
Διαφήμιση του 1917. Εγνατίας 59.
Ο καλλιτεχνικός του διευθυντής Elie Noah. και η σκηνή του EDEN. 1200 θέσεις.
Παραστάσεις του 1910.
Αφίσες της εποχής.
1909, παραστάσεις του Παρισινού Θεάτρου.
1910, συναυλία κλασσικής μουσικής.
1911, αγώνες πάλης.
1912 Νοέμβριος. “Εθνικαί παραστάσεις”
1910 κινηματογραφικές προβολές.
Η θέση του θεάτρου ήταν κεντραρισμένη σε ευθεία με την δεξιά πλευρά της Οθωμανικής Τράπεζας. Το κτήριο υπάρχει και σήμερα, φιλοξενεί το Ωδείο στην Φράγκων με Λ. Σοφού. Αυτό κάνει τον ακριβή εντοπισμό εύκολη υπόθεση. Αεροφωτογραφία του 1916
Η θέση του θεάτρου ήταν κεντραρισμένη σε ευθεία με την δεξιά πλευρά της Οθωμανικής Τράπεζας. Το κτήριο υπάρχει και σήμερα, φιλοξενεί το Ωδείο στην Φράγκων με Λ. Σοφού. Αυτό κάνει τον ακριβή εντοπισμό εύκολη υπόθεση. Σημερινή αεροφωτογραφία με την θέση του στην Εγνατία.
Πάνω στον παλιό χάρτη.
Το COVENT GARDEN της Θεσσαλονίκης. Πριν ή μετά από παραστάσεις στο EDEN καφεδάκι και ποτά στο γειτονικό EGYPT HOTEL. Socializing.
Κατοχικά Τιτάνια στην Τσιμισκή
Κατοχική φωτογραφία του κινηματογράφου Τιτάνια στην Τσιμισκή 48. Επεισοδιακή ανέγερση του κινηματογράφου με εναντίωση του υπερσυντηρητικού περιβάλλοντος της πόλης, Σχετικά βλέπε εδώ: https://archive.saloni.ca/330. Εγκαίνια 20 Οκτωβρίου του 1935, γκρέμισμα το 1972 για να κτιστεί ο Φωκάς.
Τελευταία προβολή του κινηματογράφου τον Ιούνιο του 1972. Μετά ο Φωκάς.
Στην Παλαιού Σταθμού το κτίριο του ΟΣΕ, ένα παλιό κτίριο και λάθη στο ρυμοτομικό
Αυτή η μουντή απ’ όλες τις απόψεις φωτογραφία της Παλαιού Σταθμού αναδεικνύει τρία θέματα. Ο Paul Albarel, στην συλλογή του οποίου ανήκει, σημειώνει: «Kηδεία μίας μικρής Ελληνίδας στον δρόμο δίπλα στο νοσοκομείο μας, βλέπουμε την περίφραξή του». Έτσι, τοποθετεί το Hopital d' evacuation κάτω απ’ την οδό (Παλαιού) Σταθμού, παρόλο που κάποιοι παλιοί χάρτες το σημείωναν απέναντι.
Eπίσης, η φωτογραφία μας δίνει την μόνη, απ' όσο ξέρω, παλιά εικόνα του κτιρίου του ΟΣΕ που μετακινήθηκε το 1998 για τη διάνοιξη της δυτικής εισόδου της πόλης.
Δεξιά, στο τέλος της (τότε) Αναγεννήσεως, βλέπουμε ένα χαμένο πλέον κτίριο, εφάμιλλο με τη διάσημη Βίλα Πετρίδη. Εξετάζοντάς το, πέφτουμε πάνω σ’ ένα πιθανό ‘λάθος’ του ρυμοτομικού χάρτη του 1919 -όλοι οι χάρτες που σέβονται τον εαυτό τους έχουν κι από ένα… Θα το δούμε αναλυτικότερα άλλοτε.
Μάρα Νικοπούλου
Φωτογραφία σε χαρτί που συνέλεξε ο Paul Albarel. Βρίσκεται στην Médiathèque du Grand Narbonne, με αρ. AD11- 1704.
To κτίριο, που σήμερα στεγάζει τις Τεχνικές Υπηρεσίας του ΟΣΕ, λέγεται ότι χτίστηκε για κατοικία του Διευθυντή Σιδηροδρόμων, γύρω στα 1900.
Ωστόσο, την εποχή που βγήκε η φωτογραφία, ο τότε -και για πολλά χρόνια- διευθυντής Anatole Daluzeau κατοικούσε ανατολικά από τον Λευκό Πύργο, κάτι που γνωρίζουμε από το ημερολόγιο του Paul Αlbarel και την εξαιρετική δουλειά μεταγραφής του που έκανε ο Bernard Maurice. Στις 8/3/16 το βράδυ, ο Αλμπαρέλ πηγαίνει στο σπίτι του ζεύγους Νταλυζώ, μαζί με τον αρχίατρο Σαρλ Στέεγκ που φιλοξενούταν εκεί. Τους περιγράφει, αναφέρει τα θέματα που συζήτησαν και τις απόψεις τους και καταλήγει: «[…] η κουβέντα μας κρατάει ως τις 11 και επιστρέφω τα μεσάνυχτα καθώς ο κύριος [Νταλυζώ] κατοικεί μετά τον Λευκό Πύργο, πάνω από 4 χιλιόμετρα μακριά».
Είναι πολύ πιθανόν όμως να πρόκειται για το κτίριο που προσπάθησαν να νοικιάσουν στις 26/6/1916 «Το απόγευμα πηγαίνουμε με τον Μιρατόν να βρούμε τον κ. Νταλυζώ για να τον ρωτήσουμε αν μπορούμε να νοικιάσουμε ένα σπίτι που ανήκει στους Σιδηροδρόμους. Η απάντηση είναι αρνητική, το σπίτι προορίζεται για τους υπαλλήλους της Εταιρείας. Να ψάξουμε αλλού».
Ή να φιλοξενεί την λέσχη υπαλλήλων των Σιδηροδρόμων, στην οποία ο Αλμπαρέλ και οι φίλοι του πηγαίνουν αρκετά συχνά για φαγητό και ξέρουμε (πάντα από το ημερολόγιο του Αλμπαρέλ) ότι βρισκόταν πάρα πολύ κοντά στο στρατόπεδό τους.
Όπως και να έχει, το μεγάλο αυτό κτίριο επρόκειτο να κατεδαφιστεί την δεκαετία του 1990 προκειμένου να διανοιχτεί η δυτική είσοδος της πόλης. Γλίτωσε, όμως, μετά από αντιδράσεις, και έγινε το πρώτο κτίριο στην Θεσσαλονίκη που μετακινήθηκε ολόκληρο, κατά 40 περίπου μέτρα.
Στις φωτογραφίες βλέπουμε την σύγχρονη εικόνα του, νότια πλέον της Παλαιού Σταθμού, όπως αποτυπώνεται στο Bing Maps.
Εδώ μπορούμε να δούμε μερικές φωτογραφίες από τις εργασίες μετακίνησης https://sidirodromikanea.blogspot.com/2013/02/blog-post_12.html?fbclid=IwAR1dJOuBvwLIJ14PsjM1kGDSNbqBBdV0Cv1ENK47MS37yiszWnGYA7Q6QJE
Ενώ εδώ το βλέπουμε με σκαλωσιές κατά τις εργασίες αποκατάστασης του 2023, https://sidirodromikanea.blogspot.com/2023/02/blog-post_962.html?fbclid=IwAR3d0IqIT0EgfxLOSfcP2UaK0ljf5w-Y_dlU4DIVDargabXvp0xkKOOLHas
H περιοχή της ενορίας Αγίας Τριάδας. Αεροφωτογράφηση του 1916
Γάλλος κινηματογραφιστής σε λήψεις πάνω από την πόλη απαθανάτισε περιοχές όπως το τζαμί Carsamba, πριν την μεγάλη πυρκαγιά. Το φιλμ του βοήθησε στην ανίχνευση της παλιάς πόλης, πριν λίγα χρόνια.
Τελευταίο πλάνο της περιήγησης του το Γαλλικό Ινστιτούτο στην Λεωφόρο Στρατού με Ευζώνων. Πρώτη φωτογραφία τοποθετώ το τελευταίο πλάνο του φιλμ που γνωρίζουμε. Πρόσφατα ανέβηκε νέα ταινία επικαίρων σε μιά επαυξημένη εκδοχή τους.
Προστέθηκαν πλάνα με την περιοχή της Αγία Τριάδας. Μας δίνει την εικόνα των κάθετων οδών από Ευζώνων μέχρι Αρχαιολογικού Μουσείου. Παρακολουθουμε την οδό Αμαλίας (ψηλά) και την οδό Σπάρτης (χαμηλά). Δεσπόζει ο ναός της Αγίας Τριάδας με τον τρούλο, και επίσης η οδός Βελισσαρίου. Απέναντι του η οικία Νεφούς, Συναγωγή “Ιτάλια Γιασάν” μετά την πυρκαγιά. Περνάει την Παρασκευοπούλου, την “Παιδαγωγική Ακαδημία” και καταλήγει στην αυλή του Αρχ Μουσείου (Γενί Τζαμί). Παραθέτω καρέ-καρέ
Δαυίδ Μπράβος
Από την κορυφή της Τούμπας
Μοναδική φωτογραφία των πρώτων ημερών μιας νέας πόλης που γεννιέται καθώς τα πλήθη των προσφύγων συσσωρεύονται. Η Τούμπα του 1922-23 με τα συμμαχικά παραπήγματα σε πρώτο πλάνο και τις εκατοντάδες των πρώτων οικίσκων του Εποικισμού πιο πίσω. Η λήψη από την κορυφή της τούμπας του αρχαίου οικισμού δείχνει πράγματα πασίγνωστα, παρότι η μεγάλη αλλαγή δημιουργεί στην αρχή απορίες. Ο ναϊσκος της Αγίας Βαρβάρας δεξιά, στο ξύλινο στρατιωτικό παράπηγμα όπου θα συνεχίσει να λειτουργεί ως το 1955, μπροστά της η οδός Λαμπράκη, πιο ψηλά οι δύο επόμενες παράλληλες, η Υπατίας και η Μεγακλέους, και κάθετες στην αρχή η Ισιδώρου και η Αγίας Μαρίνας, ενώ κάπως μακρύτερα με λίγη προσπάθεια διακρίνεται η Διαγόρα. Δεξιά, στον ορίζοντα η Πυλαία (που η χρήση τηλεφακού την φέρνει παραπλανητικά κοντά) και στο βάθος μπροστά η κορυφή του Θέρμου. Από τις φωτογραφίες που δεν εμφανίζονται κάθε μέρα (πηγή Europeana).
Αναρτήθηκε από Αθανάσιος Ευθύμιος Νικόπουλος στην ομάδα “Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης” την 10/6/2018
Pol Vardakis
Νίκης 59, γωνία με Χρυσ. Σμύρνης
Μέγαρο Δ. Φαρατζή και Α. Καρμόνα στην λεωφόρο Νίκης 59, στην γωνία με Χρυσοστόμου Σμύρνης σε λήψη κατοχική Κτίστηκε από τον Μ. Λαλακάκη το 1937, Για πολλά χρόνια φιλοξένησε το αμερικανικό προξενείο Έχει αντικατασταθεί
Πληροφορίες από το βιβλίο του Βασ. Κολώνα “Θεσσαλονίκη 1912-2012 Η αρχιτεκτονική μιας εκατονταετίας” Την ιστορική εξέλιξη των κτισμάτων στο σημείο αυτό την είχαμε παρακολουθήσει εδώ: https://archive.saloni.ca/956
Η Σχολή Τυφλών στα χρόνια του μεγάλου πολέμου, περί το 1916
Οικία Χασάν Πρίστινα σε σχέδια Παιονίδη κτισμένη το 1907 στην χρονική στιγμή της φωτογράφισης πρέπει να λειτουργούσε ως σχολή Κωνσταντινίδη αν και δεν βλέπουμε την σχετική πινακίδα. Είναι όμως σπάνια λήψη από εκείνα τα χρόνια.