Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη
Μόνιμη κοσμοπλημύρα, τραπεζάκια έξω, πηγαινέλα, στρατιωτικές παρελάσεις, συναυλίες. Τόπος χαλαρωτικών συναντήσεων για καφέ, ποτό, δείπνο, φλερτ, κουσκούς και ... κατασκοπεία. 11 απολαυστικές φωτογραφίες.
To γνωστό μας πλέον δίδυμο, ανεβαίνει την ανηφορική οδό Ιφικράτους, λίγο πριν την συμβολή της με την λιθόστρωτη οδό Ακροπόλεως τον χειμώνα του 1943 με 1944. Το 1ο μέρος του σετ των τριών φωτογραφιών του Erich Rinka, με θέμα την πορεία του φορτωμένου γαϊδουράκου επί της οδού Ακροπόλεως. Το άσπρο κτήριο στα αριστερά υπήρχε μέχρι κάποια στιγμή της δεκαετίας του 1980.
Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο της Deutsche Fotothek με Κωδ. 71940104, ταξινομημένη ως Λήμνος.
Αλέξανδρος Σαββόπουλος
Λεπτομέρειες συσχέτισης του σημείου της Ιφικράτους, βάσει της μεσαίας φωτογραφίας, τραβηγμένης την δεκαετία του 1980, η οποία προέρχεται από διπλωματική εργασία (αρχείο Κώστα Παπαγιάννη). Στα αριστερά η γωνία Ιφικράτους και Ακροπόλεως σήμερα, με το γωνιακό κτήριο 3) να έχει υποστεί σοβαρές ζημιές πρόσφατα από πυρκαγιά.
Από το αρχείο του Βαγγέλη Καβάλα
1910 – 1911. Ο Λευκός Πύργος ασβεστώνεται τακτικά λόγω της επικείμενης επίσκεψης του Σουλτάνου το 1911. Το οκταγωνικό περιτείχισμα του Λευκού Πύργου με τους τρεις πυργίσκους αρχίζει να κατεδαφίζεται. Εδώ βλέπουμε την καταστροφή του επάνω πυργίσκου. Έδωσε στην Λεωφόρο Νίκης διαπλάτυνση αρκετών μέτρων.
Η ριζική αλλαγή για την συνοικία των Εξοχών είχε ξεκινήσει το 1905 όταν μπαζώθηκε ο όρμος ανατολικά. Δημιουργείται η Πλατεία Προόδου με τον Κήπο του Λευκού Πύργου. Θρυλικός πολυχώρος διασκέδασης, επίκεντρο κοσμικής και πολιτικής δράσης, ξεκίνησε να λειτουργεί το 1907. Άκρη δεξιά, το νέο τότε κτίριο, του Γ΄ΣΣ.
Η κατεδάφιση του επάνω πυργίσκου. Έδωσε στην Λεωφόρο Νίκης διαπλάτυνση αρκετών μέτρων.
Ανεβαίνοντας την λιθόστρωτη οδό Ακροπόλεως, μετά την κόκκινη βρύση και έχοντας αφήσει πίσω τις οδούς Ιφικράτους και Παπανικολή στα αριστερά της φωτογραφίας (βλ. για τοπογραφικές λεπτομέρειες, στον χάρτη https://archive.saloni.ca/1034). Ο αραμπατζής συγκλίνει προς το φορτωμένο γαϊδουράκι και τον ιδιοκτήτη του. Τους δύο τους είχαμε δει λίγο αργότερα στην διασταύρωση της Ακροπόλεως με την οδό Ξενοκράτους (βλ. χθεσινή ανάρτηση https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02E9ZXhvTwX3VdDrCSFBGToYLw1pEMiukfShsNorVKEWX71DyFFCBQ7c3iuameCQCDl ).
Φωτογραφία του Erich Rinka, τον χειμώνα του 1943 με 1944, από το αρχείο της Deutsche Fotothek με Κωδ. 71940101, ταξινομημένη ως Λήμνος. 2ο μέρος ενός σετ τριών φωτογραφιών, με τον φωτογράφο να παρακολουθεί συνεχόμενα με τον φακό του ένα θέμα της καθημερινότητας.
Αλέξανδρος Σαββόπουλος
Φωτογραφία αναφοράς του 1920. Από τον μιναρέ της Ροτόντας. Μπροστά μας ο Άγιος Υπάτιος, Δεξιά η Εγνατία. Η Εθνικής Αμύνης κατεβαίνει προς τον Λ. Πύργο.
Παραγκούπολη μέχρι εκεί που πιάνει το μάτι μας ανατολικά. Ούτε ΧΑΝΘ, ούτε ΔΕΘ. Σημαντική οδός η Δεσπεραί. Η πόλη γλείφει τις πληγές της μετά από τα αλλεπάλληλα κτυπήματα (πυρκαγιά, πρόσφυγες). Σπάνιες οι πανοραμικές φωτογραφίες της εποχής.
Συλλέκτης ο Nicholas Catsimpoolas, Boston Public Library.
Βλέπουμε για πρώτη φορά την θέση που καταλάμβανε το Θέατρο και το Καφενείο “Πάνθεον” στην Εθνικής Αμύνης 31. 1917 – 1930. https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=909580532864914&id=204212503401724
Η στροφή της οδού Ακροπόλεως στην γωνία της με την ανηφορική οδό Ξενοκράτους, κάποια στιγμή τον χειμώνα του 1943 με 1944. Δύο γαϊδουράκια, το ένα φορτωμένο, ανεβαίνουν την οδό Ελ. Βενιζέλου. Η φωτογραφία με Κωδ. 71940097 προέρχεται από το αρχείο της Deutsche Fotothek, είναι εσφαλμένα ταξινομημένη ως Λήμνος και αποτελεί το 3ο και τελευταίο μέρος μιας ενδιαφέρουσας φωτογραφικής τριλογίας, τραβηγμένης σε διαφορετικές στιγμές επί της οδού Ακροπόλεως. Στο αρχείο της Deutsche Fotothek βρίσκονται καταχωρημένες, 9.573 φωτογραφίες του γερμανού φωτογράφου Erich Rinka και αφορούν μια χρονική περίοδο από το 1940 μέχρι το 1967.
Ο Erich Rinka (1902-1983) θεωρείται χαρακτηριστικός εκπρόσωπος του κινήματος της “Εργατικής Φωτογραφίας” (Arbeiterfotografie), το οποίο γνώρισε την ακμή του την περίοδο του μεσοπολέμου. Υπήρξε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας από το 1928. Για την συμμετοχή του σε κομμουνιστικές δραστηριότητες, μετά την άνοδο των Εθνικοσοσιαλιστών στην εξουσία, ο Rinka διώχθηκε επανειλημμένως και καταδικάστηκε σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση τον Ιούνιο 1935. Λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων ο Rinka, αν και ανεπιθύμητος προς στράτευση, εντέλει κατατάχθηκε «βιαίως» το 1943 στο 999 Ποινικό Τάγμα και κατά την διάρκεια της θητείας του υπηρέτησε στην Λήμνο, αλλά βρέθηκε και στην Θεσσαλονίκη (βλ. σχετικό λήμμα-βιογραφικό στη wikipedia). Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, ο Rinka εγκαταστάθηκε στο Ανατολικό Βερολίνο. Μεταξύ άλλων ανέλαβε το φωτογραφικό ρεπορτάζ και την σύνταξη στην εφημερίδα του ΚΚΓ Volkswille, διετέλεσε αρχισυντάκτης του ραδιόφωνου στην Σοβιετική Στρατιωτική Διαχείριση της Ανατολικής Γερμανία και αρχισυντάκτης του ανατολικογερμανικού τηλεοπτικού σταθμού SMA.
Αλέξανδρος Σαββόπουλος
Η είσοδος βρίσκεται στο τέρμα της Βασ. Ηρακλείου. Από την κάτω μεριά κτίριο στην Γεωργίου Σταύρου.
Ήταν το Γ΄ Γυμνάσιο Θηλέων μέχρι τον Αύγουστο του 1979. Σήμερα το 15ο Γυμνάσιο – Λύκειο.
Ανέγερση μεταξύ 1934 – 1936. Αρχιτέκτονας ο Νίκος Μητσάκης από τους πρώτους και κυριότερους εκπροσώπους του ρεύματος του μοντερνισμού στην Ελλάδα. Πρωτοποριακή για την εποχή της σύνθεση με εύπλαστη διαμόρφωση. Η χρήση γυαλιού και η αντικατάσταση τοίχων από υαλόφρακτες επιφάνειες, εξασφάλιζε άπλετο φως στις τάξεις. Βασικό χαρακτηριστικό η λειτουργικότητα, εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες με τον πιο οικονομικό κατασκευαστικό τρόπο. Αρχικά περιελάμβανε δέκα αίθουσες διδασκαλίας, δύο γραφεία, θυρωρείο, αίθουσα εκδηλώσεων, αίθουσα χειροτεχνίας, λουτρά, αποδυτήρια, μαγειρείο και εστιατόριο, δωμάτια επιστατών, αποχωρητήρια, κελάρι, αποθήκες, λειτουργίες που επέβαλλε το εκπαιδευτικό κλίμα της εποχής.
Στο σχολείο ανήκει η παλιά ιστορική βιβλιοθήκη τριών σχολείων: α) του Κεντρικού Παρθεναγωγείου, του μοναδικού σχολείου Θηλέων της ελληνικής κοινότητας του δευτέρου μισού του 19ου αιώνα, β) του Α΄ Αστικού Θηλέων Θεσσαλονίκης και γ) του Γ΄ Γυμνασίου Θηλέων. Τα δύο πρώτα σχολεία ενοποιήθηκαν το 1929 και δημιούργησαν το Ανώτερο Παρθεναγωγείο. Έτσι η βιβλιοθήκη άρχισε να λειτουργεί από την ίδρυση του Κεντρικού Παρθεναγωγείου και πλουτίστηκε αργότερα με σημαντικές δωρεές.
Ανάποδα. Καρόλου Ντηλ 24, γωνία με την Γεωργίου Σταύρου.
Μπαίνοντας στην Μοναστηρίου από την πλατεία στον Βαρδάρι, το παμπάλαιο ξενοδοχείο Κωνσταντινούπολις στη γωνία.
Διακρίνεται επάνω αριστερά η ταμπέλα του. Κι αυτό, όπως και το χάνι Μοναστήρι όπως είδαμε το πρωί, ίσως στην τελευταία λήψη του, τον Απρίλιο του 1960.
Οι άνδρες της πλατείας στρέφουν το βλέμμα τους σ αυτό το σχετικά παράδοξο θέαμα με την άμαξα των ξένων περιηγητών.
Για τις αλλαγές στην πλατεία απ' αυτήν την πλευρά μπορείτε να δείτε εδώ: https://archive.saloni.ca/1422
Από το ίδιο ολλανδικό ταξίδι της τουλίπας που παρουσιάζουμε αυτές τις μέρες, μια φωτογραφία στην Μοναστηρίου.
Εν μέση οδώ ο Ολλανδός πιάνει στο κάδρο δύο χάνια. Δεξιά το Κορυτσά, και αριστερά το Μοναστήρι, με ενοίκους στα παράθυρα, ίσως στην τελευταία λήψη του. Απρίλιος 1960, λίγο πριν αρχίσουν τα έργα διαπλάτυνσης της Μοναστηρίου. Τον Ιούλιο του 1961 αρχίζουν οι εργασίες, το χάνι Μοναστήρι σβήνει από τον χάρτη της πόλης. Η λήψη από δυτικά προς τα ανατολικά, βλέποντας την πλατεία Βαρδαρίου και το κέντρο της πόλης.
Για τα δύο χάνια άλλες φωτογραφίες εδώ: https://archive.saloni.ca/1969 (Μοναστήρι) https://archive.saloni.ca/1955 (Κορυτσά)