Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Οι καλοντυμένοι επιβάτες ανεβαίνουν στο τραίνο. Λάμπει ο χώρος επιβίβασης και αναχώρησης. Ολόγυρα συντηρημένα βαγόνια σε απόλυτη τάξη και καθαριότητα. Έξω από τον σταθμό δεντράκια καλλωπίζουν την διαδρομή τουλάχιστον για τα πρώτα μέτρα της.

Στο βάθος, δεξιά ο “Μύλος” Χατζηγιαννάκη, αριστερά το εργοστάσιο “Φιξ”. Σήμερα και τα δύο πολυχώροι διασκέδασης σε φθίνουσα πορεία.

Ήταν ένας από τους σημαντικότερους σταθμούς τραίνων της Ευρώπης και κατάληξε να τον θυμόμαστε σαν τον τελευταίο σταθμό πριν τα κρεματόρια.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0h6L7XL8Aq879viBAjKoKQT1CcpYUqjGCdhoYQ1AwZo5jpvg1v2udMCmYkNy3rMPol

Πίσω της η τεράστια αλάνα όπου γινόταν μια φορά την εβδομάδα η Μεγάλη Λαϊκή.

Η μικρή πρώτη ιχθυόσκαλα, αντικαταστάθηκε με μεγαλύτερη το 1953, με πρωτοβουλία των ίδιων των ψαράδων. Μετά ήρθε η επιχωμάτωση της παραλίας και η αποκαθήλωση της σκάλας το 1968.

Οι παραθαλάσσιες ψαροταβέρνες τριγύρω εξαφανίστηκαν. Το Λούνα Παρκ τις αντικατέστησε για μια δεκαετία, πριν μεταφερθεί στο Ποσειδώνιο.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid031dB6BXgnaBM3RuZFEp955KTsimTPnWTfBJwqhPjJcWaUgfTJeMYhWXeA7gVKEJqtl

1953. Η νέα ιχθυόσκαλα που κατασκευάστηκε με πρωτοβουλία των ίδιων των ψαράδων.

Λαϊκή στην Σαλαμίνα. Βασιλίσσης Όλγας απέναντι από την βίλα Αχμέτ Καπατζή. (Γνωστότερη σαν γραφεία του ΝΑΤΟ και της πάλαι ποτέ Πολιτιστικής.)

Φωτογραφία της Λαικής. Του Γιάννη Στυλιανού

Ακριβώς δίπλα στην Σαλαμίνα η οικία του Αλφρέδο Άμποττ. Στέγασε για κάποια χρόνια το Βρετανικό προξενείο, αλλά και το Μητροπολιτικό Μέγαρο, το 1964.

Η τεράστια αλάνα της Λαικής. Από Μπότσαρη μέχρι την Ιατρού Ζάννα.

Το κυλικείο της παλιάς Φιλοσοφικής, στο ημιυπόγειο. Έκλεισε μετά τους σεισμούς του 1978.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02FU662mQ1NmMgt8gnLJSsVhr66TFH8tNdeMq45c9TD8n9TS6nU1w5Xd6y1oG6Z44al

Μέγαρο Φρανσές. Λεωφόρος Νίκης στη διασταύρωση με τη Στρατηγού Καλλάρη. Το Πτι Παλαί στο ισόγειο. Kτίστηκε το 1924.

Έργο του αρχιτέκτονα Joseph Pleyber. Κάτοικου Θεσσαλονίκης από τον Αύγουστο του 1915 μέχρι το θάνατο του το 1947. Με δράση πολύπλευρη.

Συμμετοχή στην εκπόνηση του νέου σχεδίου πόλης, αντιμετώπιση του προβλήματος της εγκατάστασης των Ρώσων προσφύγων αρχικά και μετά αυτών του 1922. Δραστηριοποίηση σε θέματα προστασίας των κτιρίων από σεισμούς. Ήταν ο δημιουργός πολλών οικοδομών κυρίως στο ιστορικό κέντρο. Τα αρχιτεκτονικά του σχέδια διακρίνονται για τη φροντίδα του στην οργάνωση του μικρού διαμερίσματος.

Τεράστια μορφή για την πόλη του μεσοπολέμου. Αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο μέσα από την έρευνα της καθηγήτριας κας Αλεξάνδρας Γερόλυμπου.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02iFAYtuUyiroSf8FArQr8ZHS2pMWSMyG6P2eZ8L4hQbm7ad4dc5apc8uBPaj5ZK5Nl

Φωτογραφία του Βασίλη Μποζίκη.

Μεντιτερανέ (Mediterranean Palace Hotel), αρχές της δεκαετίας του 30. Αριστερά του ο Θερινός Κινηματογράφος “Κυβέλεια”.

“Κυβέλεια”, Λεωφόρος Νίκης με Κομνηνών. Υπήρξε ο πρώτος θερινός στην περιοχή. Λειτούργησε για 3 καλοκαίρια από το 1930 έως το 1932, αλλά και αργότερα με διαφορετικά ονόματα.
https://archive.saloni.ca/526 https://archive.saloni.ca/95

Ο πρώτος Θερινός στην Πλατεία Αριστοτέλους ήταν τα “Ηλύσια”. Εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 1933. 3 χρόνια αργότερα από τα “Κυβέλεια”.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0EfZnRenBKfoV2h2ZV5XY13Zh6JwqdkcgKuQq6CkAaLkLwnohXQ1n81JjVvR36BdVl

Ήταν ένα βραχύβιο φροντιστήριο.

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02ZDPnxumsG77Jd1DirvE2ErG6FZaKvFj9o4EG3Ey3YanhmYBe89TwYMzkR9oUwoyFl

Σε κίτρινο κύκλο είναι το κτίριο που στεγάστηκε το εν λόγω φροντιστήριο, δηλ. Αναλήψεως 15. Σε πράσινο κύκλο είναι ο ναός της Αναλήψεως.

[Η φωτογραφία είναι μέρος ευρύτερης αεροφωτογραφίας του 1959-60, που βρίσκεται στο βιβλίο “Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών”, του Β. Κλώνα, σελ. 284-5]

Ο Μιλτιάδης Φλωράς ήταν μαθηματικός, ένας από τους πρώτους αριστούχους του Τμήματος Μαθηματικών του Παν. Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε το 1914 στην Αδριανούπολη της Ανατολικής Θράκης. Ο πατέρας του, Δημήτριος, ήταν φιλόλογος και η μητέρα του, Αικατερίνη, ήταν δασκάλα. Φοίτησε στο Τμήμα Μαθηματικών του Παν. Θεσσαλονίκης την περίοδο 1932-1936 και πήρε πτυχίο, με άριστα, τον Δεκέμβριο του 1936. Ως πτυχιούχος μαθηματικός δίδαξε αρχικά σ΄ ένα νυκτερινό Γυμνάσιο στη συνέχεια στην Ιδιωτική Εκπαίδευση, δηλ. στο συνεταιριστικό φροντιστήριο που συμμετείχε (στην οδό Αναλήψεως) και παράλληλα στα “Εκπαιδευτήρια Λεωνίδα Σ. Ζαχαριάδου”, όπου δίδασκε ο πατέρας του και του εξασφάλισε κάποιες ώρες διδασκαλίας. Γύρω στο 1942 διορίστηκε στο Γυμνάσιο της Αρδέας (σημ. Αριδαίας) του νομού Πέλλας. Από το 1940 ανάπτυξε ένα ερευνητικό ενδιαφέρον στα Θεωρητικά Μαθηματικά και το 1941 έκανε την πρώτη δημοσίευσή του, σχετικά με μια περίπτωση των Διαφορικών Εξισώσεων, στο Δελτίο της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας. Το 1942 προσλήφθηκε ως βοηθός στο Τμήμα Μαθηματικών του Παν. Θεσσαλονίκης και το Δεκέμβριο ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο επιστημονικό πεδίο της Διαφορικής Γεωμετρίας. Το 1949 διορίστηκε ως επιμελητής στο Μαθηματικό Σπουδαστήριο. Παράλληλα, την ίδια χρονιά, ανέλαβε τη διδασκαλία των Ανωτέρων Μαθηματικών στη Σχολή Υπομηχανικών Θεσσαλονίκης. Το 1956 ολοκλήρωσε την υφηγεσία του στο επιστημονικό πεδίο της Διαφορικής Γεωμετρίας και ανέλαβε τα καθήκοντα ως υφηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών. Το 1957 εκλέχθηκε καθηγητής Ανωτέρων Μαθηματικών στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής της Πολυτεχνικής Σχολής του Παν. Θεσσαλονίκης. Μέχρι το 1967 δίδαξε Ανώτερα Μαθηματικά σ’ όλα τα Τμήματα της Πολυτεχνικής και της Φυσικομαθηματικής Σχολής. Συνταξιοδοτήθηκε το 1981. Το 1993, όταν έφυγε από τη ζωή, η φήμη του ως ένας μεθοδικός και ενάρετος παν. δάσκαλος ήταν ακόμη διάχυτη στην Πολυτεχνική Σχολή του Παν. Θεσσαλονίκης.

Ο Γεώργιος Ωραιόπουλος ήταν μαθηματικός, απόφοιτος του Τμήματος Μαθηματικών του Παν. Θεσσαλονίκης, συμφοιτητής του Μιλτιάδη Φλωρά. Γεννήθηκε το 1913 στα Μουδανιά της Μικράς Ασίας. Ο πατέρας του Κλεόβουλος με την οικογένειά του ήρθε στη Θεσσαλονίκη, μετά τον ξεριζωμό του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας το 1922 και εγκαταστάθηκαν στις προσφυγικές εγκαταστάσεις της Άνω Τούμπας (στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας). Αξίζει να αναφερθεί ότι ο πατέρας του υπήρξε γραμματέας του Δ.Σ. του Συλλόγου Προσφύγων της Αγίας Μαρίνας το 1932. Το 1925 τελείωσε το Δ’ Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης στην οδό Παρασκευοπούλου και συνέχισε στο Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης. Στην Ε’ Γυμνασίου μεταπήδησε στο Πρακτικό Λύκειο, που τότε στεγαζόταν στην ίδια περιοχή, στην αρχή της Παρασκευοπούλου. Το 1932 γράφτηκε, μετά από εξετάσεις, στο Τμήμα Μαθηματικών του Παν. Θεσσαλονίκης, απ’ όπου αποφοίτησε, με λίαν καλώς, το Φεβρουάριο του 1937. Τα πρώτα χρόνια μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του εργάστηκε ως καθηγητής των Μαθηματικών στην Ιδιωτική Εκπαίδευση, στο Ιωακείμειο Λύκειο της Δέλλιου, στο φροντιστήριο που άνοιξε με τον Μ. Φλωρά και στο Αμερικανικό Κολλέγιο (το οποίο την περίοδο 1940-45 λειτούργησε ως Ιδιωτικό Σχολείο “Κοραής”). Στον Ελληνο-Ιταλικό Πόλεμο πολέμησε στο Αλβανικό Μέτωπο και τραυματίστηκε στην Κορυτσά. Το 1943 διορίστηκε στη Δημόσια Εκπαίδευση και τοποθετήθηκε στο Τσοτύλι, με άμεση απόσπαση στο Γυμνάσιο Πολυγύρου και στη συνέχεια στο Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων της Θεσσαλονίκης. Την περίοδο της κατοχής εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση του ΕΑΜ και μετά την απελευθέρωση κυνηγήθηκε αδυσώπητα από τις Δημόσιες Υπηρεσίες. Απολύθηκε από τη Δημόσια Εκπαίδευση κι εργάστηκε περιστασιακά στην Ιδιωτική Εκπαίδευση(ιδιωτικά σχολεία, φροντιστήρια, και τεχνικές σχολές), γιατί μετά τους ελέγχους του πιστοποιητικού νομιμοφροσύνης, απολύονταν. Κατάφερε να εργαστεί, πριν την Χούντα, για 7 χρόνια στην Αναργύρειο Καργιαλένειο Σχολή στις Σπέτσες, απ’ όπου μεταπήδησε στη Δημόσια Εκπαίδευση και παρέμεινε μέχρι την συνταξιοδότησή του το 1979. Από το 1950 μέχρι το 2000 περίπου, δραστηριοποιήθηκε στην Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία (ΕΜΕ) συμμετέχοντας σε πολλά Δ.Σ. και σε διάφορες επιτροπές. Όταν το 2013 έφυγε από το μάταιο τούτο κόσμο, έμεινε στη μνήμη της ΕΜΕ και στους κύκλους των μαθηματικών της εκπαίδευσης ως πρότυπο αλληλοσεβασμού και συνεργασιμότητας.

Ο Δημήτριος Καρακώττας γεννήθηκε το 1913 στα Βασιλικά Θεσσαλονίκης. Ο πατέρας του, Θεόδωρος, ήταν δάσκαλος. Αποφοίτησε από το Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης, σπούδασε στο Τμήμα Φιλολογίας του Παν. Θεσσαλονίκης, την περίοδο 1931-1936. Πήρε πτυχίο την ακαδ. χρόνια 1936-37 στην Κλασσική Φιλολογία, με λίαν καλώς. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα δύο τελευταία χρόνια των σπουδών του, 1935-37 ήταν βοηθός στο Σποδαστήριο Κλασσικής Φιλολογίας. Δίδαξε, εκτός από το συνεργατικό φροντιστήριο που συμμετείχε, του 1939, στο Ε’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης, για αρκετά χρόνια γύρω στο 1960 και σ’ άλλα σχολεία της Θεσσαλονίκης.

[Η φωτογραφία αναρτήθηκε από τον κ. Platon Kleanthidis, στις ΠΦΘ, στις26-11-2022]

Μπροστά μας το δεύτερο κτήριο της σημερινής Χ. Σμύρνης πριν κτιστεί το γωνιακό ... του CARNABY. 🙂 Απέναντι στην Τσιμισκή το ογκώδες Μέγαρο Βαλαούρη. Η ανέγερση του μόλις είχε τελειώσει.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02UY1N8Wu26tJ5YFhdKmGD5Gkcs7oXeMrJjMKNS12A6mh7LRmcJEPtq9vot9yEEYeNl

Το κομμάτι αυτό της οδού έχει φωτογραφηθεί στην παλιά μορφή του, ολόκληρο. Μαζί φαίνονται και κάποια διπλανά σπίτια στην Ευζώνων και την Σαρανταπόρου. 3-4 παραμένουν στην θέση τους.

Οι φωτογραφίες είναι διαφόρων εποχών (κατοχή, 60ς,70ς,80ς). Μερικές κάποτε ήταν δυσεπίλυτες σπαζοκεφαλιές. Με την αλληλουχία που μπήκαν εδώ είναι εύκολα κατανοητές και δεν χρειάζονται πρόσθετες επεξηγήσεις.

Δ.Μ.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02ubV2Sb2RvyBnP2Hfpo4bD5FzQ86iPfuXDzPYjhcrj3uz8JfEwiut74sinJ2FYmtnl

Οδός Σπάρτης. Από την Σαρανταπόρου μέχρι την Ευζώνων.

Οδός Σπάρτης γωνία με την οδό Σαρανταπόρου.

Η Οικία στην γωνία κτίστηκε το 1912. Ανήκε στον Γεράσιμο Μπαϊράμωφ, Βούλγαρο μητροπολίτη και μετά το 1918 στους απογόνους του. 1927 αγοράστηκε από τον καπνέμπορο Αντίγονο Χατζηγεωργίου, που κρατούσε την ιδιοκτησία μέχρι την κατεδάφιση της.

Οικία Γεράσιμου Μπαϊράμωφ στη γωνία. Αλλά και στην Σαρανταπόρου κάποιες ιδιαίτερες κατοικίες που υπάρχουν και σήμερα.

Κατοχική. Μεταξύ Ευζώνων και Σαρανταπόρου.

Ο Γερμανός που την τράβηξε έβλεπε μπροστά του τα 5 7 9 και 11 της οδού, από σπίτι στην Ευζώνων 4. Πιο πίσω φαίνονται τα σπίτια της οδού Βελισσαρίου.

Ευζώνων με Σπάρτης.

Υπάρχουν και σήμερα. Στην οδό Σπάρτης.

Αρχές της δεκαετίας του 1970. Κατά την κα. Άννα Δαμιανίδη, οδός Αγίας Τριάδος, αλλά είναι στην οδό Σπάρτης 9.

Από την οδό Ευζώνων 4. Ο Γερμανός κοιτάει την παλιά Έκθεση. Τα μπροστινά σπίτια στην Ευζώνων απέναντι του..

Οικία που κτίστηκε το 1912. Ανήκε στον Γεράσιμο Μπαϊράμωφ, Βούλγαρο μητροπολίτη, μετά το 1918 στους απογόνους του. 1927 αγοράστηκε από τον καπνέμπορο Αντίγονο Χατζηγεωργίου.

Κτίστηκε το 1932. Το σπίτι με το αλεξικέραυνο, όπως το έλεγαν την δεκαετία του 60.

Αρχιτέκτονας ό Απόστολος Γρεκός (1875-1957). Τον είδαμε και στην Οικία Ιωσήφ Μ. Μισραχή (που στεγάστηκε το Κρατικό Ωδείο). 1904 πρώτο σημαντικό του έργο, το Μαράσλειο Εμπορικό Λύκειο του Στέφανου Νούκα. 4 συνολικά οι επαύλεις στο τότε Καραμπουρνάκι. Μια ακτογραμμή ειδυλλιακή. Οι δύο κοντινές στην Γραμματικάκη ήταν των Αλ. Ζάννα και Μιχ. Μαυρογορδάτου εδώ : https://archive.saloni.ca/143

Έλειπε από τον διαδραστικό χάρτη μας.

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02HobhWhEnhkjvmtpUAv4E33r9sUiWwkD8isWvVWuafRUt4sJXGPMmrKdMt6svBzypl?_rdc=1&_rdr

Η έπαυλη του γιατρού Δ. Γραμματικάκη. Δερματολόγου κατά την διαφήμιση του στα σχόλια από κάτω.

Διαφήμιση του 1930.

1972 Φωτογραφία του Themis Nikolaidis

Από το οικογενειακό άλμπουμ της κας Georgia Dimitriadou-Tavlaridou

Το τέλος πλησιάζει.

Οι 2 αεροφωτογραφίες του Κυριακίδη με την έπαυλη. 1964-65 πάνω, 1959-60 κάτω.

Η ακτογραμμή μπροστά στην τότε οδό Αλλατίνι νυν Σοφούλη. Αριστερά στο μεγάλο τετράγωνο οι επαύλεις των Αλ. Ζάννα και Μιχ. Μαυρογορδάτου. Στο μικρό του γιατρού Δ. Γραμματικάκη.

Ολοκληρωτική η σημερινή καταστροφή.

Εδώ και οι 4 επαύλεις. Η πρώτη που δεν έχουμε δει είναι η Οικία Ραχμή Μπέη. Αρχηγείο αεροπορίας (Château des Aviateurs) τον ΑΠΠ. Κολλέγιο Θηλέων Ανατόλια μέχρι να καεί.

Μετά στην σειρά των Αλ. Ζάννα και Μιχ. Μαυρογορδάτου και τέρμα η έπαυλη του γιατρού Δ. Γραμματικάκη.

Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Ιδρύθηκε το 1914. Οικία Ιωσήφ Μισραχή (1911). Φιλοξενήθηκε εδώ τα μεταπολεμικά χρόνια μέχρι την κατεδάφισή του, τέλη της δεκαετίας του 1960. Παραθαλάσσια (σήμερα περίπου στο άγαλμα του Καραμανλή).

“Ο γάλλος υπήκοος Ιωσήφ Μισραχή, διευθυντής της εμπορικής εταιρείας Limited, αγόρασε το 1911 οικόπεδο από τον Χουσεΐν πασά γιο του Χατζή Αλή. Εκεί έκτισε διώροφο σπίτι. Σύμφωνα με στοιχεία του Υποθηκοφυλακείου, διέθετε “θερμαγωγούς, ηλεκτρικόν φως και ευρωπαϊκόν μαγειρείον” . Το 1920 πουλήθηκε στον Aριστοφάνη Τότσκα. Τα μεταπολεμικά χρόνια και μέχρι την κατεδάφισή του, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, στέγασε το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Αρχιτέκτονας Απόστολος Γραικός.” Το ιστορικό του κτηρίου από το διδακτορικό του Βασίλη Κολώνα.

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02X6x2puHswM2j5vkKcUgWGQv9yf6AYQAxJZAiJ1m3wS4UvJBoNEUTdrfVeDiV5HEbl?_rdc=1&_rdr

1963-64.

1969.

1925-26. Το κτήριο του μετέπειτα Ωδείου. Δίπλα τολ της YMCA (ΧΑΝ). “Σπίτια του στρατιώτη”. Εδώ το κεντρικο, υπήρχαν πολλά ακόμα στην πόλη.

1957.

1965.