Αγ. Σοφίας με Τσιμισκή. Μεσοπόλεμος
Στην διασταύρωση Αγ. Σοφίας με Τσιμισκή καταμεσής στον δρόμο και καταμεσής στον μεσοπόλεμο. Η ζωή του τροχαίου αστυνόμου μοιάζει εύκολη.
Από το ύψος της σημερινής Λεωφόρου ΟΧΙ το 1958
Αριστερά πίσω από τον τοίχο, το καμπαναριό της παλιάς εκκλησίας του Αγίου Παύλου. Άλλη πόλη.
Φωτογραφία της Γαλλοελβετίδας Σαμπίνε Βάις (1924 – 2021). Από τις σπουδαιότερες γυναίκες φωτογράφους.
Σήμερα από την ίδια περίπου θέση ...
Στέλλα Χασκίλ η Σαλονικά
Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη το 1918. Φωνή που συνδύαζε την αυστηρότητα του κλασσικού ρεμπέτικου και την ευλυγισία των μεγάλων ερμηνευτριών. Ο τρόπος εκφοράς, απλός, απέριττος, ειλικρινής και ζεστός, απόλυτα ταιριαστός με το κλίμα και το ύφος του ρεμπέτικου.
Έγινε γνωστή σαν η “Σαλονικιά”. Ξεκίνησε την καριέρα της πριν από τον πόλεμο. Παρά την εβραϊκή της καταγωγή κατόρθωσε να ξεφύγει στην Αθήνα και να συνεχίσει τις εμφανίσεις της στα ζόρικα χρόνια της Κατοχής. Ο περίγυρος των μουσικών και όσων την γνώριζαν βοήθησε στην απόκρυψη της ταυτότητας της “Στέλλας”. Μετά την απελευθέρωση έζησε στην Αθήνα. Πέθανε το 1954 σε ηλικία μόλις 36 ετών.
Ηχογράφησε περισσότερα από 130 τραγούδια που έχουν μείνει κλασικά. Έγραψαν για αυτήν οι Βασίλης Τσιτσάνης, Απόστολος Καλδάρας, Μανώλης Χιώτης, Μάρκος Βαμβακάρης, μεταξύ πολλών άλλων.
Ακρογιαλιές δειλινά – Στέλλα Χασκίλ, Βασίλης Τσιτσάνης
ΔΜ
Τσανάκας, Μίγκος, Στέλλα Χασκίλ, Οδυσσέας Μοσχονάς. Εξοχικό κέντρο στην Σαλαμίνα της Θεσσαλονίκης, το 1952. Η παραλιακή, τότε, περιοχή ήταν γεμάτη από εξοχικά κέντρα.
Μητσάκης, Χασκίλ, Χιώτης.
Το κεντρικό Φλόκα Κομνηνών με Τσιμισκή
Κομνηνών με Τσιμισκή. Αριστερά το κτίριο όπου στο διάστημα 1927-1967 στεγάστηκε το “Κεντρικό” Φλόκα. Μπροστά μας το Εβραικό Χαμάμ (λουλουδάδικα). Σχεδόν έτοιμη η αγορά Μοδιάνο στην Βασ. Ηρακλείου. Ακόμη μια μεσοπολεμική φωτογραφία με τους μιναρεδες ακόμη να υπάρχουν.
Η φωτογραφία υπάρχει στο βιβλίο της Μαρίας Βάρβογλη “Ραντεβού στου ΦΛΟΚΑ”
Αστόρια Παρκ, εστιατόριο, θέατρο και κινηματογράφος κάτω από το Καλαμαρί
Αστόρια Παρκ. Εστιατόριο με ορχήστρα + Θέατρο και Κινηματογράφος το 1922-23. Κάτω από το Καλαμαρί. 1917-1923.
Η πρώτη φωτογραφία ανέβηκε χθες στις ΠΦΘ. Το κέντρο που αναζητούν είναι το “Αστόρια Παρκ”. Είναι μιά σπουδαία ανακάλυψη γιατί μέχρι τώρα το σημαντικό αυτό κοσμικο-πολιτιστικό κέντρο του μεσοπολέμου ήταν αχαρτογράφητο.
Τα εγκαίνια τον Μάιο του 1917. 1917-1923 υπάρχουν διαφημίσεις του. Η θέση του κάτω από τον κήπο, αλσύλλιο τότε, του Καλαμαρί. Στο οικόπεδο Σκουτάρη.
Σε τοπογραφικό της 1ης Ιανουαρίου του 1934 το όμορφο κτήριο υπήρχε ακόμα. Ιούνιο του 1938 ήταν άδειο οικόπεδο.
ΥΓ Προσθέτοντας καθημερινά στην ανάρτηση νέες διαφημίσεις του, συμπέρασμα είναι πως ήταν κανονικότατα Θέατρο και Κινηματογράφος. Τα καλοκαίρια του 1922 – 1923. Μεταξύ άλλων παραστασεις έδωσε εδώ η Ελληνική οπερέττα, ο Θίασος Απέργη, διάφορα “θέατρα ποικιλιών” μέχρι το 1923. Απο κει και πέρα σίγησε.
ΔΜ
Αστόρια Παρκ. Εστιατόριον μετά ορχήστρας. Άκρη αριστερά. Δίπλα στον τοίχο του πλυσταριού του Καλαμαρί.
“Αστόρια Παρκ”. Εγκαίνια τον Μάιο του 1917.
“Αστόρια Παρκ”. Στο οικόπεδο Σκούταρη δίπλα στο σπίτι του τότε δήμαρχου Αγγελάκη
Σε τοπογραφικό της 1ης Ιανουαρίου του 1934 το όμορφο κτήριο υπήρχε ακόμα.
Μάιο του 1917 τα επίσημα εγκαίνια. “Θα αποβή ασφαλώς το εντευκτήριον της ομογενούς και διεθνούς αριστοκρατίας. Ιδιαιτέρα αίθουσα εχει προορισθή διά το διπλωματικόν σώμα ... Βασιλίσσης Όλγας 116”.
Γνωρίζουμε πως αυτή ήταν η διεύθυνση του παλιού Καλαμαρί. Παρά την μεγάλη απόσταση του από την Όλγας έδινε αυτήν την διεύθυνση. Περνούσες μέσα από πραγματικό δάσος για να φτάσεις.
Το εστιατόριο “Βερδέν” στην Λεωφόρο Νίκης 29 (σημερινό 15). Οι ιδιοκτήτες του ανέλαβαν το “Αστόρια” τον Μαίο του 1917. Προφανώς είχε καταστραφεί πριν την μεγάλη πυρκαγιά.
Ιούνιο του 1938 ήταν άδειο οικόπεδο.
Άμα γνωρίζεις περί τίνος πρόκειται η επιγραφή διαβάζεται άνετα ASTORIA αριστερά εύκολα, PARK δεξιά.
Διαφημίσεις του 1919 και 1920. Ήταν το κοσμικότερο εστιατόριο των “Εξοχών” μέχρι να του πάρει τα ηνία ο κοντινός κήπος King George το 1921.
Το σημαντικό αυτό κοσμικό κέντρο του μεσοπολέμου ήταν αχαρτογράφητο. Η θέση του κάτω από τον κήπο, αλσύλλιο τότε, του Καλαμαρί. 1917-1922.
... του προσθέτω ακόμα έναν χρόνο ζωής. Το καλοκαίρι του 1923 εμφανίζεται σαν θέατρο με την παράσταση της Ελληνικής οπερέττας, αλλά και με “θέατρο ποικιλιών” όπως επίσης και σαν Κινηματογραφος. 1917 – 1923. Από κει και πέρα σιωπή.
Θέατρο και Κινηματογράφος το 1922-23.
Μια ματιά στις βίλες της Αρετσούς
Μια ματιά στις βίλες της Αρετσούς, με την ευκαιρία του εντοπισμού μιας επιπλέον φωτογραφίας.
Η πρώτη εικόνα είναι αρχιτεκτονικά σχέδια της βίλας Πανέτσου-Καλίτση (σήμερα το μπαρ Απέριττο). Η δεύτερη φωτογραφία της βίλας Κόκκα, που βρισκόταν δίπλα στο Απέριττο. Η τρίτη, κατά τύχη, δίνει μια εικόνα της βίλας Χαμόδρακα, καθώς και μιας άλλη, πιο πίσω. Η τέταρτη, του 1945, δίνει μια εικόνα της πίσω όψης 5 κτιρίων που είχαν πρόσοψη στην Πλαστήρα και άλλων δύο με όψη στην Χρυσοστόμου Σμύρνης. Τα κτίρια με όψη στην Πλαστήρα είναι, από αριστερά προς δεξιά: Κοντακάκη, Μπακιρτζή, Πανέτσου-Καλίτση, Κόκκα, Διαμαντοπούλου. Τα κτίρια της Χρ. Σμύρνης: Βουτυρά, Θεοδοσιάδη (ανάρτηση Γ. Σιδηρόπουλου, ΠΦΘ).
Τα ονόματα των κτιρίων σύμφωνα με το βιβλίο “το Ρύσιον των Αλιέων” των Τ. Ανδρεάδου, Μ. Νομικού. Από το βιβλίο αυτό και ο χάρτης της περιοχής με τα κτίρια.
Θόδωρος Νάτσινας
Τα σχέδια του ανώνυμου Ρώσου αρχιτέκτονα του κτιρίου Πανέτσου-Καλίτση, από το βιβλίο “Το Ρύσιον των αλιέων” (κτίριο με αριθμό 3 στον χάρτη)
Το κτίριο Κόκκα (συλλογή Γ. Κόκκα, κτίριο με αριθμό 2)
Το κτίριο Χαμόδρακα, στην γωνία Χρ. Σμύρνης-Παπαναστασίου, κτίριο στο οικόπεδο 11)
Στο βιβλίο δεν υπήρχαν πληροφορίες ή εικόνες του κτιρίου. Μάλιστα δεν έχω εντοπίσει άλλη εικόνα του κτιρίου αυτού. Η φωτογραφία είναι οικογενειακή, μάλλον του 1955.
Δεξιά φαίνεται ακόμα ένα κτίριο, μάλλον είναι 25 (Χαραλαμπίδη, γωνία Κοραή-Παπαναστασίου) του χάρτη. Στο βιβλίο υπάρχουν μόνο σχέδια του κτιρίου Χαραλαμπίδη και φαίνεται ότι ταιριάζουν με την φωτογραφία.
Τα κτίρια, από δεξιά προς αριστερά, με την αρίθμηση του χάρτη:
Κοντεκάκη (5), Μπακιρτζή (4), Πανέτσου-Καλίτση (3), Κόκκα (2), Διαμαντοπούλου (1 μόλις που φαίνεται ένας τοίχος)
Στην δεύτερη σειρά:
Βουτυρά (13), Θεοδοσιάδη (14)
Χάρτης της περιοχής με τις βίλες της Αρετσούς, από το βιβλίο “Το Ρύσιον των Αλιέων”.
Φωτογραφίες του Boris Carmi του 1958
Στα 1958. Φωτογραφίες του Boris Carmi που συνέλεξε και ανέβασε φέτος η Λίζα Κουτσάπλη. Liza's Photographic Archive of Greece – Φωτογραφικά άλμπουμ της Ελλάδας.
Ο Ισραηλινός, γεννημένος στην Ρωσία, Boris Carmi (1914 – 2002) θεωρείται σημαντικός φωτορεπόρτερ. Συνέβαλε στην παρακολούθηση της ίδιας της ιστορίας του νέου κράτους του Ισραήλ. Βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1958 στην διάρκεια κρουαζιέρας.
Στην πρώτη φωτογραφία, στον Βαρδάρη, φαίνεται ο τηλεφωνικός θάλαμος που ανεβάσαμε χθες. Μπροστά από το ξενοδοχείο “Κωνσταντινούπολις”. Άκρη δεξιά.
Πλατεία Βαρδαρίου αδιαμόρφωτη. Μετά το ξήλωμα του τραμ. Στο βάθος η Μοναστηρίου.
Το Μέγαρο “Αλέγκρα Εργάς”. Στην Βενιζέλου μετά το Μπεζεστένι. Πιάτσα ταξί. Λέσχη – Εντευκτήριο ΠΑΟΚ στον πρώτο όροφο. Επί κατοχής ο όροφος φιλοξενούσε Καζίνο.
Ίωνος Δραγούμη γωνία με Ερμού. Το σαλονικιό κατάστημα “Μινιόν” όλα τα λεφτά. Περιοχή που μεσοπολεμικά και μέχρι να γίνουν όλα πολυκατοικίες, σπάνια έχουμε δει.
1959 Απόσπασμα αεροφωτογραφίας του Βαγγέλη Καβάλα με το κτήριο στην γωνία Ερμού με Ίωνος Δραγούμη
Οδός Αποστόλου Παύλου. Πάνω από το Τούρκικο Προξενείο, ανάμεσα σε Κασσάνδρου και Αγ. Δημητρίου.
Ψηλότερα από την Πλατεία Αγ. Αναργύρων (μέσα από την Πορτάρα) κοιτάζοντας προς το Επταπύργιο.
Στην σημερινή οδό Επταπυργίου, τότε χωματόδρομο.
Βενιζέλου λίγο πριν την Εγνατία. Επί της Εγνατίας το πρώην ξενοδοχείο Σωσσίδη και η Νέα Στοά.
Τα ίδια κτήρια στην Εγνατία
καφενείον ... στ' άλλο χέρι το μπεγλέρι.
Βαρδάρι, εδω τηλεφωνείτε
Στην αυλή του τζαμιού Μουσταφά πασά
Στο τζαμί Μουσταφά πασά (Koca Mustafa Pasha) που πριν λίγες μέρες είδαμε την υπέροχη κρήνη που το κοσμούσε επί της Κασσάνδρου (https://archive.saloni.ca/2403), ας δούμε και μια φωτογραφία από την αυλή του τζαμιού.
Η λήψη είναι Charles Martel – ή αλλιώς, Οπερατέρ KMC της Γαλλικής Στρατιάς από τα αρχεία του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού.
Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης. Τσιμισκή 29
Ιδρύθηκε το 1918, αλλά υπήρχε πρόδρομος του από το 1882. Πρώτο επιμελητήριο στην οδό Φράγκων στο Αλλατίνη Χαν. Μετεγκατάσταση στην οδό Κουντουριώτη. 1926-1930, Μητροπόλεως με Βενιζέλου στο Μέγαρο ΖΕΝΙΘ.
Χτίστηκε το 1929 μετά απο σκανδαλώδη ανάθεση στην κατασκευαστική των Αφων Δημητριάδη. Προκάλεσε την αντίδραση επαγγελματιών του χώρου. Οι αρχιτέκτονες Rubens, Φιλ. Παιονίδης, Μανούσος και Μαλάκης απέστειλαν στον Τύπο επιστολή με την οποία διαμαρτύρονταν για την ευνοϊκή ανάθεση. Παρά τις διαμαρτυρίες, το έργο ολοκλήρωσε η αρχική κατασκευαστική.
Σχεδιάστηκε σαν χαρακτηριστικό δείγμα όψιμου νεοκλασικισμού. Στα πρώτα σχέδια ακολουθούσε έναν πιο βυζαντινό ρυθμό αλλά η αρμόδια επιτροπή ζήτησε από τους αρχιτέκτονες να του δώσουν μια πιο νεοκλασική κατεύθυνση, απαραίτητο για να προσδώσει το ελληνικό στοιχείο στην πρόσφατα απελευθερωμένη πόλη.
Στην έρευνα στα αρχεία του επιμελητηρίου ο κος Γιάννης Καρατζόγλου έβγαλε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία τα οποία δανείζομαι.
Είναι γνωστό πως η Θεσσαλονίκη έχει απο-βιομηχανοποιηθεί ήδη από την δεκαετία του 1960. Όσο για τις επιχειρήσεις κλείνουν η μία μετά την άλλη. Παροχή υπηρεσιών, τελεία και παύλα. Η έλλειψη παραγωγικής αστικής τάξης στην πόλη βγάζει μάτια. Αν συγκρίνουμε την σημερινή τοπική αστική τάξη με αυτήν του μεσοπολέμου ή ακόμα χειρότερα με αυτήν της Βαρκελώνης πάσχουμε βαριά. Το συνηθισμένο παντού είναι ευημερείς, μετά κοιτάς γύρω σου να εξωραΐσεις τον τόπο που ζεις. Εδώ οι δικοί μας -σε πλειοψηφία μετά τον πόλεμο- ενδιαφέρονται μόνον για ενοίκια. Από κει ξεκινάνε πολλά από τα δεινά της πόλης.
Δαυίδ Μπράβος
Πηγή για το βιβλίο του κ. Καρατζόγλου απ' όπου αντλήσαμε πολλά στοιχεία: https://www.academia.edu/27206987/%CE%95%CE%9D%CE%91%CE%A3_%CE%91%CE%99%CE%A9%CE%9D%CE%91%CE%A3_%CE%94%CE%95%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%99_%CE%95%CE%9C%CE%A0%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A3%CE%A5%CE%9D%CE%97%CE%A3_pdf
Τσιμισκή 29. Το 31 ακόμα άχτιστο.
Από Τσιμισκή 21 μέχρι λίγο μετά την Πλατεία Αριστοτέλους.
Κατοχή
Κατοχή
Κατοχή
“Στην έρευνα στα αρχεία του επιμελητηρίου ο κος Γιάννης Καρατζόγλου έβγαλε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία τα οποία δανείζομαι.”
Απελευθέρωση
Ήρθαν οι Βρετανοί
Σχέδιο πρόσοψης του ΕΒΕΘ. Συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο-έρευνα του κου Γιάννη Καρατζόγλου “ΕΒΕΘ: Ένας Αιώνας Δεσμοί Εμπιστοσύνης”
Πρώτο επιμελητήριο στην οδό Φράγκων στο Αλλατίνη Χαν
“Στην έρευνα στα αρχεία του επιμελητηρίου ο κος Γιάννης Καρατζόγλου έβγαλε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία τα οποία δανείζομαι.”
“ΕΒΕΘ: Ένας Αιώνας Δεσμοί Εμπιστοσύνης” απόσπασμα.
1926-1930, Το επιμελητήριο στην Μητροπόλεως με Βενιζέλου στο Μέγαρο ΖΕΝΙΘ.
Στην έρευνα στα αρχεία του επιμελητηρίου ο κος Γιάννης Καρατζόγλου έβγαλε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία τα οποία δανείζομαι.
“ΕΒΕΘ: Ένας Αιώνας Δεσμοί Εμπιστοσύνης” απόσπασμα.
Ο γυάλινος θόλος και ο πολυέλαιος.
1962
Διώροφο κτίριο, με απόλυτη συμμετρία στα ανοίγματα, το μοναδικό με κολώνες ιωνικού ρυθμού στη Θεσσαλονίκη.