Saloni.ca Archive

Αυτή η μουντή απ’ όλες τις απόψεις φωτογραφία της Παλαιού Σταθμού αναδεικνύει τρία θέματα. Ο Paul Albarel, στην συλλογή του οποίου ανήκει, σημειώνει: «Kηδεία μίας μικρής Ελληνίδας στον δρόμο δίπλα στο νοσοκομείο μας, βλέπουμε την περίφραξή του». Έτσι, τοποθετεί το Hopital d' evacuation κάτω απ’ την οδό (Παλαιού) Σταθμού, παρόλο που κάποιοι παλιοί χάρτες το σημείωναν απέναντι.

Eπίσης, η φωτογραφία μας δίνει την μόνη, απ' όσο ξέρω, παλιά εικόνα του κτιρίου του ΟΣΕ που μετακινήθηκε το 1998 για τη διάνοιξη της δυτικής εισόδου της πόλης.

Δεξιά, στο τέλος της (τότε) Αναγεννήσεως, βλέπουμε ένα χαμένο πλέον κτίριο, εφάμιλλο με τη διάσημη Βίλα Πετρίδη. Εξετάζοντάς το, πέφτουμε πάνω σ’ ένα πιθανό ‘λάθος’ του ρυμοτομικού χάρτη του 1919 -όλοι οι χάρτες που σέβονται τον εαυτό τους έχουν κι από ένα… Θα το δούμε αναλυτικότερα άλλοτε.

Μάρα Νικοπούλου

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02AQSkHhKWStF3kTE1PhaZdnRyZVxfccW9vQ4eT7KM4ZchyN6B378xwn5MKsQxKBhjl

Φωτογραφία σε χαρτί που συνέλεξε ο Paul Albarel. Βρίσκεται στην Médiathèque du Grand Narbonne, με αρ. AD11- 1704.

To κτίριο, που σήμερα στεγάζει τις Τεχνικές Υπηρεσίας του ΟΣΕ, λέγεται ότι χτίστηκε για κατοικία του Διευθυντή Σιδηροδρόμων, γύρω στα 1900. Ωστόσο, την εποχή που βγήκε η φωτογραφία, ο τότε -και για πολλά χρόνια- διευθυντής Anatole Daluzeau κατοικούσε ανατολικά από τον Λευκό Πύργο, κάτι που γνωρίζουμε από το ημερολόγιο του Paul Αlbarel και την εξαιρετική δουλειά μεταγραφής του που έκανε ο Bernard Maurice. Στις 8/3/16 το βράδυ, ο Αλμπαρέλ πηγαίνει στο σπίτι του ζεύγους Νταλυζώ, μαζί με τον αρχίατρο Σαρλ Στέεγκ που φιλοξενούταν εκεί. Τους περιγράφει, αναφέρει τα θέματα που συζήτησαν και τις απόψεις τους και καταλήγει: «[…] η κουβέντα μας κρατάει ως τις 11 και επιστρέφω τα μεσάνυχτα καθώς ο κύριος [Νταλυζώ] κατοικεί μετά τον Λευκό Πύργο, πάνω από 4 χιλιόμετρα μακριά». Είναι πολύ πιθανόν όμως να πρόκειται για το κτίριο που προσπάθησαν να νοικιάσουν στις 26/6/1916 «Το απόγευμα πηγαίνουμε με τον Μιρατόν να βρούμε τον κ. Νταλυζώ για να τον ρωτήσουμε αν μπορούμε να νοικιάσουμε ένα σπίτι που ανήκει στους Σιδηροδρόμους. Η απάντηση είναι αρνητική, το σπίτι προορίζεται για τους υπαλλήλους της Εταιρείας. Να ψάξουμε αλλού». Ή να φιλοξενεί την λέσχη υπαλλήλων των Σιδηροδρόμων, στην οποία ο Αλμπαρέλ και οι φίλοι του πηγαίνουν αρκετά συχνά για φαγητό και ξέρουμε (πάντα από το ημερολόγιο του Αλμπαρέλ) ότι βρισκόταν πάρα πολύ κοντά στο στρατόπεδό τους.

Όπως και να έχει, το μεγάλο αυτό κτίριο επρόκειτο να κατεδαφιστεί την δεκαετία του 1990 προκειμένου να διανοιχτεί η δυτική είσοδος της πόλης. Γλίτωσε, όμως, μετά από αντιδράσεις, και έγινε το πρώτο κτίριο στην Θεσσαλονίκη που μετακινήθηκε ολόκληρο, κατά 40 περίπου μέτρα. Στις φωτογραφίες βλέπουμε την σύγχρονη εικόνα του, νότια πλέον της Παλαιού Σταθμού, όπως αποτυπώνεται στο Bing Maps. Εδώ μπορούμε να δούμε μερικές φωτογραφίες από τις εργασίες μετακίνησης https://sidirodromikanea.blogspot.com/2013/02/blog-post_12.html?fbclid=IwAR1dJOuBvwLIJ14PsjM1kGDSNbqBBdV0Cv1ENK47MS37yiszWnGYA7Q6QJE Ενώ εδώ το βλέπουμε με σκαλωσιές κατά τις εργασίες αποκατάστασης του 2023, https://sidirodromikanea.blogspot.com/2023/02/blog-post_962.html?fbclid=IwAR3d0IqIT0EgfxLOSfcP2UaK0ljf5w-Y_dlU4DIVDargabXvp0xkKOOLHas

Γάλλος κινηματογραφιστής σε λήψεις πάνω από την πόλη απαθανάτισε περιοχές όπως το τζαμί Carsamba, πριν την μεγάλη πυρκαγιά. Το φιλμ του βοήθησε στην ανίχνευση της παλιάς πόλης, πριν λίγα χρόνια.

Τελευταίο πλάνο της περιήγησης του το Γαλλικό Ινστιτούτο στην Λεωφόρο Στρατού με Ευζώνων. Πρώτη φωτογραφία τοποθετώ το τελευταίο πλάνο του φιλμ που γνωρίζουμε. Πρόσφατα ανέβηκε νέα ταινία επικαίρων σε μιά επαυξημένη εκδοχή τους.

Προστέθηκαν πλάνα με την περιοχή της Αγία Τριάδας. Μας δίνει την εικόνα των κάθετων οδών από Ευζώνων μέχρι Αρχαιολογικού Μουσείου. Παρακολουθουμε την οδό Αμαλίας (ψηλά) και την οδό Σπάρτης (χαμηλά). Δεσπόζει ο ναός της Αγίας Τριάδας με τον τρούλο, και επίσης η οδός Βελισσαρίου. Απέναντι του η οικία Νεφούς, Συναγωγή “Ιτάλια Γιασάν” μετά την πυρκαγιά. Περνάει την Παρασκευοπούλου, την “Παιδαγωγική Ακαδημία” και καταλήγει στην αυλή του Αρχ Μουσείου (Γενί Τζαμί). Παραθέτω καρέ-καρέ

Δαυίδ Μπράβος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0xskVwXSNCTDLbRWCj9fyVybatEBAxn15RnH8eUB512Vk1ZVkqSZkJALDsXhCWGcol

Μοναδική φωτογραφία των πρώτων ημερών μιας νέας πόλης που γεννιέται καθώς τα πλήθη των προσφύγων συσσωρεύονται. Η Τούμπα του 1922-23 με τα συμμαχικά παραπήγματα σε πρώτο πλάνο και τις εκατοντάδες των πρώτων οικίσκων του Εποικισμού πιο πίσω. Η λήψη από την κορυφή της τούμπας του αρχαίου οικισμού δείχνει πράγματα πασίγνωστα, παρότι η μεγάλη αλλαγή δημιουργεί στην αρχή απορίες. Ο ναϊσκος της Αγίας Βαρβάρας δεξιά, στο ξύλινο στρατιωτικό παράπηγμα όπου θα συνεχίσει να λειτουργεί ως το 1955, μπροστά της η οδός Λαμπράκη, πιο ψηλά οι δύο επόμενες παράλληλες, η Υπατίας και η Μεγακλέους, και κάθετες στην αρχή η Ισιδώρου και η Αγίας Μαρίνας, ενώ κάπως μακρύτερα με λίγη προσπάθεια διακρίνεται η Διαγόρα. Δεξιά, στον ορίζοντα η Πυλαία (που η χρήση τηλεφακού την φέρνει παραπλανητικά κοντά) και στο βάθος μπροστά η κορυφή του Θέρμου. Από τις φωτογραφίες που δεν εμφανίζονται κάθε μέρα (πηγή Europeana).

Αναρτήθηκε από Αθανάσιος Ευθύμιος Νικόπουλος στην ομάδα “Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης” την 10/6/2018

Pol Vardakis

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02sPHyeZNVUxT7SwP99Ngxw6DweSQ3zJWoiA14z2JnPsWeMx3KJtNARdszmFe63amQl

Μέγαρο Δ. Φαρατζή και Α. Καρμόνα στην λεωφόρο Νίκης 59, στην γωνία με Χρυσοστόμου Σμύρνης σε λήψη κατοχική Κτίστηκε από τον Μ. Λαλακάκη το 1937, Για πολλά χρόνια φιλοξένησε το αμερικανικό προξενείο Έχει αντικατασταθεί

Πληροφορίες από το βιβλίο του Βασ. Κολώνα “Θεσσαλονίκη 1912-2012 Η αρχιτεκτονική μιας εκατονταετίας” Την ιστορική εξέλιξη των κτισμάτων στο σημείο αυτό την είχαμε παρακολουθήσει εδώ: https://archive.saloni.ca/956

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0RsH9ME6ueZkxTZCyyVgWkHjnLt25BFjpkp4yMsgypJ3As2PxVHzkjNTNTKGaAacel

Οικία Χασάν Πρίστινα σε σχέδια Παιονίδη κτισμένη το 1907 στην χρονική στιγμή της φωτογράφισης πρέπει να λειτουργούσε ως σχολή Κωνσταντινίδη αν και δεν βλέπουμε την σχετική πινακίδα. Είναι όμως σπάνια λήψη από εκείνα τα χρόνια.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02SrcG4pQKNnqx2nkXMbiYbfRf6D9x9iBD1btbWdjfyFJuEmMXyUFY4p4bjwxryJaRl

Οι Θεσσαλονικείς δεν είχαν κάποιο ιδιαίτερο λόγο να φωτογραφίζουν την καθημερινότητά τους, οι Γερμανοί όμως αντιμετωπίζοντας και τους λούστρους ως τοπικό φολκλόρ είχαν και μας διέσωσαν πλήθος από τέτοιες απεικονίσεις. Ένα από αυτά τα σημεία ήταν στην Εγνατία στο άνοιγμα που κάνει το πεζοδρόμιο μπροστά στον αριθμό 22.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02WHvB7vS7VVKLfBUVc5H12mgr2MLbyAiACSfmoSMWPtSane6CFbX3kP6DCAU9Hsntl

“Extra Prima” γράφει για την ποιότητα του γυαλίοματος.

Ο ενδιαφέρων μικρόκοσμος αυτού του σημείου

Ο κ. Dimitris Liliakidis σημειώνει: Στο βάθος το κατάστημα “Καρνουτσος” με δίσκους γραμμοφώνου αλλά και λάμπες πετρελαίου “Petromax” όπου εργαζόταν ο πατέρας μου. Η μεγάλη ταμπέλα πάνω από την βιτρίνα γράφει “COLUMBIΑ” η γνωστή εταιρεία δίσκων γραμμοφώνου. Αργότερα το κατάστημα μεταφέρθηκε απέναντι στο 31 και στη θέση του ανεγέρθηκε το πολυκατάστημα”Δημητριάδης”. Εκεί που στη φωτογραφία είναι η ταμπέλα “COLUMBIA” υπάρχει τώρα η είσοδος του καταστήματος “Δημητριάδης”.

Παραταγμένες πλάτες πίσω από το περίπτερο

Φαίνεται ότι υπήρχε εκεί ένα εστιατόριο ή καφενείο (ο Ανδρέας Βενιανάκης στο βιβλίο του γα τον Δάγκουλα σ.78 αναφέρει την ταβέρνα του Καρέλα αγαπημένο στέκι του δοσίλογου Γιώργου Σαμαρά απέναντι από το ξενοδοχείο “Παρθενώνας”, ίσως πρόκειται γι αυτήν).

Στην αρχή δύο περίπτερα εκατέρωθεν της Λέοντος Σοφού

Έπειτα έμεινε ένα

και στο τέλος κανένα. Τίποτα δεν θυμίζει την ιστορία του σημείου. Έμειναν μόνον οι φωτογραφίες και φυσικά τα κτίρια.

Η Δυτική είσοδος του Ναού του Οσίου Δαβίδ το 1982, Οδός Λάδωνος, Άνω Πόλη (ασπρόμαυρη φώτο Πλάτων Κλεανθίδης 1982, έγχρωμη φώτο Πλάτων Κλεανθίδης 2023) Η Δυτική είσοδος του Ναού του Οσίου Δαβίδ το 1982, τότε που η κυρία Ευμορφία, η γυναίκα που φρόντιζε τον Ναό εκείνη την εποχή, δεν επέτρεπε την φωτογράφιση, ακόμη και στον αυλόγυρο του Ναού. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποια μαρτυρία στις ΠΦΘ, η αξέχαστη κυρά-Μορφούλα, όταν συγχωρέθηκε ο μπάρμπα-Γιώργος της, έλεγε στον εαυτό της: ''εγώ με ποιον θα τσακώνομαι τώρα;'' και απαντούσε η ίδια: ''το βρήκα, με την αρχαιολογία''.

Πλάτωνας Κλεανθίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid035JG6sFYT3F4op5Z9US6aU3wvEJb5yWBYAswN4hEnnMmFKiXd26ni2bnjJrQZ8BEyl

Το γήπεδο του ΠΑΟΚ την εποχή της κατασκευής του, παραπλεύρως διακρίνονται τα τολ που στεγαζαν τις προσφυγικες οικογένειες, 1959

Pol Vardakis

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0JYEDgrdxCd9Jwvnrdv6CG67WDbFJULpbEiWcK4NZw175qWPJ7PVEr35cuWgw1Unbl

Γωνία Κασσάνδρου με την αρχή της Δ Πολιορκητού (στην παλιά σχεδίαση). Μια από τις ομορφότερες κρήνες στην πόλη.

4 σχετικά πρόσφατες φωτογραφίες από τα Γαλλικά αρχεία του ΑΠΠ την εικονογραφούν άψογα. Στο τζαμί Μουσταφά πασά (Koca Mustafa Pasha) μπροστά στο μικρό νεκροταφείο του. Το τζαμί Koca Mustafa Pasha ιδρύθηκε τo 1500 με 1510. Ο ίδιος πέθανε το 1512 αφού διατέλεσε Μεγάλος Βεζύρης (κάτι σαν πρωθυπουργός) το 1511 με 1512, όταν και εκτελέστηκε. Ήταν Ελληνικής καταγωγής. Σουλτάνος τότε ήταν ο Bayezid II. Παντρεύτηκε μιά κόρη του Bayezid II την Kamersah Sultan το 1491. Γέννησαν μιά κορη την Hundi Hanimsultan.

Στην Κωνσταντινούπολη υπάρχουν ακόμα 2 τζαμιά με το όνομα του. Το τζαμί κατεδαφίστηκε αρχές της δεκαετίας του 1930, θύμα της διάνοιξης της Κασσάνδρου κυρίως στην επάνω μεριά της. Διάνοιξη-ξεδιάνοιξη το τζαμί δεν είχε καμμία τύχη.

Δαυίδ Μπράβος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid037WuoFEG4VrPw3WyqKVhtEgqHCRGib6ywRrYV3Wn36iDhWbYzsP2XHHSDa6ATvvjDl

Έχει ενδιαφέρον και η λεζάντα στα γαλλικά αρχεία, για να δούμε πώς την αντιλαμβάνονταν οι φωτογράφοι [ “Fontaine turque style Louis-XV rue Cassandre” ] “Κασσάνδρου, κρήνη σε στυλ Λουδοβίκου 15ου”

Το σπίτι του Μηνά Πατρίκιου, το 1929 στη σημερινή γωνία Κρήτης και Χρηστοβασίλη (τότε Μαυρομιχάλη)

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0Mph3JJtuH2Z1J9Dwt1FaxcuxC4y52psph1LemxSQ8dDujFhrRjeH53ER5DjmqFihl

«Μακεδονικά Νέα», 3-8-1929, σελ. 1

Ο Μηνάς Πατρίκιος (1888-1960) ήταν δήμαρχος Θεσσαλονίκης από το 1925 μέχρι το 1929 και από το 1954 μέχρι το 1959.